Μεταβατική συμφωνία ίσως ξεπροβάλλει στη διαπραγμάτευση με το Ιράν

Μία μεταβατική συμφωνία για το «πάγωμα» της επέκτασης του ιρανικού πυρηνικού προγράμματος με αντάλλαγμα περιορισμένη χαλάρωση των κυρώσεων σε βάρος της Ισλαμικής Δημοκρατίας ενδέχεται να βρίσκεται προ των πυλών κατά τις κρίσιμες συνομιλίες σε επίπεδο επικεφαλής διπλωματίας που λαμβάνουν χώρα στη Γενεύη μεταξύ του Ιράν και των μεγάλων δυνάμεων.

Ζητούμενο είναι η γεφύρωση διαφορών, δεν υπάρχει συμφωνία σε αυτό το σημείο, είπε ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Τζον Κέρι, θέλοντας να μετριάσει τις προσδοκίες για μία επικείμενη ιστορική συμφωνία με το Ιράν που καλλιέργησε η αιφνίδια διακοπή της περιοδείας του στη Μέση Ανατολή και η εσπευσμένη μετάβασή του μαζί με Ευρωπαίους ομολόγους στη Γενεύη,

«Θέλω να υπογραμμίσω ότι δεν υπάρχει συμφωνία σε αυτό το σημείο» είπε ο επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας στους δημοσιογράφους αμέσως μετά την άφιξή του στη Γενεύη. «Δεν πιστεύω ότι κάποιος πρέπει να κάνει λάθος και να πιστεύει ότι δεν υπάρχουν σημαντικά κενά που πρέπει να κλείσουν. Ελπίζουμε να προσπαθήσουμε να γεφυρώσουμε τις διαφορές» επισήμανε.

Διπλωμάτες επισημαίνουν πως παραμένει αβέβαιη η καταγραφή κάποιας σημαντικής προόδου και σε κάθε περίπτωση αυτή θα σηματοδοτεί μόνο το πρώτο βήμα σε μία περίπλοκη, μακρά διαδικασία προς μία μόνιμη απάντηση στις διεθνείς ανησυχίες ότι η Ισλαμική Δημοκρατίας μπορεί να αναζητά τα μέσα για την κατασκευή πυρηνικού όπλου.

Ωστόσο, τονίζουν πως οι άφιξη των Τζον Κέρι, Ουίλιαμ Χέιγκ, Λοράν Φαμπιούς και Γκίντο Βέστερβελε σηματοδοτεί πως τα πέντε μόνιμα κράτη-μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας και η Γερμανία ενδέχεται να βρίσκονται πιο κοντά παρά ποτέ σε μία συμφωνία με το Ιράν.

Το κλίμα συγκρατημένης αισιοδοξίας ενισχύει επίσης το γεγονός ότι στη Γενεύη φθάνει το Σάββατο και ο υπουργός Εξωτερικών της Ρωσίας Σεργκέι Λαβρόφ, με τη Μόσχα να δηλώνει πως ελπίζει ότι οι συνομιλίες θα παράξουν «ένα αποτέλεσμα που θα διαρκέσει και το οποίο περιμένει ολόκληρος ο κόσμος».

Εν μέσω του δεύτερου γύρου συνομιλιών αφότου το Ιράν εξέλεξε έναν μετριοπαθή πρόεδρο που άνοιξε «παράθυρο» προς μία ειρηνική επίλυση της διαμάχης, οι επικεφαλής διπλωματίας των πέντε μόνιμων κρατών-μελών του ΟΗΕ και της Γερμανίας μετέβησαν εκτάκτως στη Γενεύη για να συμβάλλουν στην επίτευξη μίας προκαταρκτικής συμφωνίας.

Ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ πρόκειται να έχει τριμερή συνάντηση με την Κάθριν Άστον και τον Ιρανό υπουργό Εξωτερικών Μοχαμάντ Τζαβάντ Σαρίφ.

Στο επίκεντρο βρίσκεται η πρόταση της Τεχεράνης που συνοδεύεται από άμβλυνση του καθεστώτος του κυρώσεων κατά της χώρας. Το Ιράν δήλωσε στις δυτικές δυνάμεις πως θέλει να εξεταστεί η χαλάρωση των κυρώσεων στον πετρελαϊκό και τραπεζικό τομέα κατά τη διάρκεια της πρώτης φάσης οποιασδήποτε μεταβατικής συμφωνίας συμφωνηθεί.

Ακριβώς την ίδια στιγμή, το Ισραήλ προειδοποιεί πως οι μεγάλες δυνάμεις ετοιμάζονται να διαπράξουν «επικό λάθος».

Ο Μπενιαμίν Νετανιάχου προειδοποιεί τον Τζον Κέρι και τους Ευρωπαίους ομολόγους ότι το Ιράν θα πετύχει «τη συμφωνία του αιώνα» εάν συναινέσουν στις προτάσεις να παραχωρήσουν στην Τεχεράνη περιορισμένο, πρόσκαιρο «διάλειμμα» από τις κυρώσεις σε αντάλλαγμα για μερική αναστολή, και δέσμευση μη επέκτασης, του προγράμματος εμπλουτισμού ουρανίου για πυρηνικά καύσιμα.

«Το Ισραήλ δεν δεσμεύεται από αυτή τη συμφωνία και θα κάνει ό,τι χρειάζεται για να υπερασπίσει την ασφάλεια του λαού του» δήλωσε ο Νετανιάχου στους δημοσιογράφους σε μία έκρηξη οργής λίγες ώρες αφότου είχε έλθει ενώπιος ενωπίω με τον Κέρι στο Τελ Αβίβ.

Ενδεικτικός της έντασης ήταν το γεγονός ότι ο Τζον Κέρι δεν εμφανίσθηκε την Παρασκευή δημοσίως μαζί με τον Ισραηλινό πρωθυπουργό και προτίμησε να αναχωρήσει σιωπηλά από το Τελ Αβίβ για τη Γενεύη.

Παρά τη συγκαλυμμένη απειλή του, θα είναι σχεδόν αδύνατο για τον Νετανιάχου να εξαπολύσει επίθεση κατά του Ιράν, εφόσον αυτό συνάψει μια αρχική συμφωνία για να χαλαρώσουν οι σκληρές οικονομικές κυρώσεις, με αντάλλαγμα μια μερική οπισθοχώρηση στο ευρύ πυρηνικό πρόγραμμά του.

Ο Λευκός Οίκος από την πλευρά του υπογράμμισε ότι είναι πρόωρη οποιαδήποτε κριτική επί της συμφωνίας που συζητείται στη Γενεύη για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, διότι μία συμφωνία δεν έχει ακόμη επιτευχθεί.

«Δεν υπάρχει συμφωνία, αλλά υπάρχει μία ευκαιρία εδώ για μία πιθανή διπλωματική λύση, και αυτό είναι ακριβώς που επιδιώκουμε» δήλωσε ο αναπληρωτής εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου Τζος Έρνεστ. «Συνεπώς, οποιαδήποτε κριτική είναι πρόωρη» επισήμανε.

Επιμέλεια: Ευαγγελία Μπίφη