Η επιστήμη επιβεβαιώνει: Τα κατοικίδια στηρίζουν ψυχολογικά όσο και οι άνθρωποι

Η καθημερινή παρουσία ενός κατοικιδίου – σκύλου ή γάτας – μπορεί να ενισχύσει την ψυχική υγεία και την ικανοποίηση από τη ζωή όσο και ένας καλός γάμος ή η στενή σχέση με φίλους και συγγενείς.

Αυτή είναι η κεντρική διαπίστωση νέας μελέτης που δημοσιεύτηκε στο Social Indicators Research, βασισμένη σε στοιχεία από 2.500 βρετανικά νοικοκυριά.

Η έρευνα, που πραγματοποιήθηκε από οικονομολόγους των Πανεπιστημίων του Κεντ και του London School of Economics, καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η επίδραση ενός κατοικιδίου στην «ικανοποίηση από τη ζωή» μπορεί να αποτιμηθεί έως και στις 70.000 λίρες (περίπου 90.000 δολάρια ΗΠΑ) τον χρόνο, όταν μετρούνται τα συναισθηματικά και ψυχολογικά οφέλη με οικονομικούς όρους.

«Αρχικά με εξέπληξε το μέγεθος της αξίας. Είναι ένα τεράστιο νούμερο – ακόμη και για εμένα, που αγαπώ τα ζώα», δήλωσε η συν-συγγραφέας της μελέτης, καθηγήτρια Οικονομικών Adelina Gschwandtner του Πανεπιστημίου του Κεντ. «Αλλά ύστερα σκέφτηκα: οι περισσότεροι λένε πως τα κατοικίδιά τους είναι σαν οικογένεια. Γιατί λοιπόν να μην ισχύει και το αντίστοιχο μέγεθος οφέλους;»

Η μελέτη βασίστηκε σε στοιχεία από 2.500 βρετανικά νοικοκυριά και δεν περιορίστηκε στην απλή σύγκριση μεταξύ κατόχων και μη κατόχων κατοικιδίων. Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν στατιστικές τεχνικές αιτιώδους συσχέτισης, ώστε να αποκλείσουν τον κίνδυνο παραπλανητικών συμπερασμάτων (π.χ. ότι ευτυχισμένοι άνθρωποι έχουν απλώς περισσότερες πιθανότητες να αποκτούν κατοικίδια).

Για να το πετύχουν αυτό, επιστράτευσαν μια πολύπλοκη μεθοδολογία “instrumental variables”, αξιοποιώντας δεδομένα για τους τύπους προσωπικότητας των συμμετεχόντων, προκειμένου να απομονώσουν τις εξωτερικές μεταβλητές που θα μπορούσαν να διαστρεβλώσουν το αποτέλεσμα.

«Το ζητούμενο ήταν να αποδείξουμε αιτιώδη σχέση – όχι απλή συσχέτιση», εξηγεί η Gschwandtner. «Μπορεί, για παράδειγμα, να είναι οι υγιείς και ευτυχισμένοι αυτοί που αποκτούν κατοικίδια, και όχι το αντίστροφο».

Περισσότερα ζώα, παντού

Αν τα κατοικίδια έχουν πράγματι τόσο σημαντική επίδραση στην ευεξία των ανθρώπων, οι ερευνητές καλούν τους πολιτικούς και θεσμικούς φορείς να ενισχύσουν την πρόσβαση σε αυτά, για παράδειγμα χαλαρώνοντας τους περιορισμούς που συχνά ισχύουν για τους ενοικιαστές κατοικιών.

Η Gschwandtner τονίζει ότι η ψυχοκοινωνική στήριξη που προσφέρουν τα κατοικίδια είναι συγκρίσιμη με εκείνη των ανθρώπινων σχέσεων, καθώς «είναι παρόντα στην καθημερινότητά μας, χωρίς χρονικούς ή συναισθηματικούς όρους».

Ωστόσο, δεν συμφωνούν όλοι με την εξίσωση της ανθρώπινης με τη ζωική συντροφιά. Η Megan Mueller, αναπληρώτρια καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο Tufts και ειδική στη σχέση ανθρώπου-ζώου, σχολιάζει:

«Δεν πρέπει να “ανθρωπομορφοποιούμε” υπερβολικά τα κατοικίδια. Η σχέση μαζί τους είναι ιδιαίτερη, αλλά δεν είναι το ίδιο με τις ανθρώπινες σχέσεις. Παρότι προσφέρουν συναισθηματική στήριξη, υπάρχει σαφής διαφορά στον τρόπο που αυτή η στήριξη λειτουργεί».

Η Mueller σημειώνει πως τα αποτελέσματα τέτοιων ερευνών εξαρτώνται έντονα από τη μεθοδολογία που εφαρμόζεται και τονίζει ότι χρειάζεται περαιτέρω έρευνα για την πλήρη κατανόηση των μηχανισμών που καθιστούν τη σχέση ανθρώπου-κατοικιδίου τόσο σημαντική.