Αδέσποτα: Είναι άραγε τόσο δύσκολο να τα προστατέψουμε;

Είμαστε μόνοι, απολύτως μόνοι πάνω σε αυτό τον τυχαίο πλανήτη και ανάμεσα σε όλες τις μορφές ζωής που μας περιβάλλουν ούτε μία -με εξαίρεση το σκύλο- δεν έχει συμμαχήσει μαζί μας. Ο σκύλος, σύντροφος, προστάτης, φύλακας, πριν ακόμα γεννηθεί μας χάρισε τη ζωή του. Ωστόσο, συχνά ζει αδέσποτος, αντιμέτωπος με την εγκατάλειψη, την αδιαφορία, την πείνα, την παγίδα της φόλας. Τι ζητά; Μία «ασπίδα» προστασίας από πολίτες, κράτος, φιλοζωϊκές οργανώσεις και κτηνιάτρους. Το health.in.gr αναρωτήθηκε: είναι άραγε τόσο δύσκολο να τον προστατέψουμε;

Ο μέσος όρος ζωής ενός αδέσποτου ζώου ανέρχεται σε 1,5 με δύο χρόνια. Ο μέσος όρος ζωής ενός «ιδιόκτητου» σκύλου φτάνει ακόμα και τα 18 χρόνια. Ο άνθρωπος που εγκαταλείπει ένα ζώο του στερεί πάνω από δεκαπέντε χρόνια ζωής… Το 1/3 του πληθυσμού των αδέσποτων πεθαίνει κάθε χρόνο από αιτίες που σχετίζονται με τον άνθρωπο (αυτοκινητικά, φόλες), ενώ περισσότερα από τα μισά πέφτουν θύματα κακοποίησης. Οι μικροί αλήτες του δρόμου αναγκάζονται να δίνουν καθημερινό αγώνα για να επιβιώσουν επειδή ο άνθρωπος τους εγκατέλειψε. Εκείνοι δεν θα τον εγκατέλειπαν ποτέ…

Λύσεις και προτάσεις στο κενό…

Κάποτε θα πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι δεν είμαστε εμείς που χρειαζόμαστε βοήθεια για την αντιμετώπιση του «προβλήματος» των αδέσποτων ζώων· είναι εκείνα που έχουν ανάγκη βοήθειας, εκείνα πεινούν, δεν έχουν νερό, κακοποιούνται και δηλητηριάζονται. Η λύση υπάρχει, ο Κτηνιατρικός Σύλλογος, οι φιλοζωϊκές οργανώσεις, απλοί πολίτες υψώνουν τη φωνή τους, εντούτοις ελάχιστοι ακούν.

Τα προτεινόμενα μέτρα αφορούν κατ’ αρχάς στη στείρωση των ήδη υπαρχόντων αδέσποτων. Απαιτείται όμως εκστρατεία ευαισθητοποίησης μέσω του Τύπου, της τηλεόρασης, μέσω οποιουδήποτε μέσου θα «ξυπνήσει» την αγάπη για τoυς τετράποδους «πολίτες» της χώρας. Θεωρούνται, επίσης, αναγκαίες η ταυτοποίηση των ζώων και η ηλεκτρονική σήμανση με ειδικά μικροτσίπ, ώστε να εντοπίζονται τα ζώα που χάνονται και κυρίως οι ιδιοκτήτες που τα εγκαταλείπουν. Η πρακτική ισχύει ήδη σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, όπως η Ισπανία και η Γερμανία, όπου η εγκατάλειψη ενός ζώου επισύρει ποινές. Αλλωστε, αρκετοί εγκαταλείπουν ζώα κατ’ εξακολούθηση…

Η πρόταση για την ηλεκτρονική σήμανση έχει κατατεθεί από τον Πανελλήνιο Κτηνιατρικό Σύλλογο στο υπουργείο Γεωργίας, αλλά μάλλον έχει πέσει στο κενό. «Πρόκειται κυρίως για θέμα κόστους. Η ταυτοποίηση θα εφαρμοστεί στην Ελλάδα πιθανότατα μόνο εάν υπάρξουν σχετική υποχρεωτική νομοθεσία και επιδότηση από την Ευρωπαϊκή Ένωση» επισημαίνει ο κτηνίατρος Νικόλαος Παραγυιός.

Στον αγώνα για την προστασία των ζώων

Με πρωτοβουλία του Πανελλήνιου Κτηνιατρικού Συλλόγου έχουν υπογραφεί συμφωνίες διμερούς συνεργασίας με ορισμένους δήμους της Αττικής, με αντικείμενο προγράμματα στείρωσης και εμβολιασμού αδέσποτων ζώων. Η προσπάθεια είναι ενθαρρυντική, οι δήμοι όμως που συνεργάζονται ελάχιστοι…

Προσωπικό των δήμων αναλαμβάνει τη μεταφορά των σκύλων -κατά προτεραιότητα των θηλυκών- στους συμβεβλημένους κτηνιάτρους της περιοχής. Τα ζώα υποβάλλονται σε στείρωση και εμβολιασμό για τις μεταδοτικές νόσους· παραμένουν στο ιατρείο 48 ώρες και στη συνέχεια επιστρέφουν στο χώρο όπου περισυνελέγησαν.

Από την πλευρά της, η Φιλοζωϊκή Εταιρεία εφαρμόζει προγράμματα κτηνιατρικής βοήθειας που περιλαμβάνουν στειρώσεις και εμβολιασμούς σε αδέσποτα. Η οργάνωση έχει θέσει στην… υπηρεσία των αδέσποτων ασθενοφόρο πρώτων βοηθειών, διατηρεί κτηνιατρικό κέντρο για αδέσποτα και ιδιόκτητα ζώα στο Κορωπί (Πατρικία, τηλ. 010 6020202), αλλά και τμήματα υιοθεσιών μικρών ζώων.

Επιπλέον, η Φιλοζωϊκή Εταιρεία πραγματοποιεί ειδικά προγράμματα και εκστρατείες για την παροχή βοήθειας σε ζώα που πέφτουν θύματα εγκατάλειψης και κακοποίησης. Συνεργάζεται, ακόμα, με σωματεία εσωτερικού και εξωτερικού για τη βελτίωση της νομοθεσίας υπέρ των ζώων.

Στον αγώνα για την προστασία των ζώων δραστηριοποιείται ολοένα αυξανόμενος αριθμός τοπικών οργανώσεων, οι οποίες επιχειρούν με όσα μέσα διαθέτουν να βοηθήσουν τα μικρά αλητάκια του δρόμου. Μεριμνούν για την τροφή και το νερό τους, τα στειρώνουν με δικά τους έξοδα και, κυρίως, τους χαρίζουν τα χάδια και την αγάπη τους.

«Τα αδέσποτα έχουν τις ίδιες ικανότητες με τα σκυλιά ράτσας. Μπορεί να μην «ειδικεύονται» στο κυνήγι, στη φύλαξη κ.λπ., όμως είναι εξίσου έξυπνα, ζουν περισσότερο, εκπαιδεύονται το ίδιο εύκολα και έχουν μεγαλύτερη αντοχή σε ασθένειες από τα καθαρόαιμα» αναφέρει ο εκπαιδευτής σκύλων Μιχάλης Φραμ. Εάν, λοιπόν, αποφασίσουμε να… διευρύνουμε την οικογένειά μας, ας προτιμήσουμε κάποιο σκυλάκι που μεγαλώνει μόνο του στο δρόμο.

«Όχι» στα κυνοκομεία-γκέτο

Μία από τις προτάσεις που στοχεύουν στην προστασία των αδέσποτων ζώων είναι η δημιουργία από τους δήμους μικρών νοσηλευτικών σταθμών και καταφυγίων στη θέση ορισμένων κυνοκομείων-γκέτο που λειτουργούν χωρίς άδεια και στα περισσότερα οι συνθήκες υγιεινής είναι απαράδεκτες.

Απαραίτητες είναι επίσης η άμεση συλλογή πτωμάτων και η ίδρυση χώρων ταφής των ζώων. Το ιδιόκτητο «Κοιμητήριο Μικρών Ζώων» στο 34ο χιλιόμετρο της εθνικής οδού Αθηνών-Λαμίας είναι το μοναδικό που λειτουργεί σε ολόκληρη τη χώρα.

Σε ό,τι αφορά τα κυνοκομεία, το βασικό πρόβλημα δεν είναι η κατασκευή των εγκαταστάσεων, αλλά η κάλυψη των λειτουργικών δαπανών τους. Επομένως, το κράτος θα πρέπει να εξασφαλίσει τη μόνιμη κάλυψη των δαπανών αυτών με πιστώσεις που θα εγγράφονται ετησίως στον προϋπολογισμό του υπουργείου Γεωργίας ή των δήμων.

Είναι πλέον καιρός να εξαλειφθεί το φαινόμενο της κερδοσκοπικής εκμετάλλευσης των δύστυχων ζώων. Οι περιπτώσεις που έχουν έλθει κατά καιρούς στη δημοσιότητα, σχετικά με κερδοσκοπία εις βάρος των αδέσποτων από δήθεν φιλόζωους, είναι πλέον αρκετές για να προκαλέσουν το ενδιαφέρον των αρμοδίων.

Κανείς δεν έχει το δικαίωμα να βγάζει χρήματα από το θάνατο των ζώων· να σκοτώνει για επιπλέον χώρο, προκειμένου να φιλοξενήσει περισσότερα δέσποτα και να αυξήσει έτσι τα κέρδη του. Για τα δρώμενα σε κάποια περίφημα κυνοκομεία ο λόγος…

Στο «βωμό» της Ολυμπιάδας;

«Δεν θέλουμε να πιστέψουμε ότι υπάρχει ενδεχόμενο να επιβεβαιωθεί αυτή η φήμη. Η εικόνα της Ελλάδας θα αμαυρωθεί εάν συμβεί κάτι τέτοιο». Αυτό δήλωνε τον περασμένο Ιούλιο ο Νιλ Τρεντ, πρόεδρος της μεγαλύτερης διεθνούς φιλοζωϊκής οργάνωσης, αναφορικά με τις φήμες που είχαν κυκλοφορήσει περί «εκκαθαρίσεων» αδέσποτων σκύλων εν όψει των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004.

Ο φόβος για την τύχη που επιφυλάσσει η Ολυμπιάδα στα αδέσποτα ζώα έχει κατακλύσει μεγάλο αριθμό ζωόφιλων. Βάσιμος ή μη; Το σίγουρο είναι ότι δεν έχουμε την πολυτέλεια να περιμένουμε την απάντηση. «Κινητοποιηθείτε, εάν είμαστε πολλοί και έχουμε δυναμική παρουσία, δεν θα τολμήσουν να τα πειράξουν. Εάν αγαπάμε τα μικρά τετράποδα, είναι καιρός να το αποδείξουμε στην πράξη» φωνάζουν οι φιλοζωϊκές οργανώσεις.

«Ο στόχος είναι γνωστός. Μέχρι τους Ολυμπιακούς χρειάζεται να μειωθεί όσο το δυνατόν περισσότερο ο αριθμός των αδέσποτων. Η προτεινόμενη λύση είναι να φιλοξενηθούν σε κυνοκομεία κατά τη διεξαγωγή των Αγώνων, αλλά ποιος θα μπορεί να ελέγξει τι πραγματικά θα γίνεται εκεί» διερωτάται ο κτηνίατρος Νικόλαος Παραγυιός.

«Μπορεί να δούμε σημεία και τέρατα» υποστηρίζει, εστιάζοντας την ανησυχία του σε όσους θα επιχειρήσουν να επωφεληθούν οικονομικά από τη δυστυχία των μικρών τετράποδων. «Εάν ένα ζώο πάσχει από καλααζάρ, τότε η ευθανασία είναι επιτρεπτή. Εάν όμως δεν πάσχει και κάποιοι το παρουσιάσουν άρρωστο προκειμένου να εξασφαλίσουν περισσότερο χώρο και να κερδίσουν έτσι περισσότερα χρήματα;». Το ερώτημα παραμένει, προς το παρόν, δίχως απάντηση…

Είναι, ήδη, γνωστό ότι ορισμένοι -αν όχι όλοι- οι δήμοι Αττικής έχουν ειδοποιηθεί εγγράφως να «μεριμνήσουν» για τον περιορισμό των αδέσποτων έως το 2004. Πώς, πού, από ποιον, πότε; Κάποιος θα πρέπει να μας ενημερώσει, ώστε να μην ανησυχούμε πως η επιλογή της «μέριμνας» θα εξαρτηθεί από την ευαισθησία των κατά τόπους αρμοδίων.

Έχουμε, άλλωστε, πολλούς λόγους για να ανησυχούμε, έχουμε δει και ακούσει πολλά. Δεν θέλουμε να βομβαρδιζόμαστε άλλο από καταγγελίες για ευθανασίες, εξαφανίσεις, φόλες. Ούτε θέλουμε να εξοντώνονται ζώα στο όνομα της προστασίας της δημόσιας υγείας, της καταπολέμησης των ζωοανθρωπονόσων, μιας όμορφης και καθαρής πόλης που θα υποδεχτεί την ολυμπιακή φλόγα…

Ποιος θα ελέγξει τον κάθε επιτήδειο; Ποιος θα εγγυηθεί ότι ένα πάρκο δεν θα γεμίσει ξαφνικά φόλες; Ποιος θα διαβεβαιώσει ότι δεν θα επιτραπεί στη διεστραμμένη λογική κάποιων -και έχει γίνει- να επικηρύξουν τα αδέσποτα με το κεφάλι; Τα παραπάνω είναι λίγα μόνο από τα ερωτήματα που βασανίζουν τους φίλους των σκύλων…

Ακτίνες ελπίδας

Ότι η ζωοφιλία στην Ελλάδα έχει ακόμα πολύ δρόμο μπροστά της το αναγνωρίζουμε όλοι. Πρέπει, ωστόσο, να αναγνωρίσουμε ότι υπάρχουν άνθρωποι που καθημερινά αγωνίζονται για τη στοιχειώδη βελτίωση των συνθηκών ζωής των μικρών τετράποδων που δεν έχουν την τύχη να βρουν ένα σπίτι. Μπορεί να πέφτουν συχνά θύματα ύβρεων επειδή λερώνουν τους ήδη βρόμικους δρόμους, αυτό όμως δεν τους σταματά· τοποθετούν τροφή και νερό σε αλουμινόχαρτα και πλαστικά κύπελλα για τα αλητάκια του δρόμου.

Το 1999 ο Δήμος Αθηναίων είχε τοποθετήσει 18 ταΐστρες για τα αδέσποτα σε κεντρικά σημεία της πόλης, εντούτοις, έπειτα από δύο εβδομάδες λειτουργούσαν μόνο οι δύο. Η προσπάθεια, φυσικά, δεν επαναλήφθηκε… Το έργο ανέλαβαν οι φίλοι των αδέσποτων. Βάσει στατιστικών στοιχείων, οι Έλληνες που έχουν δώσει σήμερα σπίτι σε ένα κατοικίδιο ανέρχονται σε 1.500.000. Αρκετοί τους έχουν αφιερώσει ακόμα και τη ζωή τους, έχουν, π.χ., πουλήσει και το σπίτι τους για να στεγάσουν όσο περισσότερα ζωάκια μπορούν.

Σήμερα δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα 87 φιλοζωϊκές οργανώσεις. Αλλες με μικρότερα και άλλες με μεγαλύτερα μέσα προσπαθούν να προσφέρουν προστασία, φροντίδα και αγάπη σε κάθε ζώο που έχει ανάγκη. Συχνά αναγκάζονται να αντικαταστήσουν το κράτος στην αντιμετώπιση των προβλημάτων των μικρών ζώων μέσω της συνεργασίας με διεθνείς ζωοφιλικούς οργανισμούς, ευαισθητοποιημένους δήμους, κρατικούς οργανισμούς και πολύτιμα δικτύα εθελοντών.

Τελικά, μπορεί τα προβλήματα να είναι πολλά, εάν όμως προσπαθήσουμε περισσότερο, θα τα καταφέρουμε. Εσείς τι λέτε;

Η Διακήρυξη των Δικαιωμάτων των Ζώων, Παρίσι, 1978

health.in.gr