Η πανδημία πλήττει και φοβίζει δήμους και περιφέρειες πανευρωπαϊκά

Η παγκόσμια πανδημία COVID-19 και η κοινωνικοοικονομική κρίση που προκάλεσε έχουν ισχυρή εδαφική διάσταση με βαθύ αντίκτυπο στις υποεθνικές κυβερνήσεις.

Για την καλύτερη κατανόηση και αξιολόγησή της, ο Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) και η ΕτΠ (Ευρωπαϊκή Επιτροπή των Περιφερειών) ένωσαν τις δυνάμεις τους για τη διεξαγωγή διαδικτυακής έρευνας με θέμα «Ο αντίκτυπος της νόσου COVID-19 στις περιφερειακές και τοπικές κυβερνήσεις: διακυβέρνηση, οικονομικά και σχέδια ανάκαμψης».

Συγκέντρωσε 300 απαντήσεις από εκπροσώπους περιφερειακών, ενδιάμεσων και δημοτικών κυβερνήσεων σε 24 κράτη-μέλη της ΕΕ.

Ορισμένα από τα κυριότερα σημεία της έρευνας είναι τα εξής:

• Η πλειονότητα των ερωτηθέντων (63%) αναμένει ότι η κρίση COVID-19 θα έχει σημαντικό αρνητικό, αντίκτυπο στις υποεθνικές κυβερνήσεις δηλαδή στους δήμους και τις περιφερειακές διοικήσεις.

• Οι ερωτηθέντες αναφέρουν ότι η έλλειψη τεχνικών μέσων και εξοπλισμού, η έλλειψη χρηματοδοτικών πόρων σε υποεθνικό επίπεδο (39%) και η έλλειψη συντονισμού με άλλα επίπεδα διακυβέρνησης (27%) συγκαταλέγονται στις μεγαλύτερες προκλήσεις που αντιμετωπίζουν κατά τη διαχείριση της κρίσης στον τομέα της υγείας.

• Μόνο το ήμισυ περίπου των ερωτηθέντων δηλώνουν ότι ο συντονισμός στο πλαίσιο των υποεθνικών κυβερνήσεων ή με τις εθνικές κυβερνήσεις είναι αποτελεσματικός.

• Βραχυπρόθεσμα και μεσοπρόθεσμα, οι περισσότερες δημοτικές/περιφερειακές κυβερνήσεις αναμένουν ότι η κοινωνικοοικονομική κρίση που συνδέεται με τη νόσο COVID-19 θα έχει αρνητικό αντίκτυπο στα οικονομικά τους, με επικίνδυνο «ψαλίδι» της αύξησης των δαπανών και της μείωσης των εσόδων.

• Περίπου το 86% των περιφερειών και των πόλεων αναμένει αρνητικό αντίκτυπο στις δαπάνες τους, ιδίως μεγάλη αύξηση των δαπανών στους τομείς των κοινωνικών υπηρεσιών (64%), των κοινωνικών παροχών (59%), της στήριξης των ΜΜΕ και των αυτοαπασχολούμενων, και της δημόσιας υγείας. Εν τω μεταξύ, το 90% προβλέπει μείωση των εσόδων, ιδίως των φορολογικών εσόδων και των τελών και τελών χρήσης.

• Κατά τον χρόνο διεξαγωγής της έρευνας, περίπου το 24 % των υποεθνικών κυβερνήσεων σχεδίαζε να ζητήσει νέο δανεισμό για την αντιμετώπιση της κρίσης. Το 13% των ερωτηθέντων είχε ήδη υποβάλει αίτηση για πρόσθετα κονδύλια της ΕΕ και το 49% σκόπευε να το πράξει.

• Οι περισσότερες υποεθνικές κυβερνήσεις εξακολουθούσαν να αντιμετωπίζουν την κατάσταση έκτακτης ανάγκης στον τομέα της δημόσιας υγείας κατά την περίοδο της έρευνας και λίγοι είχαν αρχίσει να εφαρμόζουν μέτρα ανάκαμψης, μέσω της παροχής κινήτρων για δημόσιες επενδύσεις και της άμεσης στήριξης της οικονομίας.

• Η κρίση της νόσου COVID-19 προσφέρει στους φορείς λήψης αποφάσεων την ευκαιρία να αναδιαμορφώσουν την πολιτική περιφερειακής ανάπτυξης. Οι τρεις πρώτες προτεραιότητες είναι η εξασφάλιση οικονομικά προσιτών, προσβάσιμων και ποιοτικών βασικών υπηρεσιών, συμπεριλαμβανομένης της υγείας, σε όλες τις περιοχές (76%)· αύξηση της περιφερειακής ανθεκτικότητας (69%)· και μείωση του ψηφιακού χάσματος μεταξύ των περιφερειών (68%)