Γραμμή Μεταξά: Το ισχυρό φρούριο της ελευθερίας

Το τραγούδησε η λαϊκή μούσα:

Χαίρετε σεις ψηλά βουνά
που χάρο δε φοβάστε…

Στα βουνά ετοποθέτησε ο άνθρωπος τους θεούς του, σ’ αυτά εμπιστεύθηκε τη φύλαξι του υπερτάτου αγαθού, της ελευθερίας του. Στον Όλυμπο εγκατέστησαν τις θεότητές των οι πρώτοι οικισταί της γης αυτής. Στο όρος Σινά παρουσιάσθηκε ο Ιεχωβά για να παραδώση τις πλάκες με τις εντολές του. Στο Αραράτ εκάθισε η κιβωτός. Τα Ιμαλάια είνε το άγιον όρος των Βραχμάνων. Στο όρος των Ελαιών ανέβηκε ο Ιησούς για να επικοινωνήση με τον πατέρα του.

«ΤΟ ΒΗΜΑ», 19.4.1941, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» & «ΤΑ ΝΕΑ»

Πού αλλού μπορούσαν οι άνθρωποι να εμπιστευθούν την ελευθερία τους; Το ασφαλέστερον καταφύγιο. Όπου βουνό εκεί το πιο ισχυρό φρούριο της ελευθερίας. Το πιο ισχυρό και το πιο καθαρό. Ο αέρας του δεν σηκώνει συμβιβασμούς. Στις κορυφές του που διάλεξε για τη φωληά του ο αετός, το πιο περήφανο πουλί της δημιουργίας, στις ίδιες κορυφές προσέφυγε η ελευθερία όσες φορές κινδύνευσε να λερωθή στη λάσπη του κάμπου.

«ΤΟ ΒΗΜΑ», 19.4.1941, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» & «ΤΑ ΝΕΑ»

Επιβλητικός άρχοντας, μεταδίδει και στον άνθρωπο που τον πλησιάζει την αρχοντιά του, του εμπνέει το αίσθημα της ασφαλείας, τον κάμνει ηρωικώτερο, διώχνει από την ψυχή του το φόβο. Μαζί με τη γη που, διαμορφωμένη σε βουνό, αίρεται στον ουρανό, αίρεται κι’ ο άνθρωπος όταν παίρνει τα μονοπάτια που οδηγούν στις κορυφές του. Στο βουνό θα εκτιμήσετε την απόδοσι της προσπαθείας. Δε σχηματίσθηκε αυτό σαν τον κάμπο από το καταστάλαγμα της λάσπης. Καθώς το ατενίζετε έχετε την εντύπωσι ότι χρειάσθηκε το έργο αναριθμήτων αιώνων για να σωρευθή όλος αυτός ο όγκος των βράχων που υψώνεται επιβλητικός και απειλεί να ψαύση τον ουράνιο θόλο. Δημιούργημα πόνου και μόχθου φαίνονται οι γίγαντες αυτοί. Δημιούργημα πόνου και θυσιών και η ελευθερία, στους κόλπους τους αναζητεί το φυσικό προστάτη της. Το τελευταίο της προπύργιο. Με το μυστήριο των στενωπών και των χαραδρών του, με τον καθαρό του αέρα, απρόσιτο στους δειλούς, υπήρξε πάντα ο φρουρός της. Στο βουνό καταφεύγει η ελευθερία όταν σε χρόνους δίσεκτους διώκεται στον κάμπο. Στο βουνό προσφεύγει κι’ απ’ αυτό ξεκινά. Από κλαδιά ελάτων πλέχθηκε το πρώτο στεφάνι της ελευθερίας. Τα έλατα του βουνού πρωτοτραγούδησαν τον ύμνο της. Στις ρίζες ελάτων κάθισαν οι αρματωλοί όταν ο κάμπος δούλευε στον τύραννο. Από το βουνό ροβόλησαν οι αγωνισταί και θεμελίωσαν την ελεύθερη ελληνική πολιτεία.

Σε βουνοκορυφές, στην Πίνδο, εδώ και λίγους μήνες, πρωτάνθισε το χαμόγελο της νίκης, όταν ο πρώτος επιδρομεύς θέλησε να λερώση την ελευθερία μας. Ένα βουνό πάλι, ο Όλυμπος, είνε το έρεισμα όπου ο κόσμος των ελευθέρων ανθρώπων δίνει τη μάχη του.

Θα καμφθή το βουνό; Ανεξερεύνητες οι βουλές της μοίρας. Δύσκολες είνε οι στιγμές που περνά. Φλογισμένα από την αγωνία τα μάτια στρέφονται προς τις πλαγιές του και ρωτούν και ρωτούν… Με τό όχι τους απαντούν τα μελαψά και τα ξανθά νειάτα που προασπίζουν την ελευθερία της ανθρωπότητος. Το όχι τους σφυρίζουν ωργισμένα τα έλατα, τα πλατάνια, τα ρόμπολα. Το όχι τους ψιθυρίζουν τ’ αγριολούλουδα καθώς κινούν τα κεφάλια τους με την πνοή των ανέμων. Το όχι αναβλύζει από τα στήθη των αγνών Ελλήνων. Το όχι αυτό οφείλουν να ευλαβηθούν τα μετόπισθεν και ν’ αρθούν στο ύψος των ενθουσιασμών και της πίστεως των μαχομένων.

*Κείμενο του Παύλου Παλαιολόγου, που έφερε τον τίτλο «Η φωνή του βουνού» και είχε δημοσιευτεί στην εφημερίδα «Ελεύθερον Βήμα» το Σάββατο 19 Απριλίου 1941.

Στα ελληνικά βουνά, στην Πίνδο και στον Όλυμπο, που αναφέρονται από τον Παλαιολόγο, αλλά και στους ορεινούς όγκους όπου ήταν σκαρφαλωμένα τα οχυρά της περίφημης Γραμμής Μεταξά, δόθηκαν σκληρότατες μάχες έναντι σαφώς υπέρτερων αντιπάλων και γράφτηκαν λαμπρές σελίδες της ελληνικής ιστορίας.

Το παρόν άρθρο είναι αφιερωμένο στην εποποιία των αδάμαστων φρουρών της Γραμμής Μεταξά, στη μνήμη των ανδρών που έχασαν τη ζωή τους τέτοιες μέρες πριν από 84 χρόνια, κατά τη διάρκεια της θρυλικής Μάχης των Οχυρών (6-10 Απριλίου 1941).

Οι υπερασπιστές της Γραμμής Μεταξά, αφού προέβαλαν σθεναρή αντίσταση μέχρι τέλους, έλαβαν εντολή από τους ανωτέρους τους να παραδώσουν τα οχυρά τους στον εχθρό χωρίς να έχουν νικηθεί από αυτόν.