Μη αφήσετε τους νεφρούς σας να γεράσουν μαζί σας – Έγκαιρη διάγνωση σημαίνει καλύτερη θεραπεία

Την ανάγκη καλύτερης ενημέρωσης του κοινού για την χρόνια νεφρική νόσο και τους τρόπους πρόληψής της, αλλά και της κατάλληλης θεραπείας κατά περίπτωση, επισημαίνει η Ελληνική Νεφρολογική Εταιρία με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Νεφρού, που εορτάζεται στις 13 Μαρτίου από τη Διεθνή Νεφρολογική Εταιρία και τη Διεθνή Ομοσπονδία Οργανισμών για την Προστασία των Νεφρών.

Η Χρόνια Νεφρική Νόσος (ΧΝΝ) είναι ένα σημαντικό πρόβλημα υγείας που χαρακτηρίζεται τόσο από την κακή έκβαση των ασθενών όσο και από το αυξημένο κόστος για την αντιμετώπισή της. Επιπλέον, αυξάνει κατά πολύ τον κίνδυνο θανάτου σε ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη, αρτηριακή υπέρταση ή καρδιαγγειακή νόσο, δηλαδή σε αυτούς με ασθένειες που αποτελούν αιτία αυξημένης νοσηρότητας και θνητότητας στους ηλικιωμένους.

Κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου που πραγματοποιήθηκε με αφορμή η 87η επιστημονική συνάντηση της Ελληνικής Νεφρολογικής Εταιρίας, με θέμα «Χρόνια Νεφρική Νόσος» (13 – 14 Μαρτίου, Αθήνα), οι ειδικοί επεσήμαναν ότι η αύξησης της ηλικίας του πληθυσμού οδηγεί σε αύξηση του αριθμού των πασχόντων από χρόνια νεφρική νόσου.

Ως Χρόνια Νεφρική Νόσος (ΧΝΝ) ορίζεται η κατάσταση εκείνη όπου οι νεφροί έχουν υποστεί οργανική ή λειτουργική βλάβη, διάρκειας μεγαλύτερης των 3 μηνών, με αποτέλεσμα τη μείωση της νεφρικής λειτουργία (GFR) και την αδυναμία διατήρησης της υδατοηλεκτρολυτικής και οξεοβασικής ισορροπίας και της αποβολής των άχρηστων προϊόντων του μεταβολισμού, τα οποία συσσωρεύονται στον οργανισμό, προκαλώντας διάφορες διαταραχές στην υγεία.

Το γεγονός ότι οι νεφροί μας δεν λειτουργούν σωστά διαπιστώνεται με εργαστηριακές εξετάσεις αίματος και ούρων:

• Στα ούρα την πιθανότητα ύπαρξη νεφρικής βλάβης σηματοδοτούν τα ερυθρά αιμοσφαίρια και η ύπαρξη λευκώματος (πρωτεϊνουρία), ενώ
• Στο αίμα την ύπαρξη χρόνιας νεφρικής νόσου σηματοδοτεί η αύξηση των τιμών της ουρίας και της κρεατινίνης και η ελάττωση της σπειραματικής διήθησης (GFR).

Μεγάλη σημασία έχει η πρώιμη διάγνωση της νεφρικής νόσου γιατί έτσι μπορούμε να προλάβουμε ή να επιβραδύνουμε την εξέλιξη της προς νεφρική ανεπάρκεια τελικού σταδίου.

Κατά την εισήγησή του, ο πρόεδρος της Ελληνικής Νεφρολογικής Εταιρίας, Πλουμής Πασαδάκης, καθηγητής Νεφρολογίας του Δημοκρίτειου Πανεπιστήμιου Θράκης, στην Αλεξανδρούπολη, σημείωσε ότι η ΧΝΝ είναι συχνή στους ηλικιωμένους και ο επιπολασμός της αυξάνεται με την ηλικία.

«Όπως είναι γνωστό εδώ και δεκαετίες, η εκτιμώμενη σπειραματική διήθηση, με την οποία υπολογίζεται ο βαθμός της νεφρικής λειτουργίας (e-GFR, τιμή > 90ml/min), μειώνεται με την αύξηση της ηλικίας. Ανεξάρτητα από τα αίτια εμφάνισης της νόσου (διαβήτης, αρτηριακή υπέρταση, καρδιαγγειακή νόσος), η αύξηση του μέσου όρου ηλικίας των ασθενών αναμένεται να οδηγήσει σε αύξηση του αριθμού των ασθενών με σοβαρή ΧΝΝ», σημείωσε.

Ο κ. Πασαδάκης τόνισε τη σημασία της πρόληψης και της σωστής αντιμετώπισης, αναφέροντας ότι η ΧΝΝ είναι επιβλαβής αλλά θεραπεύεται και ότι οι ασθενείς με αυξημένο κίνδυνο εκδήλωσής της χρειάζεται να έχουν έγκαιρη διάγνωση. «Όπως οι νέοι άνθρωποι, έτσι και οι ηλικιωμένοι με προχωρημένη ΧΝΝ, συγκριτικά με ασθενείς ίδιας ηλικίας που έχουν φυσιολογική ή ελάχιστα επηρεασμένη νεφρική λειτουργία, αντιμετωπίζουν αυξημένο κίνδυνο θανάτου, εξέλιξης σε χρόνια νεφρική ανεπάρκεια, εμφράγματος του μυοκαρδίου και αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου. Είναι λοιπόν σημαντικό να τονιστεί ότι όλοι οι ηλικιωμένοι ασθενείς με ΧΝΝ μπορούν να ωφεληθούν από την έγκαιρη αναφορά τους σε ειδικό», σημείωσε. Προσέθεσε επίσης, ότι η σωστή διατροφή σε συνδυασμό με την κατάλληλη φαρμακευτική θεραπεία μπορούν να επιβραδύνουν ή να σταματήσουν την εξέλιξη της νόσου.

Σήμερα στις αναπτυγμένες χώρες, η στρατηγική διαχείρισης των ηλικιωμένων ασθενών με νεφρική ανεπάρκεια φαίνεται να έχει μετατοπιστεί από τη συντηρητική αντιμετώπιση προς την εφαρμογή αιμοκάθαρσης. Η αιμοκάθαρση θα πρέπει να θεωρείται μια σωστή θεραπευτική επιλογή για ηλικιωμένους ασθενείς με νεφρική ανεπάρκεια και κυρίως για όσους από αυτούς είχαν καλή ποιότητα ζωής μέχρι την έναρξή της. Άλλες μέθοδοι αντιμετώπισης περιλαμβάνουν την περιτοναική κάθαρση και την νεφρική μεταμόσχευση. Η περιτοναϊκή κάθαρση είναι μια θεραπεία που, σε ασθενείς που κρίνονται κατάλληλοι από τον γιατρό τους, μπορεί να βελτιώσει σημαντικά την ποιότητα ζωής, καθώς δίνει τη δυνατότητα θεραπείας στο σπίτι. Σε ό,τι αφορά την μεταμόσχευση, είναι γενικά αποδεκτό ότι η μεγάλη ηλικία δεν αποκλείει από μόνη της τη νεφρική μεταμόσχευση σε ασθενείς που κατά τα άλλα είναι κατάλληλοι. Φαίνεται πάντως ότι η μεταμόσχευση μειώνει τη θνητότητα όλων των ασθενών ανεξάρτητα από την ηλικία τους.

Στην Ελλάδα, στο σύνολο των ασθενών, που είναι ενταγμένοι σε αιμοκάθαρση ή περιτοναϊκή κάθαρση ή έχουν κάνει μεταμόσχευση νεφρού κατά τα έτη 2011, 2012, 2013, 2014, οι ασθενείς που είναι ηλικίας άνω των 65 ετών αποτελούν το 26%, 27%, 28% και 30% αντίστοιχα. Παρατηρείται δηλαδή αύξηση της ηλικιακής αυτής ομάδας ασθενών χρόνο με το χρόνο, όπως συμβαίνει και στις υπόλοιπες αναπτυγμένες χώρες.

Συνοψίζοντας, σήμερα αναγνωρίζεται ότι η γήρανση του πληθυσμού συνεπάγεται ότι μεγαλύτερης ηλικίας ασθενείς κινδυνεύουν να αναπτύξουν νεφρική βλάβη. Γι’ αυτό και είναι ιδιαίτερα σημαντικό τόσο οι κλινικοί γιατροί, όσο και οι ασθενείς και το οικογενειακό τους περιβάλλον, να αποκτήσουν τη γνώση ότι η έγκαιρη εκτίμηση από ειδικούς μπορεί να βοηθήσει στη βελτίωση της έκβασης και στη μείωση των συμπτωμάτων σε ασθενείς μεγάλης ηλικίας με προχωρημένη νεφρική βλάβη, με σωστή επιλογή είτε της συντηρητικής αντιμετώπισης είτε της υποκατάστασης.

Επιμέλεια: Μαίρη Μπιμπή

health.in.gr