Υπνική παράλυση: Η λεγόμενη «Μόρα» που όλοι έχουμε ακουστά

H υπνική παράλυση είναι μία κατάσταση κατά την οποία ξυπνάμε την ώρα που κοιμόμαστε και δε μπορούμε να κουνηθούμε ή να αναπνεύσουμε καλά. Στην ουσία έχουμε πλήρη αίσθηση του τι συμβαίνει γύρω μας, αλλά δεν έχουμε τον έλεγχο του σώματός μας με αποτέλεσμα να δημιουργείται πανικός και άγχος.  Παρ΄όλα αυτά δεν είναι ούτε ο «δαίμονας Μόρα», ούτε κάτι τέτοιο. Υπάρχει επιστημονική εξήγηση.

Πώς συμβαίνει;

Κατά τη διάρκεια του ύπνου, το σώμα βρίσκεται μεταξύ του σταδίου REM (ταχεία κίνηση των ματιών) και του NREM (μη ταχεία κίνηση των ματιών) σταδίου-ύπνου. Ένας κύκλος ύπνου REM και NREM διαρκεί περίπου 90 λεπτά.

Ο ύπνος NREM εμφανίζεται πρώτος και καταλαμβάνει το 75% του συνολικού χρόνου που κοιμόμαστε. Κατά τη διάρκεια του ύπνου NREM, το σώμα  χαλαρώνει και αποκαθιστά ορισμένες λειτουργίες του.

Στο τέλος του NREM, ο ύπνος γίνεται REM. Τα μάτια κινούνται πολύ πιο γρήγορα και αρχίζουμε να βλέπουμε όνειρα. Ωστόσο, στο στάδιο αυτό το υπόλοιπο σώμα είναι πολύ χαλαρό. Οι μύες «αδρανοποιούνται» κατά τη διάρκεια του ύπνου REM.

Κατά τη διάρκεια του, ένα μέρος του εμπρόσθιου εγκεφάλου στον προμετωπιαίο φλοιός, αναστέλλει προσωρινά την ικανότητά μας να σκεφτόμαστε και να κάνουμε λογικές παραστάσεις, κινήσεις κλπ.

Ο εγκέφαλός μας ωστόσο έχει μία ιδιάζουσα λειτουργία για να μας προστατέψει ενώ κοιμόμαστε. Σε περίπτωση που δούμε κάποιον εφιάλτη που έχει πολλή κίνηση, παραλύει προσωρινά το σώμα μας. Αν δηλαδή βλέπαμε ένα όνειρο ότι πρέπει να τρέξουμε, ο εγκέφαλός μας ενεργοποιεί ουσίες που μας παραλύουν για να μην τρέξουμε στην πραγματικότητα και να μη βλάψουμε τον εαυτό μας.

Υπάρχει κάποτε ωστόσο η πιθανότητα να ξυπνήσουμε από τον ύπνο REM και να βρεθούμε στο στάδιο της παράλυσης. Συνεπώς έχουμε τη συνείδηση του χωροχρόνου αλλά δεν έχουμε τη δυνατότητα να κουνηθούμε. Η παράλυση μετά από λίγα δεπτερόλεπτα ή λεπτά σταματάει και επανερχόμαστε αφού πρώτα φυσικά τα επίπεδα άγχους έχουν ανέβει λόγω της κατάστασης που συμβαίνει.

Μεταφυσικό

Ο λόγος που σε πολλές περιπτώσεις αρκετοί δηλώνουν ότι βλέπουν κάτι μεταφυσικό κατά τη διάρκεια της παράλυσης δεν είναι άλλος παρά νευροχημικός. Ο εγκέφαλος έχει βγει από ένα στάδιο στο οποίο δημιουργεί όνειρα και παραστάσεις εντελώς φαντασιακές.

Αυτός λοιπόν ο «κόσμος» κατά ένα μέρος του δύναται να φανεί την ώρα που είμαστε και ξύπνιοι και κοιμόμαστε ταυτόχρονα. Δε σημαίνει ότι υπάρχει η Μόρα ή κάποια «μεταφυσική φιγούρα» που θέλει να μας κάνει «κακό». Απλά ή όλη συγκυρία δε λειτουργεί βοηθητικά.

Και δε λειτουργεί έτσι καθώς υπάρχουν ορμόνες και  νευροδιαβιβαστές που εκκρίνονται εκείνη τη στιγμή και η φαντασία μας λόγω του φόβου και του άγχους δημιουργεί ψευδείς παραστάσεις. Δεν υπάρχει κάποια θεραπεία μέχρι τώρα πάνω σε αυτό το θέμα.

Παράγοντες που μπορεί να οδηγήσουν σε παράλυση μπορεί να είναι οι αλλαγές των ωραρίων του ύπνου, ναρκωτικές ουσίες, το έντονο άγχος κλπ. Το σίγουρο είναι πως δεν υπάρχει λόγος φόβου. Ούτε κάποιο φάντασμα υπάρχει και σίγουρα η παράλυση δεν κρατά για πολύ ώρα.