Πέντε χρόνια μετά το Brexit, το Λονδίνο αναζητά μια νέα σχέση με την ΕΕ

Πέντε χρόνια μετά την έξοδο του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Ένωση, το γνωστό Brexit, ο Βρετανός πρωθυπουργός Κιρ Στάρμερ υπερασπίστηκε σήμερα (31/1) την ανάγκη να αναπτυχθεί μια «πιο συνεργατική σχέση» με την ΕΕ, τρεις ημέρες πριν από τη συνάντησή του με τους Ευρωπαίους ηγέτες.

Σύμφωνα με την Ντάουνινγκ Στριτ, ο Στάρμερ, ο οποίος είχε ψηφίσει υπέρ της παραμονής της χώρας του στην ΕΕ στο δημοψήφισμα του 2016, δεν είχε προβλέψει να σηματοδοτήσει αυτή την πέμπτη επέτειο, η οποία πέρασε σχεδόν απαρατήρητη φέτος.

«Έχουμε στραφεί στο μέλλον και ξέρουμε ότι μπορούμε να επιτύχουμε περισσότερα ώστε το Brexit να ωφελήσει τον βρετανικό λαό», δήλωσε εκπρόσωπος του πρωθυπουργού, προσθέτοντας πως «είναι προς το εθνικό συμφέρον της Βρετανίας να διατηρεί μια πιο συνεργατική σχέση με την ΕΕ».

Τους τελευταίους μήνες, ο Κιρ Στάρμερ έχει πολλαπλασιάσει τα ταξίδια στους Ευρωπαίους γείτονές του. Την Δευτέρα, αναμένεται να μεταβεί στο Βέλγιο για να παραστεί στην άτυπη σύνοδο των αρχηγών κρατών και κυβερνήσεων των «27» για το θέμα της άμυνας. Θα είναι η πρώτη φορά μετά το Brexit που θα συμμετέχει ένας πρωθυπουργός της Βρετανίας σε ευρωπαϊκή σύνοδο. Την προηγούμενη μέρα, θα συναντηθεί στη Βρετανία με τον Γερμανό καγκελάριο, Όλαφ Σολτς.

Οι Βρετανοί το μετάνιωσαν, αλλά…

Στο δημοψήφισμα του 2016, που οργανώθηκε από τη συντηρητική κυβέρνηση της οποίας ηγείτο τότε ο Ντέιβιντ Κάμερον, το 52% των εκλογέων  ψήφισε υπέρ της εξόδου της Βρετανίας από την ΕΕ, ύστερα από μια πυρετώδη εκστρατεία που δίχασε βαθιά τη χώρα.

Ωστόσο, έπειτα από τριάμισι χρόνια δύσκολων διαπραγματεύσεων μεταξύ Βρυξελλών και Λονδίνου, η Βρετανία έφυγε επίσημα από την ΕΕ στις 31 Ιανουαρίου του 2020. Μετά από μια μεταβατική περίοδο, το Brexit άρχισε να ισχύει πλήρως στις 31 Δεκεμβρίου του 2020.

‘Εκτοτε, οι σχέσεις μεταξύ των δύο εταίρων παραμένουν περίπλοκες, κυρίως κατά τη διάρκεια της θητείας του πρωθυπουργού Μπόρις Τζόνσον (Ιούλιος 2019 -Σεπτέμβριος 2022), που σημαδεύτηκε από τις μακρές διαπραγματεύσεις για να οριστούν οι νέοι εμπορικοί κανόνες μετά το Brexit.

Σε διάστημα πέντε ετών, η υποστήριξη των Βρετανών στο Brexit μειώθηκε σημαντικά.

Σύμφωνα με δημοσκόπηση του YouGov, που δόθηκε στη δημοσιότητα αυτή την εβδομάδα, μόνο το 30% των Βρετανών δηλώνει ότι η χώρα έκανε καλά που ψήφισε υπέρ του Brexit, το χαμηλότερο επίπεδο που έχει καταγραφεί ποτέ. Και μόλις το 11% των ερωτηθέντων εκτιμά ότι το Brexit ήταν επιτυχία.

Άλλη δημοσκόπηση του ίδιου ινστιτούτου που δόθηκε σήμερα στη δημοσιότητα δείχνει ότι το 67% των Βρετανών θεωρεί πως το Brexit είχε αρνητικό αντίκτυπο στο κόστος διαβίωσης και το 50% στο επίπεδο μετανάστευσης.

Ο Στάρμερ θέλει επανεκκίνηση σχέσεων με την ΕΕ, χωρίς να υπόσχεται ανταλλάγματα

Μετά την επάνοδό τους στην εξουσία τον Ιούλιο, οι Εργατικοί εξέφρασαν την πρόθεσή τους να επανεκκινήσουν τις σχέσεις μεταξύ του Ηνωμένου Βασιλείου και της ΕΕ, χωρίς ωστόσο να επιστρέφουν στην κοινή αγορά, την τελωνειακή ένωση ή την ελεύθερη κυκλοφορία των πολιτών.

Ο Κιρ Στάρμερ δήλωσε επανειλημμένα ότι θέλει να διαπραγματευτεί μια καλύτερη εμπορική συμφωνία, στο πλαίσιο της προβλεπόμενης ανανέωσης, το 2026, της σημερινής συνθήκης συνεργασίας, καθώς και ένα νέο σύμφωνο άμυνας και ασφάλειας, χωρίς να διευκρινίσει τι μπορεί να προσφέρει σε αντάλλαγμα στους «27», μετά την απόρριψη από το Λονδίνο της πρότασης των Βρυξελλών να επανεκκινήσει ένα πρόγραμμα κινητικότητας για τους νέους.

Οι υποστηρικτές του Brexit κατηγορούν τους συντηρητικούς ότι απέτυχαν να το φέρουν εις πέρας.

«Μία ακόμη επέτειος και ωστόσο το Brexit δεν έχει τεθεί σωστά σε εφαρμογή. Η ώρα έχει έρθει να αφήσουμε αυτούς που άρχισαν το Brexit το 2016 να τελειώσουν τη δουλειά», έγραψε στην πλατφόρμα X ο ακροδεξιός Νάιτζελ Φάρατζ, χαρακτηριστική μορφή της εκστρατείας του 2016, ο οποίος ηγείται σήμερα του αντιμεταναστευτικού κόμματος «Reform UK».

✍ ‘The time has come to let those of us who started Brexit in 2016 finish the job in 2029,’ writes @Nigel_Farage

‘Reform stands ready to do just that’

Read the column ⬇https://t.co/MgeNzjotWf pic.twitter.com/QXTPLqE7Ff

— The Telegraph (@Telegraph) January 31, 2025

Μάλιστα, έδωσε ραντεβού στους ψηφοφόρους για το 2029, στις επόμενες βουλευτικές εκλογές.

«Το Brexit δεν ήταν αποτυχία. Μας απελευθέρωσε από μια παρακμάζουσα και δικτατορική ΕΕ», επέμεινε ο Ντέιβιντ Φροστ, πρώην επικεφαλής διαπραγματευτής του Brexit, σε άρθρο του στην Daily Telegraph.