Μέσα στο χάος των πρώτων ημερών του Nick Cave με τους εκρηκτικούς The Birthday Party

«Πριν από δεκαετίες, υπήρχε μια μπάντα που προκαλούσε χάος όπου κι αν πήγαινε, όπως αφηγείται η νέα ταινία “Mutiny in Heaven”» γράφει ο Daniel Dylan Wray στο bbc.com.

Στην επικείμενη περιοδεία του στις ΗΠΑ, ο frontman των Bad Seeds, ο μοναδικός Νικ Κέιβ – ο οποίος τα τελευταία 40 χρόνια είναι ένας απίθανος τραγουδοποιός γνωστός για τη συγγραφή μουσικής που κινείται από την τρυφερή ομορφιά μέχρι τον οργισμένο θόρυβο – θα προβεί επίσης σε αρκετές προσωπικές εκδηλώσεις για το βιβλίο, «Faith, Hope and Carnage», που έγραψε μαζί με τον φίλο του δημοσιογράφο Sean O’Hagan για την «εσωτερική του ζωή», το οποίο αποτελείται από μακροσκελείς συζητήσεις μεταξύ τους.

Σε αυτές τις εκδηλώσεις, σε οικεία περιβάλλοντα, ο Κέιβ θα μιλήσει με ειλικρίνεια στους αφοσιωμένους θαυμαστές του για μια ζωή και μια καριέρα που τα τελευταία χρόνια έχει διαμορφωθεί από τη θλίψη μετά την τραγική απώλεια του 15χρονου γιου του Άρθουρ, το 2015. Αυτό έρχεται σε πλήρη αντίθεση με την παλαιότερη σχέση μεταξύ του Κέιβ και των θαυμαστών του που παρουσιάζεται σε ένα νέο ντοκιμαντέρ, το «Mutiny in Heaven», το οποίο αφηγείται την ιστορία των άγριων ημερών του ξεκινώντας από το προ-Bad Seeds συγκρότημά του, τους The Birthday Party.

Photo: YouTube

«Μισούσαμε το μέρος»

Η αυστραλιανή μπάντα προσγειώθηκε στο Λονδίνο το 1980 με ένα γδούπο απογοήτευσης. «Μισούσαμε το μέρος», λέει ο τραγουδιστής του συγκροτήματος, Νικ Κέιβ, σε μια αρχειακή συνέντευξη που παρουσιάζεται στην ταινία. «Ήταν αποκρουστικό», προφέρει ο κιθαρίστας του συγκροτήματος, Rowland S Howard, ο οποίος πέθανε το 2009.

Μια μέτρια επιτυχημένη μπάντα στην πατρίδα τους, αρχικά γνωστή ως Boys Next Door, έφυγαν για να κατακτήσουν την Αγγλία και μετονομάστηκαν σε The Birthday Party – αν και έφτασαν απένταροι, με εθισμούς στα ναρκωτικά και σε μια χώρα που ήταν τόσο αδιάφορη όσο και περιφρονητική γι’ αυτούς.

Μέσα σε μόλις τρία χρόνια το συγκρότημα θα κατέρρεε. Άφησαν πίσω τους μια σύντομη αλλά εμπρηστική κληρονομιά και έναν κατάλογο μουσικής που τέσσερις δεκαετίες μετά την έκρηξη του post-punk παραμένει μια ισχυρή συλλογή. Αν και μιμήθηκαν, ο ήχος τους δεν έχει αναμφισβήτητα ποτέ συγκριθεί για την έντασή του.

Δείτε το τρέιλερ του «Munity in Heaven»

«Προσγειώθηκαν σε αυτόν τον λάκκο με τα σκατά»

Αυτή η θυελλώδης περίοδος απεικονίζεται στο «Mutiny in Heaven», μια ταινία που περιλαμβάνει σπάνιο και αθέατο αρχειακό υλικό, πρωτότυπα έργα τέχνης, ακυκλοφόρητα κομμάτια, ζωντανές ηχογραφήσεις και πλάνα από το στούντιο της μπάντας εν ώρα εργασίας.

«Ήθελα να δημιουργήσω έναν κόσμο και να ρίξω το κοινό μέσα σε αυτόν» λέει ο σκηνοθέτης Ίαν Γουάιτ στο BBC Culture. «Να προσπαθήσω να εμφιαλώσω αυτή την ουσία των τελών της δεκαετίας του ’70 και των αρχών της δεκαετίας του ’80.

Δεν υπάρχουν φλύαρες ομιλίες από τους οπαδούς- αντίθετα, το συγκρότημα τοποθετείται μπροστά και στο επίκεντρο. Όταν το υλικό είναι τόσο καλό, χρειάζεσαι κάποιον άλλο να σου λέει ότι είναι καλό;» αναρωτιέται ο White. «Μου φάνηκε περιττό να υπάρχουν σχολιαστές που να μιλούν για το πόσο δυνατό ήταν το υλικό, όταν μπορείς να το δεις».

Η ταινία παρακολουθεί το ταξίδι τους από την Αυστραλία στην Αγγλία, όπου κατέληξαν σε ένα άθλιο διαμέρισμα που μοιράζονταν όλοι μαζί. Δεν είχαν βρει τη φήμη και την τύχη, αλλά αντίθετα τη μιζέρια, την ανέχεια και τον υποσιτισμό. Ο Μπάρι Άνταμσον, ο οποίος έγινε γνωστός με τους post-punkers Magazine στα τέλη της δεκαετίας του ’70 και στις αρχές της δεκαετίας του ’80, αλλά εντάχθηκε στους Birthday Party για λίγους μήνες στο μπάσο το 1982, λέει στο BBC Culture: «Νομίζω ότι περίμεναν ότι οι δρόμοι θα ήταν στρωμένοι με χρυσάφι και με τα ονόματά τους γραμμένα παντού, αλλά αντ’ αυτού προσγειώθηκαν σε αυτόν τον λάκκο με τα σκατά».

Μια μέτρια επιτυχημένη μπάντα στην πατρίδα τους, αρχικά γνωστή ως Boys Next Door, έφυγαν για να κατακτήσουν την Αγγλία και μετονομάστηκαν σε The Birthday Party – αν και έφτασαν απένταροι, με εθισμούς στα ναρκωτικά και σε μια χώρα που ήταν τόσο αδιάφορη όσο και περιφρονητική γι’ αυτούς.

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη Nick Cave ▪️The Birthday Party ▪️The Bad Seeds (@old_school_nick_cave)

Τσιριχτός θόρυβος

Ωστόσο, η άσχημη κατάστασή τους ως λιπόψυχοι, ξένοι outsiders από την Αυστραλία με διάφορες δυσλειτουργίες και εξαρτήσεις, σύντομα έγινε κάτι σαν επισκεπτήριο που τους έφερε ένα πιστό κοινό.

Νιώθοντας σαν να τους είχε πουλήσει ψέματα το βρετανικό εβδομαδιαίο μουσικό περιοδικό NME – που θεωρούνταν κάτι σαν βίβλος εκείνη την εποχή για όσους ενδιαφέρονταν για την εναλλακτική μουσική – γύρω από όλες τις post-punk μπάντες για τις οποίες παραληρούσε αμείλικτα, η μπάντα βρέθηκε να περιβάλλεται από μουσική που σε μεγάλο βαθμό απεχθάνονταν.

«Νιώθαμε ότι ήμασταν η μόνη πραγματική ροκ μπάντα στον κόσμο» λέει ο Howard στο Mutiny in Heaven. Εκμεταλλεύτηκαν αυτή τη φθοροποιό εχθρότητα και τον υφέρποντα θυμό, αποκτώντας γρήγορα τη φήμη μιας άγριας και εκρηκτικής live μπάντας.

Ενώ πολλές post-punk μπάντες της εποχής προτιμούσαν την ακανθώδη, γωνιώδη, κιθαριστική δουλειά με ποπ γάντζους θαμμένους σε φρενήρεις εκρήξεις ρυθμού, οι Birthday Party ήταν λιγότερο εύκολο να κατηγοριοποιηθούν.

Εν μέρει τσιριχτός θόρυβος, εν μέρει αποδομημένα gothic blues, με πινελιές από psychobilly, art-rock και punk, ήταν μια φλογερή, παλλόμενη, ασταθής μπάντα, η οποία είχε επίσης μια μοναδική αισθητική – ο Κέιβ έμοιαζε με ανθρώπινο κοράκι, ο μπασίστας Tracy Pew ήταν ένας δερμάτινος καουμπόι που γυρνούσε και ο Howard κατάφερνε με κάποιο τρόπο να μοιάζει τόσο με φάντασμα όσο και με βαμπίρ.

Όλα αυτά συνέβαλαν στη γρήγορα αυξανόμενη υπόστασή τους ως ταραχοποιών του outsider. «Δεν είχα ξανακούσει τέτοια μουσική επίθεση» λέει ο Henry Rollins των Black Flag σε πλάνα που γυρίστηκαν για το «Mutiny in Heaven» και δεν μπήκαν στο τελικό μοντάζ. «Μετά είδα μια φωτογραφία τους και έμοιαζαν απλά ροκ εν ρολ».

Δείτε το βίντεο

Η εύφλεκτη χημεία τους

Το συγκρότημα επέστρεψε στη Μελβούρνη για να ηχογραφήσει το 1981 το ντεμπούτο άλμπουμ του, Prayers on Fire. Εδώ ήταν επίσης που θα γύριζαν το βίντεο για το lead single, Nick the Stripper. Το θέμα ήταν ένα καρναβαλικό όραμα της κόλασης, και κατέληξαν σε μια χωματερή σκουπιδιών ως τόπο γυρισμάτων.

Εκατοντάδες άνθρωποι εμφανίστηκαν για τα γυρίσματα και το γιγαντιαίο πάρτι. Ένας ηλικιωμένος χίπης που είχε πάρει LSD έφτασε ως Ιησούς με έναν γιγαντιαίο σταυρό, ένας άλλος ήταν ντυμένος αιγυπτιακός ευνούχος, ενώ ο Κέιβ μεθυσμένος περιφερόταν και ούρλιαζε μέσα στο πλήθος και τις φλόγες με την λέξη «κόλαση» ζωγραφισμένη στο γυμνό στήθος του.

Πίσω στην Αγγλία, η τύχη του συγκροτήματος άλλαζε. Ο Adamson θυμάται να τους βλέπει μια εβδομάδα να παίζουν σε ένα κοινό περίπου 12 ατόμων, αλλά εβδομάδες αργότερα με ουρές γύρω από το τετράγωνο.

Αυτό ήταν ένα γλυκό σημείο για τον κιθαρίστα του συγκροτήματος και, αργότερα, τον ντράμερ Mick Harvey, καθώς οι συναυλίες γέμιζαν με ανθρώπους που δεν είχαν ιδέα τι να περιμένουν, αλλά έφευγαν με την αίσθηση ότι είχαν επανασυνδεθεί.

O Κέιβ έμοιαζε με ανθρώπινο κοράκι, ο μπασίστας Tracy Pew ήταν ένας δερμάτινος καουμπόι που γυρνούσε και ο Howard κατάφερνε με κάποιο τρόπο να μοιάζει τόσο με φάντασμα όσο και με βαμπίρ.

Όλοι ήταν ένας κι ένας

Αντί η μπάντα να επικεντρώνεται γύρω από έναν frontman, η συμβολή κάθε μέλους ήταν εξίσου σημαντική. «Ο Κέιβ ήταν ένας σπλαχνικός και γαστριμαργικός τραγουδιστής που είχε μια ωμή αγριότητα στην ερμηνεία του- ο Howard ήταν ένας εκπληκτικός κιθαρίστας που μπορούσε να δημιουργήσει ατμοσφαιρικούς κόσμους για να κατοικήσεις- το μπάσο του Pew είχε ένα βαθύ, κυλιόμενο, απειλητικό, γουργουρητό- το παίξιμο του Phill Calvert στα τύμπανα ήταν σκελετωμένο αλλά ζωτικό- ενώ το παίξιμο του Harvey στα τύμπανα όταν αντικατέστησε τον Calvert, και το παίξιμο της κιθάρας του πριν από αυτό, ήταν μια δυναμική συνεισφορά» γράφει ο Daniel Dylan Wray στο bbc.com.

Η ένταση που απέπνεε η μπάντα καθώς ακροβατούσε ανάμεσα στην καταστροφή και την υπέρβαση ήταν επίσης εξαιρετικά ελκυστική για τον Adamson. «Με τους Birthday Party ήσουν σε έναν συνεχή ιμάντα μεταφοράς χάους» λέει. «Ακούγεται ανατρεπτικό, αλλά αυτό φάνηκε να λειτουργεί ως μοντέλο – ως ένας τρόπος να εναντιωθείς στο σύστημα και να είσαι στον δικό σου δημιουργικό κόσμο της τρέλας».

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη Nick Cave ▪️The Birthday Party ▪️The Bad Seeds (@old_school_nick_cave)

Το χάος των συναυλιών τους

Ωστόσο, αυτό το χάος άρχισε να αντικατοπτρίζεται και στη συμπεριφορά του κοινού τους. Οι συναυλίες γίνονταν επιθετικές και βίαιες, με τον κόσμο να επιτίθεται στο συγκρότημα και να ξεσπούν ταραχές.

Σύντομα, όταν ξεκινούσαν για περιοδεία στις ΗΠΑ, περιγράφονταν ως «το πιο βίαιο συγκρότημα στον κόσμο» – κάτι που φυσικά προσέλκυε περισσότερη βία.

Ένα βράδυ ένα μέλος του κοινού ανέβηκε στη σκηνή και άρχισε να ουρεί στο πόδι του Pew καθώς έπαιζε, οπότε ο Pew του έσπασε το μπάσο στο κεφάλι σε αντάλλαγμα. Μια άλλη νύχτα, όπως καταγράφηκε σε ένα άρθρο του 1982, στο εβδομαδιαίο μουσικό περιοδικό Melody Maker του Ηνωμένου Βασιλείου, ένας γνωστός δράστης βίας στις συναυλίες των Birthday Party, ονόματι Bingo, έφερε μαζί του ένα μπουκάλι οινόπνευμα. Πήρε μια γουλιά, έβαλε έναν αναπτήρα στο στόμα του και έβγαλε μια μπάλα φωτιάς σε μια προσπάθεια να καταπιεί το συγκρότημα. Αποφασίζοντας ότι ήταν καλύτερα να έχουν τον Bingo στο πλευρό τους παρά να τον πολεμήσουν, τον προσέλαβαν ως προσωπικό τους φροντιστή για να ελέγχει τον εξαγριωμένο όχλο.

«Με τους Birthday Party ήσουν σε έναν συνεχή ιμάντα μεταφοράς χάους».

Είχε ξεφύγει η κατάσταση

Ο Κέιβ κουβαλάει πλέον τη φήμη ότι έχει μια αγαπημένη και αρμονική σχέση με τους οπαδούς του μέσω της πλατφόρμας επιστολών The Red Hand Files, αλλά αυτό δεν συνέβαινε πάντα. Κατά τη διάρκεια μιας εμφάνισης του 1982, ένα ανήσυχο πλήθος άρχισε να τσακώνεται, καθώς ένας πανικόβλητος διοργανωτής έσπευσε στα παρασκήνια για να ενημερώσει το συγκρότημα για την κλιμακούμενη ένταση. «Ωραία. Ελπίζω τα γουρούνια να σκοτώσουν το ένα το άλλο» δήλωσε ο Κέιβ στο Melody Maker, στο ίδιο άρθρο που υπενθύμιζε τις περιπέτειες του Bingo.

Όμως η βία σκότωσε μέρος της μαγείας για τον Harvey. «Όταν κατέληγε σε κακόγουστες φιλονικίες, κατέστρεφε την ένταση που χτιζόταν» λέει.

Το ίδιο ένιωθαν και τα υπόλοιπα μέλη της μπάντας – ο Pew δήλωσε στο Melody Maker το 1982: «Η μπάντα είναι απλά ένα μικρό τέρας που έχουμε δημιουργήσει και δεν φαίνεται να έχουμε πλέον κανέναν έλεγχο πάνω του». Εν τω μεταξύ, ο Κέιβ καυτηρίαζε στο NME, το 1983: «Δεν ξέρω άλλο συγκρότημα που παίζει μουσική που προσπαθεί με κάποιο τρόπο να είναι καινοτόμα και προσελκύει πιο ηλίθιο κοινό από τους Birthday Party. Αυτό δεν αφορά όλους, φυσικά – μόνο τους ανθρώπους που βλέπω από τη σκηνή – υπάρχουν πάντα δέκα σειρές από το πιο κρετίνο τμήμα της κοινότητας».

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη Nick Cave ▪️The Birthday Party ▪️The Bad Seeds (@old_school_nick_cave)

«Κάτι τόσο εκρηκτικό έπρεπε να σβήσει»

Προσθέστε την κλιμακούμενη χρήση ναρκωτικών, τις προσωπικές και δημιουργικές προστριβές μεταξύ του Howard και του Κέιβ και, το 1982, το τέλος ήταν ορατό. Μετακόμισαν στο Βερολίνο για να κυκλοφορήσουν αυτό που θα ήταν η τελευταία τους μουσική, τα υπέροχα EP, Bad Seed και Mutiny, αλλά τα πλάνα από τις συνεδρίες που τράβηξε ο σκηνοθέτης Heiner Mühlenbrock απεικονίζουν μια άσχημη σκηνή.

Ο Κέιβ ήταν νυχτωμένος από τη χρήση ηρωίνης, η επικοινωνία ήταν λιτή και τεταμένη και υπηρχε ένας γενικός αέρας κατήφειας που πλανάται απειλητικά. Στιγμές δημιουργικής λάμψης ήταν εμφανείς, αλλά υπήρχε αισθητό σκοτάδι. Ο Harvey μπορούσε να διαισθανθεί ότι δεν επρόκειτο να επιλυθεί και ουσιαστικά τράβηξε την πρίζα από το συγκρότημα. «Κάτι τόσο εκρηκτικό έπρεπε να σβήσει» λέει.

Ο Pew πέθανε λίγα χρόνια αργότερα, το 1986, σε ηλικία μόλις 28 ετών από εγκεφαλική αιμορραγία μετά από επιληπτική κρίση. Πριν από το θάνατό του το 2009, ο Howard κυκλοφόρησε δίσκους με τους Crime and the City Solution και τους These Immortal Souls, καθώς και σόλο άλμπουμ, ενώ ο Κέιβ και ο Harvey συνέχισαν να συνεργάζονται για δεκαετίες στους Nick Cave and the Bad Seeds.

Σαράντα χρόνια μετά την ακατάστατη, αν και κάπως αναπόφευκτη διάλυσή τους, εξακολουθούν να υπάρχουν πολύ λίγες μπάντες τόσο μοναδικές και ενστικτώδεις όσο οι Birthday Party. «Άφησαν ένα σημάδι στον κόσμο που ήταν μοναδικό» λέει ο Adamson.

«Ήρθαν από μια τόσο διαφορετική και εξαιρετική οπτική γωνία και παρά το χάος, την απειλή και την ανατροπή όλων αυτών, υπήρχε επίσης αξιοσημείωτη δεξιοτεχνία. Πήγαιναν πέρα από το συμβατικό thrashing».

*Η ταινία Mutiny In Heaven προβάλλεται στις ΗΠΑ και τον Καναδά κατά τη διάρκεια του Σεπτεμβρίου και του Οκτωβρίου 2023.

*Με στοιχεία από bbc.com