Οι τηλεπικοινωνίες στην υπηρεσία της υγείας

Οι τεχνολογικές εξελίξεις στο χώρο των τηλεπικοινωνιών ήταν ραγδαίες τα τελευταία χρόνια, με αποτέλεσμα τη σημαντική βελτίωση των παρεχόμενων υπηρεσιών και της ποιότητας ζωής. Όσο για τις μελλοντικές εφαρμογές, προδιαγράφονται ακόμα πιο εντυπωσιακές. Ο τομέας της υγείας δεν θα μπορούσε φυσικά να μείνει ανεπηρέαστος από αυτές τις εξελίξεις. Ταυτόχρονα με τις αναμφισβήτητα θετικές επιπτώσεις των τηλεπικοινωνιών στην ιατρική, η ολοένα αυξανόμενη χρήση τους εγείρει και ανησυχίες για τις επιπτώσεις τους στην ανθρώπινη υγεία.
Επ’ ευκαιρία του εορτασμού της 17ης Μαΐου ως παγκόσμιας ημέρας των τηλεπικοινωνιών, το health.in,gr σάς ενημερώνει για τους κινδύνους και τα οφέλη των τηλεπικοινωνιών που έχουν γίνει πλέον απαραίτητες στην καθημερινή μας ζωή.

Τηλεπικοινωνίες και ιατρική

Είναι γεγονός ότι η χρήση των τηλεπικοινωνιών στην ιατρική έχει βοηθήσει τα μέγιστα στην ανάπτυξη νέων τεχνολογιών οι οποίες ωφελούν τον ασθενή. Έχουν υλοποιηθεί εφαρμογές που δημιουργούν νέα δεδομένα και αλλάζουν τον τρόπο αντιμετώπισης του ασθενούς, ξεπερνώντας το πρότυπο ιατρού-ασθενούς σε ένα ιατρείο ή σε μια νοσηλευτική κλίνη. Θα αναφέρουμε επιγραμματικά κάποιες από αυτές.

Τηλεδιάσκεψη. Με τη χρήση των υπολογιστών και του Διαδικτύου γιατροί από διαφορετικά νοσοκομεία, πόλεις ακόμα και χώρες, μπορούν να συνδιασκέπτονται, να ανταλλάσσουν επιστημονικές γνώσεις, αρχειακό υλικό και απόψεις, να κάνουν ένα ιατρικό συμβούλιο και να λαμβάνουν αποφάσεις για τη θεραπευτική προσέγγιση ενός ασθενούς. Με αυτό τον τρόπο η απόσταση δεν αποτελεί ανασταλτικό παράγοντα για την επικοινωνία των γιατρών.

Εφαρμογές τηλεϊατρικής. Η τηλεπικοινωνία ανάμεσα σε απομακρυσμένες περιοχές -ειδικά σε χώρες όπως η δική μας- επιτρέπει σε κέντρα πρωτοβάθμιας περίθαλψης να επικοινωνούν με κεντρικά νοσοκομεία μέσω δικτύου και να αποστέλλουν ιατρικό ιστορικό, αποτελέσματα εργαστηριακών και παρακλινικών εξετάσεων και να αναζητούν ιατρική βοήθεια σε επείγουσες περιπτώσεις. Έτσι, οι γεωγραφικές δυσκολίες παρακάμπτονται και επιτυγχάνεται η καλύτερη εξυπηρέτηση του ασθενούς. Οι τηλεχειρουργικές επεμβάσεις -αν και σε αρχικό ακόμη στάδιο- θεωρούνται μια πολλά υποσχόμενη εξέλιξη, η οποία θα επιτρέπει στο χειρουργό να επεμβαίνει χωρίς να βρίσκεται στο χειρουργείο μέσω δικτύου. Μολονότι πρέπει να ξεπεραστούν αρκετές δυσκολίες για την περαιτέρω εφαρμογή αυτής της τεχνολογίας, πρόκειται για μια σημαντική εξέλιξη η οποία θα επεκταθεί και σε άλλες ιατρικές πράξεις.

Διαδίκτυο και ιατρικές βιβλιοθήκες. Εδώ και λίγα χρόνια το Internet έχει μπει στη ζωή μας και μας παρέχει πρόσβαση σε πλήθος πληροφοριών. Ο ιατρικός κλάδος δεν θα μπορούσε να αποτελέσει εξαίρεση. Έτσι, κάθε γιατρός, αλλά και οποιοσδήποτε αναζητεί ιατρικές πληροφορίες και έχει πρόσβαση σε έγκυρο υλικό, εύκολα και άμεσα. Η ευκολία της μετάδοσης της πληροφορίας και ο πλούτος του υλικού επιτρέπουν στο γιατρό να ενημερώνεται για τις ιατρικές εξελίξεις και να χρησιμοποιεί τις γνώσεις των συναδέλφων του.

Οι τηλεπικοινωνίες στη ζωή μας και οι διευκολύνσεις που μας προσφέρουν

Η εισβολή των τηλεπικοινωνιακών τεχνολογιών στη ζωή μας, ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια, έχει κάνει πολλές καταστάσεις να θεωρούνται αυτονόητες, υποβαθμίζοντας έτσι στη συνείδησή μας τη χρησιμότητά τους. Ας θυμηθούμε μερικές από αυτές:

Σταθερή και κινητή τηλεφωνία. Αν και η τελευταία μετρά στη χώρα μας μόλις μία δεκαετία, η εξάπλωσή της ήταν ταχύτατη, ξεπερνώντας τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Η χρησιμότητα της κινητής τηλεφωνίας είναι αυτονόητη, μετατρέποντας σήμερα ένα τεχνολογικό gadget σε είδος πρώτης ανάγκης για τους περισσότερους από εμάς. Τα κινητά τηλέφωνα χρησιμοποιούνται και από τα παιδιά πλέον.

Τηλεειδοποίηση. Με τα συστήματα τηλεειδοποίησης κατέστη δυνατή η επικοινωνία ηλικιωμένων και ανήμπορων ατόμων με φορείς παροχής υπηρεσιών υγείας και πρόνοιας, κυρίως σε επείγουσες περιπτώσεις.

Διαδίκτυο και επικοινωνία. Με τη χρήση του Internet, η οποία χρόνο με το χρόνο γνωρίζει ολοένα και μεγαλύτερη απήχηση, το κοινό έχει άμεση πρόσβαση σε θέματα που το ενδιαφέρουν, απλά, γρήγορα και οικονομικά. Με αυτό τον τρόπο ενημερώνεται σφαιρικά, ανταλλάσσει απόψεις, δημιουργεί, επικοινωνεί. Πολλά από τα στοιχεία που υπάρχουν στις σελίδες του Ιnternet δεν θα μπορούσαν να προσπελαστούν με άλλον τρόπο, ενώ δεν είναι υπερβολή να πούμε ότι σε σύντομο χρονικό διάστημα η διάδοση του Διαδικτύου στην Ελλάδα θα είναι εφάμιλλη με αυτήν της τηλεόρασης.

Η κινητή τηλεφωνία και η επίδρασή της στην υγεία

Πολύς λόγος γίνεται τον τελευταίο καιρό για την επίδραση της κινητής τηλεφωνίας στην ανθρώπινη υγεία. Σε προηγούμενο άρθρο ασχοληθήκαμε με τους σταθμούς βάσης (κεραίες) και στο παρόν θα αναφερθούμε στη σωστή χρήση των συσκευών κινητής τηλεφωνίας.

Οι συσκευές κινητής τηλεφωνίας είναι πηγές μικρής έντασης με μη ιονίζουσα ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία. Είναι γεγονός ότι έχουν δημοσιευθεί πολλές έρευνες για την επίδραση της εκπεμπόμενης από τα κινητά τηλέφωνα ακτινοβολίας, αλλά μόνο λίγες έχουν αποδείξει ότι η συγκεκριμένη ακτινοβολία επηρεάζει τη λειτουργία των ανθρώπινων ιστών. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι μπορεί να προκληθούν ασθένειες όπως ο καρκίνος. Σύμφωνα με τις περισσότερες έρευνες, τα κινητά επηρεάζουν τον ανθρώπινο οργανισμό και συγκεκριμένα το νευρικό ιστό, ωστόσο δεν προξενούν καρκίνο του εγκεφάλου.

– Προσπαθήστε να μιλάτε λιγότερο χρόνο από το κινητό σας τηλέφωνο.

– Χρησιμοποιήστε σωστά τη συσκευή σας, με βάση τις οδηγίες του κατασκευαστή, κρατώντας την από τα σωστά σημεία. Στα μοντέλα με εσωτερική κεραία αυτό έχει μεγάλη σημασία, διότι με τον κακό χειρισμό της συσκευής μεταβάλλονται η ένταση και ο τρόπος εκπομπής της ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας.

– Μην ακουμπάτε τη συσκευή πάνω στο αφτί σας, αλλά συγκρατήστε τη με το χέρι σας σε ικανή για να συνομιλείτε απόσταση. Με αυτό τον τρόπο μειώνεται κατά πολύ η ένταση της ακτινοβολίας στον εγκέφαλο και η κόπωση του χεριού θα σας θυμίζει την τυχόν μακρά διάρκεια της συνομιλίας σας.

– Συστήματα Hands-free. Με εξαίρεση μία έρευνα που δημοσιεύθηκε στο αγγλικό περιοδικό Which? τον Απρίλιο του 2000 και η οποία υποστήριζε ότι τα συστήματα αυτά ενισχύουν την εκπεμπόμενη ακτινοβολία στον εγκέφαλο, οι περισσότερες μελέτες καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι η χρήση των ακουστικών (Hands-free) μειώνει από λίγο έως πολύ την ένταση της ακτινοβολίας.

– Το κινητό τηλέφωνο δεν εκπέμπει συνεχώς όταν βρίσκεται ανοιχτό, παρά μόνο σε κλήση και περιοδική ανά είκοσι λεπτά περίπου επικοινωνία με τη βάση. Τα μηνύματα (SMS) θεωρούνται πιο «ακίνδυνα», υπό την έννοια ότι το κινητό τηλέφωνο εκπέμπει και λαμβάνει στιγμιαία και δεν βρίσκεται τόσο κοντά σε ανθρώπινους ιστούς.

– Συσκευές «προστασίας από τα επιβλαβή» ραδιοκύματα από αμφιβόλου κύρους κατασκευαστικούς οίκους δεν προσφέρουν καθόλου ή έστω ελάχιστη μείωση της έντασης της ακτινοβολίας, με ταυτόχρονη μείωση της έντασης του σήματος. Καλύτερα να τις αποφύγετε. «Θωρακίζουν» πιο πολύ το καταναλωτικό κοινό από τις φοβίες του παρά από υπαρκτό κίνδυνο.

– Αποφύγετε τη χρήση κινητών τηλεφώνων μέσα σε νοσοκομεία. Εκτός από την ηχορύπανση που δημιουργούν, ενδέχεται να επηρεάσουν τη λειτουργία των ιατρικών μηχανημάτων, ακόμα και των καρδιακών βηματοδοτών παλιάς τεχνολογίας.

Κινητά τηλέφωνα και παιδιά

Η χρήση κινητών τηλεφώνων γνωρίζει μεγάλη εξάπλωση στους εφήβους. Σε μια έρευνα που έλαβε χώρα στο Ηνωμένο Βασίλειο, από τους 1.000 μαθητές κάτω των 16 ετών, το 77% χρησιμοποιεί κινητό τηλέφωνο λιγότερο από 15 λεπτά την ημέρα, ενώ το 96% κάνει χρήση SMS, με το 16% να στέλνει πάνω από 10 μηνύματα την ημέρα. Αν και ο αρχικός σκοπός για τον οποίο αγοράζεται το κινητό τηλέφωνο είναι συνήθως η επικοινωνία με την οικογένεια, θα πρέπει να γίνεται ειδική σύσταση στα παιδιά για λογική και σωστή χρήση της συσκευής.

Κινητά τηλέφωνα και οδήγηση

Μολονότι αρκετοί πιστεύουν ότι τα συστήματα ανοιχτής ακρόασης και Hands-free βοηθούν στην απρόσκοπτη και ασφαλή οδήγηση (σε σχέση με τη χρήση της συσκευής χωρίς το συγκεκριμένο εξάρτημα), αυτή είναι η μισή αλήθεια, όπως καταδεικνύουν σχετικές έρευνες. Φαίνεται ότι η συνομιλία και μόνο αποσπά την προσοχή του οδηγού, καθιστώντας τον έτσι επικίνδυνο. Μερικές απλές συμβουλές ίσως φανούν χρήσιμες:

– Κρατάτε πάντα τα χέρια σας στο τιμόνι. Προσπαθήστε να αποφεύγετε τις χειρονομίες στη διάρκεια της συνομιλίας.
– Μάθετε τη συσκευή σας, έτσι ώστε να μπορείτε να τη χρησιμοποιήσετε χωρίς να την κοιτάζετε.
– Προτιμάτε πάντα τη χρήση Hands-free, από το να κρατάτε τη συσκευή με το ένα χέρι σας.
– Μετακινείτε το όχημά σας στη δεξιά λωρίδα -ή ακινητοποιήστε το- όταν μιλάτε στο τηλέφωνο.
– Μην εκτελείτε πιο σύνθετες λειτουργίες της συσκευής, όπως αναζήτηση στον τηλεφωνικό κατάλογο ή σύνταξη μηνύματος, όσο κινείστε.
– Τοποθετήστε το κινητό σας σε ασφαλή και σίγουρη θέση, έτσι ώστε να μη «φεύγει» εύκολα σε στροφές. Ποτέ μην τοποθετείτε τη βάση του κινητού πάνω στις επιφάνειες των αερόσακων στο τιμόνι ή στο ταμπλό.

Οι τηλεπικοινωνίες έχουν ουσιαστικά αλλάξει τη ζωή μας, αφού η επικοινωνία μεταξύ των ανθρώπων ποτέ δεν ήταν τόσο εύκολη όσο σήμερα. Η αλματώδης εξέλιξή τους έχει επηρεάσει θετικά και το χώρο της υγείας, επιτρέποντας την εφαρμογή τεχνικών που έχουν σκοπό τη βελτίωση των παρεχόμενων υπηρεσιών. Με τη σωστή και λογική χρήση τους θα απολαμβάνουμε το αγαθό της επικοινωνίας απροβλημάτιστα και χωρίς κινδύνους για την υγεία μας.

health.in.gr