Η επιστήμη μίλησε: Αυτό είναι το πιο φωτογενές… πτηνό – Μοιάζει μονίμως θυμωμένο

Με το φαρδύ, γαμψό ράμφος του και τα μεγάλα του μάτια, το Podargus strigoides ή Frogmouth, όπως είναι το όνομά του στα αγγλικά, ένα νυκτόβιο πτηνό που καμιά φορά οι άνθρωποι μπερδεύουν με τις κουκουβάγιες, είναι στ’ αλήθεια εντυπωσιακό.

Τόσο εντυπωσιακό μάλιστα, που έχει πάρει τον τίτλο του πιο… ινσταγκραμικού πτηνού από ερευνητές στη Γερμανία που εξέτασαν πώς αντιδρούσαν οι χρήστες του κοινωνικού δικτύου σε ορισμένους από τους πιο διάσημους λογαριασμούς φωτογραφίας πτηνών.

Η μελέτη, που δημοσιεύθηκε την περασμένη εβδομάδα, έλαβε υπόψη της περισσότερες από 27.000 φωτογραφίες πτηνών σε εννιά διαφορετικούς λογαριασμούς στο Instagram, που έχουν συνολικά σχεδόν 3,5 εκατ. ακολούθους. Στόχος των ερευνητών ήταν να απαντήσουν μια απλή ερώτηση: Τι κάνει μια φωτογραφία πτηνού να ξεχωρίζει;

View this post on Instagram

A post shared by Miss Chelle (@wildlife_chelle)

Η δημοτικότητα των φωτογραφιών αποδείχθηκε ότι δεν έχει να κάνει τόσο με τις συμβατικές αντιλήψεις περί ομορφιάς. Το χρώμα ενός πτηνού μπορεί να κινητοποιήσει, βέβαια, τους χρήστες να κάνουν like σε μια φωτογραφία στο Instagram, με τα μπλε και τα κόκκινα πτηνά να τα καταφέρνουν καλύτερα σε σχέση με τα πράσινα και τα κίτρινα, σύμφωνα με τη μελέτη. Όμως συχνά είναι τα πιο μοναδικά ή ασυνήθιστα ζώα που συγκεντρώνουν τις περισσότερες αντιδράσεις, όπως εξηγεί στους Times της Νέας Υόρκης η Κάτια Τομς, μια μεταδιδακτορική ερευνήτρια στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο «Γένα» της Γερμανίας και μια εκ των συγγραφέων της μελέτης.

Η Τομς ξεκίνησε τη μελέτη ως; μέρος της διατριβής της για το Πανεπιστήμιο της Κωνστάντζας. Ανέπτυξε μια μέθοδο την οποία αποκαλεί «Αισθητικό Αποτέλεσμα Εικόνας» ή κλίμακα Ι.Α.Α., η οποία αξιοποιεί τα like των χρηστών του Instagram για να υπολογίσει ποιες εικόνες βρίσκουν πιο ελκυστικές οι άνθρωποι. Η επιστήμονας, που είναι και η ίδια φωτογράφος, δήλωσε ότι πάντα την ενδιέφερε να μάθει τι συνιστά μια «καλή φωτογραφία».

View this post on Instagram

A post shared by Edward Dirks (@edwardhpdirks)

«Είμαι πεπεισμένη ότι μέρος της ανθρώπινης αισθητικής εμπειρίας προκύπτει από αντικειμενικά χαρακτηριστικά του ερεθίσματος», έγραψε σε email της προς τους Times. «Στο οπτικό πεδίο, υπάρχουν συγκεκριμένα χρώματα, σχήματα και ακόμη πιο θεμελιώδη στοιχεία μιας εικόνας, που είναι πιο ελκυστικά για την αντίληψή μας σε σχέση με άλλα».

Ο Γκρέγκορ Χάιν-Λάιχσερινγκ που ήταν επίσης ένας εκ των συγγραφέων της μελέτης, είναι ενθουσιώδης φωτογράφος πτηνών. Όταν άκουσε για την έρευνα της Τομς, της πρότεινε να την αξιοποιήσουν για να προσπαθήσουν να βρουν το πιο φωτογενές πτηνό σε ολόκληρο το Instagram.

View this post on Instagram

A post shared by An animal a day (@timbers_animals)

Η Τομς εξηγεί τη μέθοδό της ως εξής: Ας υποθέσουμε ότι μια φωτογραφία έχει συγκεντρώσει 12.425 likes. «Ο αριθμός από μόνος του δεν σημαίνει και πολλά, ειδικά αν θέλουμε να τη συγκρίνουμε με μια άλλη φωτογραφία», σημειώνει. Όμως, «ελέγχοντας το κοινό της σελίδας και τον χρόνο από την ανάρτηση, μπορούμε να πούμε για παράδειγμα ότι η τάδε φωτογραφία συγκέντρωσε 25% περισσότερα likes από ό,τι θα εξηγούνταν αποκλειστικά από την έκθεση στο κοινό της σελίδας».

Γιατί, λοιπόν, κέρδισε το frogmouth; Το πτηνό αυτό έχει την τάση να μπλέκεται με το περιβάλλον του, καθώς το φτέρωμά του έχει μορφή καμουφλάζ. Το όνομά του, που σημαίνει κάτι σαν «βατραχόστομος» το οφείλει στο φαρδύ και πλακουτσωτό στόμα του, που μπορεί να ανοίξει τόσο που να θυμίζει μαριονέτα και το βοηθά να πιάνει ευκολότερα θηράματα. Ζει κυρίως στη Νοτιοανατολική Ασία και την Αυστραλία.

View this post on Instagram

A post shared by Katherine Sanders (@muddies_to_be)

Επιπλέον, τα μάτια του βρίσκονται στο μπροστινό μέρος του προσώπου του, σε αντίθεση με την πλειοψηφία των πτηνών που έχουν τα μάτια τους στο πλάι, πράγμα που τα κάνει να μοιάζουν πιο «ανθρωπόμορφα».

«Μοιάζουν λες και είναι πάντα θυμωμένα», εξήγησε στους Times ο Τιμ Σνάιντερ, υπεύθυνος για τα πτηνά στον ζωολογικό κήπο Μπρούκφιλντ στο Σικάγο, που φιλοξενεί αυτή τη στιγμή τρία τέτοια πτηνά. «Το ύφος τους δείχνει λες και είναι μονίμως εκνευρισμένα ή θυμωμένα μαζί σου όταν σε κοιτάνε, όμως αυτό οφείλεται απλώς στο σχήμα των πούπουλων και τον τρόπο που είναι τοποθετημένα τα μάτια του και τα λοιπά. Είναι κάπως αστείο».

View this post on Instagram

A post shared by @mnikfarjam

Εκτός από τον «βατραχόστομο» άλλα πτηνά που είναι ιδιαιτέρως δημοφιλή στο Instagram είναι τα περιστέρια, τα Pica pica και τα Eurylaimidae.

Πάντως η Τομς δεν περίμενε, όπως λέει, τη νίκη του frogmouth. Άλλωστε, αν και εξέτασε 27.000 φωτογραφίες, το συγκεκριμένο πτηνό εμφανιζόταν μόλις σε 65.

«Το frogmouth έχει το στοιχείο της έκπληξης γιατί δεν μοιάζει με κανένα άλλο πτηνό, είναι σχεδόν ανθρωπόμορφο σε ό,τι αφορά το πρόσωπό του. Πρέπει να παραδεχτώ ότι κι εγώ έχω αγαπήσει αρκετά αυτό το παράξενο νυκτόβιο πτηνό».