Αποκαλυπτικές έρευνες: Πόσο Ευρωπαίοι είμαστε και πόσο ευτυχισμένοι

Είναι δύο διαφορετικές έρευνες.

Η πρώτη, από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Εξωτερικών Σχέσεων (ECFR), μετράει, με βάση δημοσκοπικά στοιχεία από 12 κράτη-μέλη της ΕΕ, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα, το πόσο Ευρωπαίοι είμαστε. Οχι γενικά και αόριστα, αλλά με ορίζοντα τις ευρωεκλογές και φόντο το αντιευρωπαϊκό άλμα που πολλοί προβλέπουν ότι θα γίνει σε αυτές, το λέει άλλωστε και ο τίτλος της, «Κατανοώντας τις εκλογές για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο».

Η δεύτερη, η Παγκόσμια Εκθεση Ευτυχίας για το 2024, μετράει, με βάση τις υποκειμενικές αξιολογήσεις των ερωτηθέντων, το πόσο ευτυχισμένοι είμαστε. Εδώ, τα πράγματα αποτυπώνονται πιο εύκολα σε αριθμούς. Η Ελλάδα έρχεται 63η μεταξύ 140 χωρών, από 58η που ήταν πέρυσι, 82η που ήταν το 2018 και 70ή που ήταν το 2013. Αντίθετα με ό,τι συμβαίνει πλέον στις ΗΠΑ αλλά και σε πολλές χώρες της Δυτικής Ευρώπης, οι νέοι στη χώρα μας δηλώνουν πιο ευτυχισμένοι από τους ηλικιωμένους, αν υπολογιστούν μόνο οι δικές τους υποκειμενικές αξιολογήσεις, η Ελλάδα έρχεται 53η και 67η αντίστοιχα στην παγκόσμια κατάταξη της ευτυχίας.

Εκείνο που επιβεβαιώνει η άλλη έρευνα, του EFCR, είναι πόσο πολύ, περισσότερο από καθετί άλλο, έχει επηρεάσει την τελευταία δεκαετία η «παγκόσμια οικονομική αναταραχή» τον τρόπο με τον οποίο βλέπουν οι Ελληνες το μέλλον· αλλά και πόσο λιγότερο από ό,τι θέλουν κάποιοι να πιστεύουν ανησυχούν για την εισερχόμενη μετανάστευση.

Διχασμένοι οι ακροδεξιοί

Η έκθεση του EFCR δείχνει ότι στα 12 κράτη-μέλη που μελετήθηκαν οι υποστηρικτές των ακροδεξιών κομμάτων είναι έντονα διχασμένοι σε βασικά ζητήματα, που σημαίνει ότι τα κόμματα αυτά θα δυσκολευτούν να βρουν κοινό βηματισμό στο επόμενο Ευρωκοινοβούλιο. Μόνο σε τέσσερα κράτη, την Αυστρία (58%), τη Γερμανία (55%), την Ολλανδία (63%) και τη Σουηδία (59%), αναγνωρίζονται οι ηγέτες των ακροδεξιών κομμάτων από την πλειοψηφία του ευρύτερου εκλογικού σώματος ως σχεδιάζοντες την έξοδο της χώρας τους από την ΕΕ. Διασπάσεις παρατηρούνται όμως στο αντιευρωπαϊκό κίνημα και στο ζήτημα του πολέμου της Ουκρανίας: 58% των ψηφοφόρων του πολωνικού PiS, 52% των ψηφοφόρων των Σουηδών Δημοκρατών, 42% των ψηφοφόρων του πορτογαλικού Chega και 35% των ψηφοφόρων του ισπανικού Vox υποστηρίζουν σθεναρά την ουκρανική πολεμική προσπάθεια, ενώ ένα 88% των ψηφοφόρων του ουγγρικού Fidesz, 70% των ψηφοφόρων του αυστριακού FPO και 69% των ψηφοφόρων της γερμανικής AfD πιστεύουν ότι η Ευρώπη πρέπει να ωθήσει την Ουκρανία προς μια συμβιβαστική λύση μέσω διαπραγμάτευσης με τη Ρωσία.

Το Μεταναστευτικό και το λάθος

Αντίστοιχη είναι η εικόνα και αναφορικά με τη μετανάστευση: μπορεί οι υποστηρικτές των αντιευρωπαϊκών κομμάτων (81% του ολλανδικού PVV, 72% του FPO, 60% των Σουηδών Δημοκρατών, 59% της AfD, 59% της γαλλικής Εθνικής Συσπείρωσης και 57% του PiS) να ξεχωρίζουν ως εκείνοι που ανησυχούν περισσότερο για τους ανθρώπους που έρχονται στις χώρες τους, όμως οι υποστηρικτές του ιταλικού κόμματος Αδέλφια της Ιταλίας (54%), του ισπανικού Vox (53%), του πορτογαλικού Chega (56%) και του ουγγρικού Fidesz (54%) ανησυχούν κυρίως ή εξίσου για την εξερχόμενη και την εισερχόμενη μετανάστευση. Μεταξύ του συνόλου των ερωτηθέντων σε όλες τις χώρες, μάλιστα, μόλις το 15% θεωρεί την εισερχόμενη μετανάστευση την κορυφαία κρίση της τελευταίας δεκαετίας.

Στην Ελλάδα, ένα 19% ανησυχεί περισσότερο για την εισερχόμενη μετανάστευση, ένα 21% ανησυχεί περισσότερο για την εξερχόμενη μετανάστευση και ένα 52% ανησυχεί και για τα δύο εξίσου. «Κάνουν λάθος όσοι πιστεύουν ότι ο καλύτερος τρόπος για να νικήσουν την Ακροδεξιά είναι να μιμηθούν τις πολιτικές της στο Μεταναστευτικό» σχολιάζει, κατόπιν αυτών, ο Μαρκ Λεονάρντ, ιδρυτικός διευθυντής του ECFR. «Η δημοσκόπησή μας δείχνει ότι το Μεταναστευτικό δεν είναι το κύριο ζήτημα για τους περισσότερους ψηφοφόρους στις περισσότερες χώρες και ότι η απλή αντιγραφή των ακροδεξιών πολιτικών μπορεί να κάνει τα κυρίαρχα κόμματα να φαίνονται αναξιόπιστα».

Η πανδημία και η πράσινη συμφωνία

Η έρευνα όμως δείχνει ότι οι ευρωπαίοι ηγέτες θα έκαναν ακόμα ένα λάθος να προτάξουν ως προεκλογικό όπλο τα πεπραγμένα της ΕΕ αναφορικά με την πανδημία του COVID-19, την Πράσινη Νέα Συμφωνία και τη στήριξη προς την Ουκρανία. Γιατί οι επιτυχημένες επιδόσεις της σε αυτές τις κρίσεις δεν αναγνωρίζονται από πολλούς ψηφοφόρους. Επιπλέον, οι πολιτικές της ΕΕ για το κλίμα είναι διχαστικές. Είναι χαρακτηριστικό πως στην Ελλάδα ένα 49% των πολιτών δηλώνουν πως θα προτιμούσαν να μειωθούν οι λογαριασμοί της ενέργειας παρά οι εκπομπές CO2.

Η καλύτερη εναλλακτική λύση, ενόψει των ευρωεκλογών, για τους ευρωπαίους ηγέτες, σημειώνει ο Λέοναρντ, «είναι να επικεντρωθούν στις αδυναμίες των ευρωσκεπτικιστικών κομμάτων και να προβάλουν μια γεωπολιτική επιχειρηματολογία για την Ευρώπη στην εποχή του Τραμπ». «Οι ευρωπαίοι ηγέτες δεν πρέπει να κάνουν αυτές τις εκλογές κάλπες για τη μετανάστευση, αλλά κυρίως για τη φύση των ευρωπαϊκών ορίων σε στρατιωτικό, οικονομικό και ανθρωπιστικό επίπεδο» προσυπογράφει ο έτερος συντάκτης της έκθεσης και πρόεδρος του Κέντρου Φιλελεύθερων Στρατηγικών Ιβάν Κράστεφ. «Αντιμέτωποι με την αβεβαιότητα στην αμερικανική πολιτική και την επιθετικότητα του Πούτιν, θα πρέπει να υποστηρίξουν ότι βρισκόμαστε σε μια στιγμή κατά την οποία αν η ΕΕ δεν υπήρχε, θα έπρεπε να εφευρεθεί».

Premium έκδοση «ΤΑ ΝΕΑ»