Επώδυνη μετάβαση

Ζούμε μια μετάβαση. Μια παρατεταμένα επώδυνη μετάβαση. Ακούμε καιρό αμέριμνοι και ανέμελοι τους τριγμούς, βλέπουμε τις αντινομίες, βιώνουμε τις αντιφάσεις, παγιδευόμαστε στις αντιθέσεις. Μια εποχή αγκομαχεί. Μια χώρα μαζί της. Οι εκλεγμένοι αντιπρόσωποι αιχμάλωτοι της συνθήκης αδυνατούν να διαρρήξουν το επαναλαμβανόμενο μηχανικά αυτό πλαίσιο πολιτικού εγκλωβισμού.

Τη δεκαετία που πέρασε – να την ονομάσεις κρίσης, δεν λες τίποτα – κυριάρχησε ένας παροξυσμός πέρα από κάθε λογική. Αφορισμοί, ισοπέδωση, ανορθολογισμός, άρνηση του πραγματικού, κατασκευές πολιτικής απόδρασης από τον υπαρκτό κόσμο, εσχατολογικές υποσχέσεις για Κυβέρνηση «κοινωνικής σωτηρίας». Η εμπειρία εκείνου του παροξυσμού θα προκαλέσει την ανακοπή του και οι εκφραστές του θα συναντηθούν με την εκλογική ήττα στην κάλπη.

Η συνθήκη που διαμορφώθηκε και η ένταση της απόρριψης που τη συνόδευε – ονομάστηκε υποτιμητικά αντι-ΣΥΡΙΖΑ μέτωπο – έφερε στην εξουσία το σημερινό κυβερνητικό σχήμα. Είναι γνωστά τα εμπόδια που συνάντησε και τη διαχειριστική επάρκεια που επέδειξε. Ως εκεί. Στο πολιτικό μέτωπο υιοθέτησε τις γνωστές μεθόδους συντήρησης του παλαιού τρόπου εξουσίας, διεκδίκησε επαίνους και επέδειξε πνεύμα κυριαρχίας. Με τη φιλοσοφία αυτή ως οδηγό στον πυρήνα της, η άρνηση κάθε ουσιαστικής μεταρρύθμισης εις βάρος του κράτους και υπέρ των πολιτών καταγράφεται ήδη ως το χαρακτηριστικό της θητείας. Προσχηματικές διακηρύξεις, με τις φτερούγες προστασίας πάνω από όλες τις μορφές ελέγχου και κυριαρχίας.

Πρόκειται για τη διαχρονική πολιτική μας ανωριμότητα. Η διακυβέρνηση ως εξουσία, η εξουσία ως κυριαρχία. Κυριαρχία. Η λέξη που αποτυπώνει μια πολιτική κατάσταση καθυστέρησης και επιγράφει σαν αρχαιοελληνικό ταφικό επίγραμμα την έσω αδράνεια και στασιμότητα μιας περιόδου.

Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, αυτό που ονομάζουμε προσχηματικά δημοκρατική λειτουργία υποχωρεί, η κυβερνητική πλειοψηφία πράττει ωσάν να μην υπάρχει μειοψηφία, ωσάν να μην υπάρχουν δίπλα της τα θεμελιώδη και αδιαπραγμάτευτα κεκτημένα του διαλόγου, της διαφάνειας, της επεξήγησης, της σεμνότητας στην άσκηση κάθε πολιτικού ρόλου, του αυτοπεριορισμού και του μέτρου.

Υπό τη σκιά αυτής της πολιτικής εξουσιαστικής εσωστρέφειας κινείται η καθημερινή ζωή στην Ελλάδα. Εκτός κεντρικής προσοχής θεμελιώδη ζητήματα, πλην αν πρόκειται για αποφάσεις που μπορεί να γίνουν αντικείμενο άμεσης εκμετάλλευσης, στο μόνο σχέδιο που ενδιαφέρει, το σχέδιο της δημοσκοπικής αποτύπωσης. Η έσω και εγκατεστημένη αδιαφορία για τα μείζονα άλλα. Τη φτωχοποίηση σε δραματική εξέλιξη, τις ανισότητες σε πολλαπλασιασμό, την αναξιοκρατία ως ταξικό εμπόδιο σε κάθε δημιουργική φαντασία ανέλιξης, τη βία να παραφυλάει στη γωνία, το δημόσιο Σχολείο να υποχωρεί, το σύστημα υγείας να πάσχει.

Είναι λογικό αυτή η συνθήκη να δίνει, ως έκφραση εξουσίας, μάχες υπέρ του εαυτού της. Είναι ταυτόχρονα αναμενόμενο και διαλεκτικά αναπόφευκτο η συνθήκη αυτή να κυοφορεί μια έντονη πολιτική σύγκρουση. Η επώδυνη μετάβαση είναι σε κίνηση.

Ο κ. Λευτέρης Κουσούλης είναι πολιτικός επιστήμονας.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ ΒΗΜΑ