Από τον πόλεμο στο Ιράκ, συνηγεμόνας με τον Τραμπ στη Γάζα – Ο Τόνι Μπλερ σε νέες περιπέτειες στη Μέση Ανατολή

«Μόλις έγινε σαφές ότι ο Σατανάς ήταν απασχολημένος αλλού, ο Τόνι Μπλερ ήταν η προφανής επιλογή κατά τον Τραμπ και τον Νετανιάχου για να κυβερνήσει τη Γάζα», σχολίσε στο Χ ο Τζορτζ Γκάλογουεϊ, αρχηγός του αριστερού Κόμματος των Εργατών και πρώην βουλευτής των Εργατικών στη Βρετανία.

Δύο και πλέον δεκαετίες αφότου ο -Σερ πια- Τόνι Μπλερ έσυρε το Ηνωμένο Βασίλειο στο πλευρό των ΗΠΑ για την εισβολή στο Ιράκ το 2003, με βάση έναν «φάκελο» γεμάτο παραπληροφόρηση και ψεύδη για τα όπλα μαζικής καταστροφής του Σαντάμ Χουσεΐν, το ονόμά του τώρα φιγουράρει σε μια νέα αποστολή στη Μέση Ανατολή.

Έχοντας εμπλακεί προσωπικά στην κατάρτιση του σχεδίου 20 σημείων που δημοσιοποίησε ο Λευκός Οίκος για την πολύπαθη Λωρίδα της Γάζας, θα βρίσκεται στο πλευρό του Αμερικανού προέδρου -ή αντ’ αυτού, όπως διαφαίνεται- σε ένα «Συμβούλιο Ειρήνης», επικεφαλής του οποίου θα αναλάβει ο Ντόναλντ Τραμπ.

Ο Μπλερ είναι o μόνος που κατονομάζεται στο σχέδιο και ανέφερε ο πρόεδρος των ΗΠΑ, έχοντας στο πλευρό του τον Ισραηλινό πρωθυπουργό Μπενιαμίν Νετανιάχου, το βράδυ της Δευτέρας, στον Λευκό Οίκο, εν αναμονή της απάντησης της Χαμάς.

Θα συμμετέχουν κι άλλοι «που θα ανακοινωθούν σύντομα», προσέθεσε ο Τραμπ, τονίζοντας ότι του ζητήθηκε από ξένους ηγέτες να αναλάβει την προεδρία του νέου διεθνούς εποπτικού σώματος, ενώ είναι «πολύ απασχολημένος» και «θα πρέπει να διασφαλίσουμε ότι θα λειτουργεί».

Μεταβατικού χαρακτήρα, αλλά χωρίς σαφές χρονοδιάγραμμα, θα έχει την γενική εποπτεία στη Λωρίδα της Γάζας, στελεχώνοντας μια «τεχνοκρατική, μη πολιτική» επιτροπή με «ειδικευμένους Παλαιστίνιους και διεθνείς εμπειρογνώμονες», η οποία -σύμφωνα με τον Λευκό Οίκο- «θα είναι υπεύθυνη για την καθημερινή λειτουργία των δημόσιων υπηρεσιών και των δήμων για τον λαό της Γάζας».

«Θα καθορίσει» επίσης «το πλαίσιο και θα χειριστεί τη χρηματοδότηση για την ανασυγκρότηση» του θύλακα, «μέχρις ότου η Παλαιστινιακή Αρχή ολοκληρώσει το πρόγραμμα μεταρρυθμίσεών της».

Ήτοι, μια ξένη κηδεμονία…

Επιστροφή στον «τόπο του εγκλήματος»

Αμφιλεγόμενη προσωπικότητα στη Μέση Ανατολή, ο 72χρονος Τόνι Μπλερ δεν θεωρείται από πολλούς -και όχι μόνο από τους Παλαιστινίους- αξιόπιστος εταίρος της ειρήνης.

Δεν είναι μόνο ο σκοτεινός ρόλος που διαδραμάτισε στην εισβολή στο Ιράκ, πριν καν εξαντληθούν οι ειρηνικές επιλογές, για τον οποίο δεν λογοδότησε ποτέ, πέρα από ένα ανερυθρίαστο δημόσιο «συγγνώμη» το 2016, μετά τη δημοσιοποίηση βρετανικής έκθεσης-καταπέλτη για τα πεπραγμένα του και εν μέσω εκκλήσεων για την απαγγελία κατηγοριών σε βάρος του για εγκλήματα πολέμου.

Στα οκτώ χρόνια που διετέλεσε ειδικός απεσταλμένος του Κουαρτέτου για τη Μέση Ανατολή (ΗΠΑ, Ρωσία, ΕΕ και ΟΗΕ) -θέση που πήρε αμέσως μετά την όψιμη παραίτησή του από την Ντάουνινγκ Στριτ, το 2007- δεν παρήγαγε ουσιαστικά κανένα αποτέλεσμα.

Επί των ημερών του σε αυτό το κομβικό πόστο, το Ισραήλ εξαπέλυσε πολλαπλές επιθέσεις στη Λωρίδα της Γάζας.

Έκανε ελάχιστα για να σταματήσει η επέκταση των παράνομων εβραϊκών οικισμών στην κατεχόμενη Δυτική Όχθη ή για τη βία των εποίκων.

Αντί για την προώθηση της λύσης των δύο κρατών, είδε την πλήρη κατάρρευση της ειρηνευτικής διαδικασίας μεταξύ Ισραηλινών και Παλαιστινίων.

Κατηγορήθηκε από πολλούς ως ένθερμος υποστηρικτής του Ισραήλ και στενούς δεσμούς με το αμερικανικό κατεστημένο, ενόσω οι σχέσεις του με σειρά αυταρχικών ηγετών της Μέσης Ανατολής γεννούσαν περαιτέρω ερωτήματα για τους επικριτές του.

Συνέχισε, δε, την εμπλοκή του στη ευρύτερη περιοχή μέσω του «Ινστιτούτου Τόνι Μπλερ για την Παγκόσμια Αλλαγή», που ίδρυσε το 2016, παρέχοντας -μεταξύ άλλων- υπηρεσίες συμβουλών έναντι αμοιβής σε αραβικές μοναρχίες του Κόλπου.

Μόλις τον περασμένο Ιούλιο, εν τω μεταξύ, η δεξαμενή σκέψης παραδέχθηκε ότι δύο μέλη του προσωπικού της συμμετείχαν στην κατάρτιση σχεδίων για μια Γάζα-«Ριβιέρα», σε συνεργασία με Ισραηλινούς επιχειρηματιες και την αμερικανική εταιρεία συμβούλων BCG, που συνδέεται με την αιματοβαμμένη δράση του «Ανθρωπιστικού Ιδρύματος για τη Γάζα».

Ο Τόνι Μπλερ κατά την επίσκεψή του το 2010 στη Ραμάλα, έδρα της Παλαιστινιακής Αρχής στην κατεχόμενη Δυτική Όχθη, ως ειδικός απεσταλμένος του Κουαρτέτου για τη Μέση Ανατολή (EPA/ATEF SAFADI)

«Τολμηρό και ευφυές σχέδιο»

Λίγο αφότου ολοκληρώθηκε η κοινή συνέντευξη Τύπου Τραμπ-Νετανιάχου στον Λευκό Οίκο, τη Δευτέρα, με τον πρωθυπουργό του Ισραήλ να δηλώνει στήριξη στο σχέδιο του Αμερικανού προέδρου, ο Τόνι Μπλερ έσπευσε να εκδώσει ανακοίνωση, χαρακτηρίζοντάς το «τολμηρό και ευφυές», ευχαριστώντας τον Ντόναλντ Τραμπ για την «ηγεσία του και την αποφασιστικότητά του».

«Μπορεί να φέρει τον τερματισμό δύο χρόνων πολέμου» στη Γάζα, τόνισε, και  «την ευκαιρία για ένα πιο λαμπρό και καλύτερο μέλλον για τον λαό της, διασφαλίζοντας παράλληλα την απόλυτη και διαρκή ασφάλεια του Ισραήλ και την απελευθέρωση όλων των ομήρων».

Πολλά ωστόσο σημεία του σχεδίου παραμένουν θολά, και δη για την επόμενη ημέρα.

Δεν υπάρχει σαφές χρονοδιάγραμμα για την απόσυρση των ισραηλινών δυνάμεων από τη Λωρίδα της Γάζας, για τη μεταβίβαση της διακυβέρνησης του θύλακα στην Παλαιστινιακή Αρχή ή διευκρινίσεις για το ποιες μεταρρυθμίσεις στους κόλπους της θα θεωρηθούν επαρκείς για να συμβεί αυτό.

Στο μεσοδιάστημα, εκτός «κάδρου» παραμένουν η επεκτεινόμενη ισραηλινή κατοχή στη Δυτική Όχθη και η προοπτική ίδρυσης παλαιστινιακού κράτους.

Αντίθετα, ο Τραμπ συνεχάρη λίγο-πολύ τον εαυτό του κατά τη συνέντευξη Τύπου για την αναγνώριση της Ιερουσαλήμ ως ενιαίας πρωτεύουσας του Ισραήλ, κατά την πρώτη θητεία του στον Λευκό Οίκο.

«Κανείς δεν ξέρει τι θα φέρει το μέλλον για τους Παλαιστίνιους», τόνισε, πετώντας τους συλλήβδην το μπαλάκι της ευθύνης.

Αν και η Παλαιστινιακή Αρχή χαιρέτισε τις προσπάθειες του προέδρου των ΗΠΑ για τον τερματισμό του πολέμου στη Γάζα, η καχυποψία περισσεύει.

Άλλωστε λύσεις όπως η διεθνής εποπτεία «τείνουν να διαρκούν περισσότερο από το προγραμματισμένο», παρατηρεί ο Economist.

«Tον Νοέμβριο του 1917 η Βρετανία εξέδωσε τη Διακήρυξη Μπάλφουρ, υποσχόμενη στους εβραίους πατρίδα στην Παλαιστίνη», υπενθυμίζει.

«Την ίδια μέρα κατέλαβε γρήγορα τη Γάζα» και τη «χρησιμοποίησε ως αεροπορική βάση και ενδιάμεσο σταθμό για την Imperial Airways (πρόδρομο της British Airways). Παρέμεινε εκεί για 30 χρόνια».