27ο ΦΝΘ: Πέντε συγκλονιστικά ντοκιμαντέρ που εξερευνούν τη σχέση του ανθρώπου με το περιβάλλον

Συγκλονιστικά ντοκιμαντέρ που εξερευνούν τη σχέση του ανθρώπου με το περιβάλλον, την ευθραυστότητα της ζωής στη Γη, τις ανισορροπίες που προκαλούν οι ανθρώπινες επεμβάσεις στη φύση θα προβληθούν στο 27ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης που θα πραγματοποιηθεί από τις 6 έως τις 16 Μαρτίου 2025.

Α Flower of Mine

Paolo Cognetti, Ιταλία – Βέλγιο, 2024, 80΄

Ανοιχτοί Ορίζοντες

Μετά την τεράστια επιτυχία του The Eight Mountains, που απέσπασε το Βραβείο της Επιτροπής στις Κάννες το 2022, ο Πάολο Κονιέτι επιστρέφει με την πρώτη του ταινία, στην οποία υπογράφει το σενάριο, τη σκηνοθεσία, ενώ πρωταγωνιστεί ο ίδιος.

Η ιστορία

Το καλοκαίρι του 2022, εν μέσω μιας από τις χειρότερες ξηρασίες στην Ιταλία, παρατηρεί για πρώτη φορά την πηγή νερού κοντά στο σπίτι του στο Εστούλ, ένα μικρό χωριό στους πρόποδες του Monte Rosa, να στερεύει.

Αυτό το γεγονός τον ωθεί να ξεκινήσει ένα ταξίδι στα αγαπημένα του βουνά, στη διάρκεια του οποίου αφηγείται μια βαθιά προσωπική ιστορία για τοπία και παγετώνες που θεωρούσε δικά του και που τώρα απειλούνται να εξαφανιστούν ή να αλλάξουν για πάντα εξαιτίας της κλιματικής κρίσης.

Μέσα από συγκλονιστικά τοπία και απλές ανθρώπινες στιγμές, ο Κονιέτι μάς παρασύρει σε μια εξομολογητική διαδρομή, όπου τα βουνά δεν είναι απλώς ένας γεωγραφικός τόπος, αλλά ένας χώρος γεμάτος συναισθήματα και αναμνήσεις. Όπως λέει η καθηγήτρια Δασικής Οικολογίας Σουζάν Σιμάρντ: «Αυτή η ταινία δεν αφορά το πώς θα σώσουμε τα βουνά, αλλά το πώς τα βουνά μπορούν να σώσουν εμάς».

Κάποιες φορές, ο Κονιέτι νιώθει σαν πνεύμα που περιπλανιέται, ενώ ο Λάκι, ο ηλικιωμένος σκύλος του, γίνεται ο πιστός οδηγός του. Πού θα τον οδηγήσει αυτό το ταξίδι;

Bestiaries, Herbaria, Lapidaries, Massimo D’Anolfi & Martina Parenti

Ιταλία, 2024, 205΄

Ανοιχτοί Ορίζοντες

Σε αυτό το ντοκιμαντέρ, οι πρωταγωνιστές δεν είναι άνθρωποι –κι όμως, μιλούν για εμάς. Η ταινία χωρίζεται σε τρεις ενότητες, καθεμία αφιερωμένη σε ένα θέμα: στα ζώα, στα φυτά και στις πέτρες.

Σε αυτή την τριμερή αφήγηση, κάθε τμήμα αποτίνει φόρο τιμής σε ένα συγκεκριμένο είδος ντοκιμαντέρ. Μέσα από τις τρεις αυτές ενότητες, αναδύεται ένα ενιαίο δραματουργικό σύνολο: μια διαδικασία ανάληψης ευθύνης, φροντίδας και προστασίας, που οδηγεί στην ανακάλυψη μιας κοινής και θεμελιώδους αξίας –της φροντίδας.

Η ποιητική προσέγγιση του ιταλικού σκηνοθετικού διδύμου μάς μεταφέρει στην καρδιά των πραγμάτων, σε σημεία όπου το ανθρώπινο βλέμμα σπάνια εστιάζει.

Ένα πρωτότυπο αφιέρωμα στον «άγνωστο» και σε σημεία εξωτικό κόσμο των ζώων, των φυτών και της πέτρας – έναν κόσμο που συχνά θεωρούμε δεδομένο, αλλά που αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της ύπαρξής μας στη Γη.

The Faint Clatter of Birds

Franciszek Berbeka, Πολωνία-Ανταρκτική, 2024, 71΄

Ανοιχτοί Ορίζοντες

Διεθνής πρεμιέρα

Κάνοντας χρήση τόσο του εικαστικού του έργου του όσο και των προσωπικών του ημερολογίων, το εκφραστικό αυτό ντοκιμαντέρ επιχειρεί να σκιαγραφήσει το πορτρέτο του πρωτοπόρου Πολωνού φωτογράφου φυσικού τοπίου Wlodzimierz Puchalski ο οποίος, σε προχωρημένη ηλικία, αποφασίζει να μπαρκάρει για το τελευταίο του ταξίδι στην Ανταρκτική, όπου και αφήνει τελικά την τελευταία του πνοή, στα τέλη της δεκαετίας του 1970.

Μελαγχολικές εικόνες, ουσιώδη και ανεπιτήδευτη αγάπη για τη φύση και ωριμότητα στην αφήγηση συνδυάζονται σε μια ταινία που μας κάνει να ισορροπούμε ανάμεσα στην ασημαντότητα της ανθρώπινης ύπαρξης και την μοναδικότητα που πρεσβεύει καθετί ζωντανό.

Κάθε μικρό ή μεγάλο πλάσμα που αγωνίζεται, ονειρεύεται, επιθυμεί αλλά και διεκδικεί τον χώρο του σε αυτόν τον κόσμο.

Wild, Wild

Emilio Fonseca, Ισπανία, 2024, 86΄

Ανοιχτοί Ορίζοντες

«Το μυρίζεις αυτό;» Καθώς η κάμερα εισχωρεί στα δάση της Γαλικίας και του βορρά της Πορτογαλίας, ανάμεσα σε ψιθύρους, αρχίζουμε να συνειδητοποιούμε ότι πρέπει να οξύνουμε τις αισθήσεις μας για να αποκωδικοποιήσουμε τα σημάδια της άγριας φύσης.

Το Wild, Wild ακολουθεί τα ίχνη και τις απουσίες των ιβηρικών λύκων, ξεδιπλώνοντας μια αφήγηση που συνδέεται με λαϊκούς μύθους, εξουσία και εξόντωση. Ταυτόχρονα, εξετάζει πώς οι οπτικοακουστικές αφηγήσεις συχνά παρουσιάζουν την άγρια ζωή ως μια εξιδανικευμένη, τεχνητή εκδοχή της πραγματικότητας.

Η ταινία λειτουργεί ως ένα αντι-ντοκιμαντέρ για τη φύση: λύκοι που κοιτούν την κάμερα τρομαγμένοι και άνθρωποι που τους απαντούν με ουρλιαχτά. Σε αυτόν τον προσεκτικά χορογραφημένο χορό, όλα τα πλάσματα αφήνουν τα δικά τους ίχνη.

Με ευαισθησία και βάθος, η ταινία εξερευνά τη σχέση ανθρώπων και μη-ανθρώπινων όντων, αναδεικνύοντας την ανάγκη για διασυνοριακή δικαιοσύνη. Παρουσιάζει τις συναντήσεις και τις κοινές εμπειρίες που συνδέουν διαφορετικά είδη στον πλανήτη μας, προσφέροντας μια αναγκαία οπτική στον κόσμο του Ανθρωποκαίνου.

Το ταξίδι του παγκολίνου

Πίπα Έρλις, Νότια Αφρική – Ηνωμένο Βασίλειο, 2024, 98΄

Ειδικές προβολές

Το πόσο βαθιά μπορεί να δεθεί ένας άνθρωπος μ’ ένα ζώο, το γνωρίζει ο καθένας από την προσωπική του εμπειρία. Τα πλάσματα με τα οποία μοιραζόμαστε αυτόν τον πλανήτη έχουν μια μοναδική δύναμη: μπορούν να μας φέρουν πιο κοντά στην αλήθεια μας.

Ωστόσο, όταν ακούμε τη λέξη «κατοικίδιο», οι περισσότεροι σκεφτόμαστε σκύλους ή γάτες∙ όχι κι ο Γκάρεθ, ένας συναισθηματικά απόμακρος και υπερδραστήριος άνθρωπος της πόλης ο οποίος εγκαταλείπει την αστική ζωή του για να γίνει παρένθετος γονέας ενός παγκολίνου, τον οποίο ονομάζει Kulu.

Ο Kulu σώθηκε από βέβαιο θάνατο στο Γιοχάνεσμπουργκ, και αποκτά μια νέα ζωή στο πλευρό του Γκάρεθ. Και ο Γκάρεθ, όμως, βρίσκει επίσης ένα νέο νόημα στη ζωή του μέσα από αυτή την απρόσμενη σχέση.

Η σκηνοθέτρια του βραβευμένου με Όσκαρ Ο δάσκαλός μου, το χταπόδι, επιστρέφει με μια ιστορία συγκινητικής φιλίας ανθρώπου και ζώου, θυμίζοντάς μας ότι μια καινούρια αρχή είναι πάντα εφικτή. Ίσως ακόμα και γι’ αυτόν τον – τόσο ταλαιπωρημένο απ’ τον άνθρωπο – πλανήτη.