ΣΣΕ: Ο οδικός χάρτης του υπουργείου Εργασίας για την ενίσχυση του πλαισίου των συλλογικών διαπραγματεύσεων

Πέντε άξονες προτεραιοτήτων περιλαμβάνει ο Οδικός Χάρτης για την ενίσχυση των Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας. Η σχετική υπουργική απόφαση υπεγράφη από την υπουργό Εργασίας, Νίκη Κεραμέως.

Το κείμενο είναι αποτέλεσμα της συμφωνίας που επιτεύχθηκε έπειτα από διάλογο διάρκειας επτά μηνών ανάμεσα στους κοινωνικούς εταίρους (εργοδότες και εργαζόμενοι) και το υπουργείο Εργασίας. Το σχέδιο δράσης για τις συλλογικές συμβάσεις αναμένεται να αρχίσει να εφαρμόζεται από τις αρχές του νέου έτους.

Ωστόσο, έρχεται με αρκετή καθυστέρηση και λίγο πριν λήξει η διορία της Οδηγίας της ΕΕ για την κάλυψη τουλάχιστον του 80% των εργαζομένων από συλλογικές συμβάσεις. Στην Ελλάδα, μόλις το 10% των εργαζομένων καλύπτεται από συλλογικές συμβάσεις και το σχέδιο αυτό έρχεται να «θεραπεύσει» αυτό το πρόβλημα.

Ο Οδικός Άξονας για τις ΣΣΕ

Η συμφωνία, που υπεγράφη τον Νοέμβριο, προβλέπει πέντε άξονες προτεραιότητας και η εφαρμογή του θα επεκταθεί έως το 2030.

Κοινωνική Συμφωνία

Ο πρώτος άξονας θα ολοκληρωθεί εντός του πρώτου τριμήνου του 2026. Αφορά στην ενίσχυση του ρυθμιστικού πλαισίου για τις συλλογικές διαπραγματεύσεις μέσω νομοθέτησης της Κοινωνικής Συμφωνίας.

Η Κοινωνική Συμφωνία περιλαμβάνει ρυθμίσεις που διαμορφώνουν ένα συνεκτικό πλαίσιο ενίσχυσης των συλλογικών διαπραγματεύσεων, με τελικό στόχο την υψηλή και ποιοτική απασχόληση.

Παράλληλα, αποσκοπεί α) στη διευκόλυνση επέκτασης των Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας, ώστε περισσότεροι εργαζόμενοι να προστατεύονται από αυτές,

β) στην πλήρη προστασία των εργαζομένων, μετά τη λήξη των Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας, καθώς οι όροι της συνεχίζουν να ισχύουν και μετά την παρέλευση της τρίμηνης παράτασής της, επαναφέροντας έτσι το καθεστώς της πλήρους μετενέργειας, και

γ) στην επιτάχυνση των διαδικασιών σε περίπτωση διαφωνίας εργαζομένων και εργοδοτών με καλύτερες και ταχύτερες διαδικασίες για την επίλυση διαφορών μέσω του ΟΜΕΔ.

Η ομάδα εργασίας

Ο δεύτερος άξονας αφορά την περίοδο από το δεύτερο τρίμηνο του 2026 μέχρι το δεύτερο τρίμηνο του 2027. Στο διάστημα αυτό προβλέπεται η συγκρότηση αρμόδιας ομάδας εργασίας για την ενίσχυση των συλλογικών διαπραγματεύσεων στο υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης.

Η ομάδα εργασίας συγκροτείται για πέντε έτη με τριμερή σύνθεση, αποτελούμενη από εκπροσώπους του υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης και των εθνικών κοινωνικών εταίρων. Η ομάδα θα πραγματοποιεί τακτικές συνεδριάσεις για την παρακολούθηση της πολιτικής ενίσχυσης των συλλογικών διαπραγματεύσεων του σχεδίου δράσης.

Ανάλυση δεδομένων για τις ΣΣΕ

Ο τρίτος άξονας αφορά το 2ο τρίμηνο του 2026 μέχρι το δεύτερο τρίμηνο του 2027 και προβλέπει την ψηφιοποίηση, τη συλλογή και τη διαθεσιμότητα δεδομένων, προκειμένου να καταστεί δυνατή η συστηματική συλλογή, επεξεργασία και ανάλυση δεδομένων σχετικά με την κάλυψη των εργαζομένων από Συλλογικές Συμβάσεις.

Στην κατεύθυνση αυτή προωθείται η ηλεκτρονική κατάθεση ΣΣΕ, η δημιουργία Ψηφιακού Μητρώου Συλλογικών Ρυθμίσεων Εργασίας και Συλλογικών Συμφωνιών, καθώς και η συλλογή δεδομένων εξέλιξης του ποσοστού κάλυψης από Συλλογικές Συμβάσεις.

Έρευνες και μελέτες

Ο τέταρτος άξονας αφορά το δεύτερο τρίμηνο του 2026 έως το τέταρτο τρίμηνο του 2030. Προβλέπει την πραγματοποίηση μελετών, ερευνών, ενημερωτικών και εκπαιδευτικών δράσεων για θέματα συλλογικών διαπραγματεύσεων.

Σε αυτήν την κατεύθυνση, στόχος είναι η κατάρτιση μελετών, η διοργάνωση σχετικών συνεδρίων με τη συνεργασία διεθνών οργανισμών, καθώς και η πραγματοποίηση ενημερωτικών και εκπαιδευτικών δράσεων.

Παρακολούθηση εφαρμογής των ΣΣΕ

Ο πέμπτος άξονας αφορά το διάστημα από το 2028 έως το 2030. Περιλαμβάνει την παρακολούθηση εφαρμογής του σχεδίου δράσης για την προώθηση των συλλογικών διαπραγματεύσεων, καθώς και στοχευμένους ελέγχους εφαρμογής των όρων των Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας.

Το σχέδιο δράσης θα παρακολουθείται μέσω της σύνταξης ετήσιας έκθεσης παρακολούθησης και αξιολόγησης, καθώς και της εμπέδωσης εφαρμογής των όρων των Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας.

Προς τον σκοπό αυτό, η Επιθεώρηση Εργασίας θα διενεργεί στοχευμένες παρεμβάσεις και ελέγχους, βάσει επιχειρησιακού σχεδίου που καταρτίζεται σε συνεργασία με το υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης, κατόπιν προτάσεων από την τριμερή ομάδα εργασίας. Με τον τρόπο αυτό, τόσο η Επιθεώρηση Εργασίας όσο και το υπουργείο θα έχουν τη δυνατότητα να αντλούν πολύτιμες πληροφορίες για την κατάσταση της αγοράς εργασίας, συμβάλλοντας στον σχεδιασμό ακόμα πιο στοχευμένων και αποτελεσματικών πολιτικών.