Νεότερος ή νεώτερος; Τα παραθετικά των επιθέτων (Μέρος Γ’)
Τα επίθετα που δε σχηματίζουν παραθετικά και η καθιερωμένη έκφραση «μέχρι νεωτέρας»
7. Μερικά επίθετα δε σχηματίζουν παραθετικά, διότι φανερώνουν ιδιότητα, ποιότητα ή κατάσταση που δεν παρουσιάζει βαθμούς. Τέτοια επίθετα είναι όσα σημαίνουν ύλη (λίθινος, γήινος, ασημένιος, μάλλινος, χρυσός, ξύλινος, σιδερένιος κ.ά.), τοπική ή χρονική σχέση (χερσαίος, θαλάσσιος, ουράνιος, θερινός, ημερήσιος, τωρινός, χθεσινός, κυριακάτικος κ.ά.), μέτρο (πηχυαίος κ.ά.), καταγωγή ή συγγένεια (φράγκικος, σμυρναίικος, προγονικός, πατρώος, μητρικός κ.ά.), μόνιμη κατάσταση (θνητός, νεκρός, αθάνατος, πρωτότοκος κ.ά.).
Επίσης, ορισμένα σύνθετα επίθετα με πρώτο συνθετικό είτε το στερητικό α- (αθάνατος, άυλος, άυπνος, άψυχος κ.ά.) είτε το αρχαιοπρεπές επίθετο πας (πάνσοφος, πάγκαλος κ.ά.) είτε την πρόθεση υπέρ (υπερμεγέθης, υπέρλαμπρος κ.ά.).
8. Όσον αφορά την ορθογραφία τους, τα παραθετικά έχουν πριν από τις καταλήξεις -τερος και -τατος είτε ο (π.χ., σοφότερος – σοφότατος, ωραιότερος – ωραιότατος) είτε υ (π.χ., βαθύτερος – βαθύτατος, ταχύτερος – ταχύτατος) είτε ω (π.χ., ανώτερος – ανώτατος, κατώτερος – κατώτατος), όταν προέρχονται από τοπικά επιρρήματα σε -ω (άνω, κάτω).
9. Στη νέα ελληνική γλώσσα, τα παραθετικά των επιθέτων σε -ος, -α, -ο (π.χ., ωραίος, νέος) και -ος, -η, -ο (π.χ., όμορφος, σοφός) δεν εκτείνουν το χαρακτήρα του θετικού ο σε ω, εάν προηγείται συλλαβή βραχύχρονη, όπως συνέβαινε παλαιότερα (νέος – νεώτερος – νεώτατος, σοφός – σοφώτερος – σοφώτατος).
Ως εκ τούτου, ο συγκριτικός και ο υπερθετικός βαθμός των επιθέτων νέος και σοφός είναι νεότερος – σοφότερος και νεότατος – σοφότατος αντίστοιχα. Θα δεχτούμε το ω στο συγκριτικό βαθμό του επιθέτου νέος μόνο στην καθιερωμένη έκφραση «μέχρι νεωτέρας» (εννοείται διαταγής).
Κατά το νεότερος – νεότατος σχηματίζονται στη νέα ελληνική γλώσσα, μεταξύ άλλων, και τα ακόλουθα παραθετικά: τιμιότερος – τιμιότατος, χρησιμότερος – χρησιμότατος, καθαρότερος – καθαρότατος, σοβαρότερος – σοβαρότατος, γλαφυρότερος – γλαφυρότατος, απαλότερος – απαλότατος, ομαλότερος – ομαλότατος, ικανότερος – ικανότατος, πιθανότερος – πιθανότατος, δυνατότερος – δυνατότατος.
- Τα «It Girls» της Αναγέννησης στην Ιταλία: Πώς τρεις γυναίκες χρησιμοποίησαν τη μόδα για να αποκτήσουν δύναμη
- Ρίσκο ή trend: Είναι το «hot-take dating» η νέα τάση στο πρώτο ραντεβού;
- Μεγάλος Ραδιομαραθώνιος κατά της φτώχειας από την Πειραϊκή Εκκλησία 91,2 fm
- Ένας σύγχρονος Ντα Βίντσι – Η ζωή και το έργο της Άγκνες Ντένες μεταφέρονται στη μεγάλη οθόνη
- Airbnb: Ρεκόρ στις βραχυχρόνιες μισθώσεις παρά τα μέτρα
- Αλκοτέστ: Σώζουν αλλά δεν αρκεί – Οι περισσότερες παραβάσεις μετά τον νέο ΚΟΚ
- Στεγαστική κρίση: Σε «πολιορκία» η χώρα – Μεταξύ ράλι τιμών και κυβερνητικής απάθειας
- Διέξοδος από τις καταθέσεις μηδενικού επιτοκίου – Τι σχεδιάζουν οι τράπεζες
Ακολουθήστε το in.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
![Άκρως Ζωδιακό: Τα Do’s και Don’ts στα ζώδια σήμερα [Δευτέρα 22.12.2025]](https://www.in.gr/wp-content/uploads/2025/12/chris-leggat-2iOqib5eLE8-unsplash-315x220.jpg)
Αριθμός Πιστοποίησης Μ.Η.Τ.232442