Το αμόνι

Η χώρα έζησε δεκαετίες με έναν εχθρό απέναντί της. Την πραγματικότητα. Την αρνήθηκε επίμονα, την κατήγγειλε με πάθος, την απόδιωξε με φορά ορμητική.

Μόνο που στο αμόνι της πραγματικότητας σφυρηλατείται η συνείδηση των ανθρώπων. Και η αποφυγή της πυρακτωμένης της φύσης είναι πάντα προσωρινή. Εφήμερη. Στέρεη και χαλύβδινα επίμονη αυτή η πραγματικότητα. Δεν βρέθηκε ακόμη ο μηχανισμός διαγραφής της. Και αναπόφευκτα το αμόνι, έτσι ή αλλιώς, δουλεύει.

Αυτός ήταν ο τρόπος που προχώρησε, που έζησε η Ελλάδα. Στη μεθόριο μεταξύ πραγματικού και φαντασίας. Η ελκυστική μεταμφίεση της πραγματικότητας αποτέλεσε την κύρια μέριμνα των πολιτικών δυνάμεων. Η αισιοδοξία της γραμμικής εξέλιξης εγκαταστάθηκε ως η μόνη εκδοχή. Ολα ήταν εγγυημένα. Το κράτος θα παρείχε αιώνια προστασία. Η λάμψη της ευμάρειας θα κέρδιζε τη φθορά του χρόνου. Τα κόμματα από επεξεργαστές νοήματος, που εκ του πυρήνα τους οφείλουν να είναι, έγιναν γραφειοκρατικοί μηχανισμοί τροφοδοσίας του εαυτού τους και κυρίως της φαντασίας της αδιατάρακτης ευμάρειας και πορείας.

Για δεκαετίες, οφείλουμε να το αποδεχθούμε καθώς ο καιρός φέρνει μαζί του νέες απαιτήσεις και μας φορτώνει με νέες ευθύνες, η ελληνική κοινωνία και οι εκφραστές της, αρνούμενοι τη διάσταση του πραγματικού κόσμου, «συμπτύχθηκαν κάτω από τον χρόνο», για να χρησιμοποιήσω την ακρίβεια του ποιητή. Σαν να θέλησαν να κρυφτούν εκεί.

Μνημόνια, αντιμνημόνια, αγανακτισμένοι, οπαδοί τού «δεν πληρώνω – δεν πληρώνω», θιασώτες της επίπεδης γης, οραματιστές εύκολου πλούτου, προφήτες εγκόσμια σωτηρίας. Ολα τα συναντήσαμε σε έξαρση, τα γνωρίσαμε σε παροξυσμό.

Μόνο που έρχονται τα γεγονότα και τραβάνε το παραπέτασμα. Και μια πρωτόγονη ταραχή καταλαμβάνει την αδέσποτη φαντασία. Και το σκίρτημα της ανησυχίας και του φόβου θέτει ένα όριο και καλεί σε περίσκεψη.

Τις τελευταίες μέρες τα ελληνοτουρκικά αναδεύουν τη μνήμη των τελευταίων δεκαετιών, ανακαλούν τον χειρισμό της κρίσης, θυμίζουν προσδοκίες, υποσχέσεις και συμβιβασμούς. Και γίνεται αναγκαστικά στοιχείο της πραγματικότητας αυτό που ο προβληματισμός, η ανησυχία και ο φόβος ανακαλεί στη μνήμη.

Τα ελληνοτουρκικά υποχρεωτικά θα ανακεφαλαιώσουν την εποχή. Και νομίζω ότι ήδη αρχίζουν να διδάσκουν. Ερχεται πράγματι κάποια στιγμή που τα γεγονότα δεν επιτρέπουν καμία ταλάντευση ανάμεσα στη φαντασία και στο πραγματικό.

Σε κάθε περίπτωση το αμόνι είναι εκεί. Ή θα δουλέψει η συνειδητοποίηση και ένα μικρό βήμα ελευθερίας θα συντελεσθεί ή θα σφυρηλατηθεί στο αμόνι ένας ακόμη κρίκος.

Ο κ. Λευτέρης Κουσούλης είναι πολιτικός επιστήμονας.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ ΝΕΑ