Tο Βραβείο Προσφοράς στο Βιβλίο θα απονεμηθεί απόψε στην τελετή απονομής των Λογοτεχνικών Βραβείων Διαβάζω 2009, στον Στέφανο Τραχανά, διευθυντή των Πανεπιστημιακών Εκδόσεων Κρήτης. Ο Στέφανος Τραχανάς είναι μέλος του επιστημονικού προσωπικού του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας και διευθυντής των Πανεπιστημιακών Εκδόσεων Κρήτης του ιδρύματος. Γεννήθηκε και πήγε στο δημοτικό σχολείο σ’ ένα χωριό της […]
Tο Βραβείο Προσφοράς στο Βιβλίο θα απονεμηθεί απόψε στην τελετή απονομής των Λογοτεχνικών Βραβείων Διαβάζω 2009, στον Στέφανο Τραχανά, διευθυντή των Πανεπιστημιακών Εκδόσεων Κρήτης.
Ο Στέφανος Τραχανάς είναι μέλος του επιστημονικού προσωπικού του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας και διευθυντής των Πανεπιστημιακών Εκδόσεων Κρήτης του ιδρύματος. Γεννήθηκε και πήγε στο δημοτικό σχολείο σ’ ένα χωριό της ανατολικής Κρήτης, έκανε τις γυμνασιακές του σπουδές στο γυμνάσιο Ιεραπέτρας και στο νυχτερινό γυμνάσιο Αγ. Αρτεμίου της Αθήνας, σπούδασε μηχανολόγος – ηλεκτρολόγος στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο (με υποτροφία του Ιδρύματος Κρατικών Υποτροφιών) και έκανε μεταπτυχιακές σπουδές στη Θεωρητική Φυσική στο Κέντρο Πυρηνικών Ερευνών «Δημόκριτος» (με υποτροφία της Εθνικής Επιτροπής Ατομικής Ενέργειας) και στο Τμήμα Φυσικής του Πανεπιστημίου Harvard (με υποτροφία του Πανεπιστημίου).
Κατά τα τελευταία 25 χρόνια: Διδάσκει περίπου όλα τα βασικά μαθήματα του κύκλου της Θεωρητικής Φυσικής στο τμήμα Φυσικής του Πανεπιστημίου Κρήτης. Στις αξιολογήσεις των διδασκόντων από τους φοιτητές (που διενεργεί επί χρόνια το τμήμα Φυσικής) έρχεται συνήθως πρώτος μεταξύ των αξιολογουμένων. Γράφει πανεπιστημιακά βιβλία, κυρίως για να καταλάβει ο ίδιος το θέμα και …παρεμπιπτόντως για να το καταλάβουν ίσως και κάποιοι άλλοι. Παρόλα αυτά τα βιβλία του (κυρίως με θέμα την Κβαντομηχανική και τις Διαφορικές Εξισώσεις) ευτύχησαν να έχουν πολλούς ελεύθερους αναγνώστες –εκείνους που συχνάζουν στα βιβλιοπωλεία– και, λόγω αυτού, να έχουν καθιερωθεί σήμερα ως τα βασικά εγχειρίδια στα τμήματα Φυσικής και στις πολυτεχνικές σχολές της χώρας. Διευθύνει τις Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης: Ένα στοίχημα που κινδυνεύει να …κερδηθεί. Να αποδειχθεί ότι μπορεί να υπάρξει ένας δημόσιος οργανισμός –ένας πανεπιστημιακός εκδοτικός οίκος– που να συνδυάζει την ευγένεια των σκοπών (που είναι σύμφυτη με το δημόσιο χαρακτήρα του) με την αποτελεσματικότητα και την υψηλή ποιότητα.
Πιθανότατα λόγω των παραπάνω, το Πανεπιστήμιο Κρήτης τον τίμησε το 2001 με την ανώτερη ακαδημαϊκή του διάκριση: Τον «έκανε» επίτιμο διδάκτορά του, διακόπτοντας έτσι …αδόξως αυτό που ο ίδιος χαρακτήρισε κατά τη σχετική τελετή ως το …μακρύ αντιδιδακτορικό του αγώνα. Το γεγονός ότι το 1974 διέκοψε «αναίτια» τις μεταπτυχιακές του σπουδές στο Harvard –μάλλον στο καλύτερο σημείο τους– για να αφοσιωθεί σ’ αυτό που τελικά προέκυψε ως η βαθύτερη επιθυμία του: το επιστημονικό διδακτικό βιβλίο.
Οι Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης ιδρύθηκαν το 1984 ως ιδιαίτερο τμήμα ενός δημόσιου ερευνητικού φορέα –του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας (ΙΤΕ)– και επομένως συμπληρώνουν φέτος 25 χρόνια εκδοτικής ζωής: Οι βασικοί στόχοι του εκδοτικού τους προγράμματος, όπως τέθηκαν από την αρχή, ήταν: Α. Να δημιουργηθεί μια ελληνόγλωσση επιστημονική βιβλιογραφία στο ύψος των καθιερωμένων διεθνών προτύπων. Β. Να προσφερθεί εκδοτική στήριξη στην πρωτότυπη επιστημονική έρευνα υψηλής ποιότητας στο χώρο της ελληνικής ιστορίας, των γραμμάτων και του ελληνικού πολιτισμού. Γ. Η διάδοση του επιστημονικού πολιτισμού και της επιστημονικής νοοτροπίας που αρνείται τις απόλυτες αλήθειες και διδάσκει την αμφιβολία ως συστατικό στοιχείο της ανοιχτής σκέψης.
Εικοσιπέντε χρόνια μετά έχουν εκδοθεί 360 περίπου βιβλία, 1.000 πανεπιστημιακά μαθήματα σε ΑΕΙ της χώρας χρησιμοποιούν βιβλία των ΠΕΚ ως κύρια εγχειρίδια, έχει λάβει 10 τιμητικές διακρίσεις από επιστημονικές εταιρείες και πουλάει 100.000 αντίτυπα ανά έτος. Ως πρακτικό αποτέλεσμα των παραπάνω, οι ΠΕΚ μπορούν σήμερα να επιτελούν την αποστολή τους, αντλώντας πόρους όχι από τον κρατικό κορβανά, αλλά από την κοινωνία των πολιτών προς την οποία απευθύνεται το έργο τους. Οι ετήσιοι πόροι τους προέρχονται κατά 92% από τις πωλήσεις των βιβλίων τους, και κατά το υπόλοιπο 8% από την ετήσια επιχορήγησή τους από το ΙΤΕ.
![Δημόσιο Χρέος: Γιατί «κατεβάζει» την παραγωγικότητα στην Ελλάδα [γραφήματα]](https://www.ot.gr/wp-content/uploads/2025/12/debt-300x300.jpg)
![Άκρως Ζωδιακό: Τα Do’s και Don’ts στα ζώδια σήμερα [Κυριακή 21.12.2025]](https://www.in.gr/wp-content/uploads/2025/12/erik-mclean-go7GkMubo5c-unsplash-315x220.jpg)
![Χρυσή Βίζα: Ισραήλ και Τουρκία ψηφίζουν ελληνική Golden Visa [πίνακες]](https://www.in.gr/wp-content/uploads/2025/12/ot_golden_world-315x220.jpg)
Αριθμός Πιστοποίησης Μ.Η.Τ.232442