Η υπ’αριθμόν 1 προτεραιότητα

Ακόμα απολαμβάνω τον τόσο ζωντανό διάλογο που ακολούθησε το post μου για την ανώτατη εκπαίδευση – συνεχίστε!

Όμως θα ήταν περίεργο να μην αναφερόμουν στο blog μου στο πιο σημαντικό ζήτημα για τους λαούς των δύο των χωρών μας αυτή τη στιγμή: την οικονομία. Παρακολούθησα προσεκτικά την ομιλία του Πρωθυπουργού Γ. Παπανδρέου πρόσφατα στη Διεθνή Έκθεση της Θεσσαλονίκης. Παρόλο που η Βρετανία δεν ανήκει στη Ευρωζώνη, ως ευρωπαίοι εταίροι έχουμε κάθε λόγο να επιθυμούμε την επιτυχία της Ελλάδας (και ως κράτος-μέλος του ΔΝΤ, έχουμε άμεσο ενδιαφέρον στο πρόγραμμα) .

Οι συνθήκες στην κάθε χώρα είναι βέβαια διαφορετικές, παρόλα αυτά υπάρχουν κάποιες κοινές τάσεις. Οι Υπουργοί Οικονομικών και οι Διοικητές των Κεντρικών Τραπεζών του G20 κατά τη συνάντησή τους στην Κορέα στις αρχές Ιουνίου, αναφέρθηκαν σε ορισμένα οικεία θέματα στη ανακοίνωση συμπερασμάτων:
« Τα τελευταία γεγονότα τονίζουν τη σημασία της βιώσιμης δημοσιονομικής πολιτικής και την ανάγκη για τις χώρες μας να εφαρμόσουν αξιόπιστα μέτρα, φιλικά προς την ανάπτυξη, ώστε να επιτύχουν τη βιωσιμότητα του φορολογικού συστήματος, μέτρα που θα είναι βέβαια διαφοροποιημένα ανάλογα με τις ανάγκες και τις ιδιαιτερότητες της κάθε χώρας. Ιδιαίτερα οι χώρες εκείνες που αντιμετωπίζουν τις σοβαρότερες δημοσιονομικές προκλήσεις, οφείλουν να επιταχύνουν τον ρυθμός της δημοσιονομικής τους εξυγίανσης. Χαιρετίζουμε τις πρόσφατες ανακοινώσεις χωρών σχετικά με την πρόθεσή τους να μειώσουν τα ελλείμματά τους εντός του 2010 και να ενισχύσουν το δημοσιονομικό τους πλαίσιο και τους θεσμούς. Στα πλαίσια των δυνατοτήτων τους οι χώρες αυτές θα διευρύνουν τις εσωτερικές πηγές ανάπτυξης και παράλληλα θα διασφαλίσουν μακροοικονομική σταθερότητα.»

Η νέα Βρετανική κυβέρνηση, που ανέλαβε τα καθήκοντά της μετά τις εκλογές του Μαΐου, έκανε μία γρήγορη εκκίνηση στην αντιμετώπιση του ελλείμματος του δημόσιου τομέα της χώρας. Ο προϋπολογισμός, που ανακοινώθηκε λίγες εβδομάδες μετά τις εκλογές προέβλεπε περικοπές εξόδων κατά 6 δις στερλίνες καθώς επίσης και κάποιες αυξήσεις φόρων (πχ. Ο ΦΠΑ ανεβαίνει από τα 17,5% στα 20% από τον Ιανουάριο 2011).

Και αυτό ήταν μόνο το πρώτο βήμα. Το σχέδιο της κυβέρνησης είναι η μείωση του διαρθρωτικού χρέους πρωτίστως με περικοπές δαπανών και λιγότερο με αυξήσεις φόρων. Οι υπουργοί και τα επιτελεία τους αυτή τη στιγμή προβαίνουν σε λεπτομερή αναθεώρηση των δαπανών για τα επόμενα 4 χρόνια με σκοπό να μειώσουν τα έξοδα των Υπουργείων κατά 25% κατά μέσο όρο. Παρόλα αυτά, ένα από τα σημαντικότερα στοιχεία του σχεδίου είναι ότι οι δαπάνες στον τομέα της υγείας θα αυξάνονται σε πραγματικούς όρους κάθε χρόνο του προγράμματος και το 0.7% του ακαθάριστου εθνικού εισοδήματος θα χρηματοδοτήσει προγράμματα σε τρίτες χώρες, προκειμένου η Βρετανία να πετύχει τους σχετικούς στόχους που έχουν θέσει τα Ηνωμένα Έθνη.

Στα πλαίσια της αναθεώρησης αυτής, κάθε δράση ελέγχεται με βάση κάποια συγκεκριμένα κριτήρια όπως: είναι η δράση αυτή απαραίτητη για την επίτευξη των προτεραιοτήτων της κυβέρνησης? Είναι απαραίτητο να τη χρηματοδοτήσει η κυβέρνηση? Η δράση αυτή μπορεί να αποφέρει σημαντικό οικονομικό όφελος? Μπορεί να στοχεύσει εκείνους που τη χρειάζονται περισσότερο? Πώς μπορεί να υλοποιηθεί η δράση αυτή με μικρότερο κόστος και μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα? Πχ από έναν μη-κυβερνητικό οργανισμό ή από τους ίδιους τους πολίτες, αποκλειστικά ή μέσα από συνεργασίες? Είναι σε θέση η τοπική αυτοδιοίκηση, και όχι η κεντρική κυβέρνηση, να την υλοποιήσει? Παράλληλα, η κυβέρνηση σχεδιάζει να ελαχιστοποιήσει την επίπτωση των περικοπών δαπανών για τις φτωχότερες και πιο ευπαθείς κοινωνικές ομάδες και περιοχές της χώρας. Τα αποτελέσματα αυτής της Αναθεώρησης θα δοθούν στη δημοσιότητα στις 20 Οκτωβρίου.

Ο πρόσφατος προϋπολογισμός βασίστηκε επίσης στην πεποίθηση ότι μία αυθεντική και μακροπρόθεσμη οικονομική ανάκαμψη πρέπει να έχει τις ρίζες της στον ιδιωτικό τομέα. Αυτό εξηγεί την ανακοίνωση σχετικά με τη μείωση του φόρου νομικών προσώπων από το 28% στο 24% κατά τα επόμενα 4 χρόνια, η χαμηλότερη φορολογία μεταξύ των χωρών του G7 και μία από τις χαμηλότερες μεταξύ των G20. Η απόφαση αυτή ενθαρρύνει τις επιχειρήσεις να επενδύσουν και να αναπτυχθούν, αλλά και παρέχει και τη σιγουριά ότι οι θετικές τάσεις θα συνεχιστούν. Υπήρξαν και άλλες εκσυγχρονιστικές αποφάσεις, όπως η αναθεώρηση του κανονιστικού πλαισίου: για κάθε νέα διάταξη που εισάγεται, θα πρέπει να καταργείται μία ήδη υπάρχουσα.

Το να ξέρει κάποιος που περνάει δύσκολες ώρες ότι και κάποιοι άλλοι είναι επίσης αντιμέτωποι με προκλήσεις, μπορεί να μην βοηθά πολύ. Αλλά η αντιμετώπιση των προκλήσεων της κρίσης μπορεί να οδηγήσει σε νέες ευκαιρίες για οικονομική ανάπτυξη. Στην Πρεσβεία δεν παρακολουθούμε απλώς τις εξελίξεις, αναζητούμε ευκαιρίες για στενότερη συνεργασία με την Ελλάδα. Αυτό είναι το μήνυμα που μεταφέρω στις συναντήσεις που έχω στην Αθήνα και σε όλη την χώρα. Θα ήθελα πολύ να ακούσω τις δικές σας ιδέες για το πώς θα μπορούσαμε να συνεργαστούμε καλύτερα.

Δρ. Ντέιβιντ Λάντσμαν