Επιτέθηκε η Ρωσία με drones στην Πολωνία;

Η Πολωνία ισχυρίζεται ότι 19 φερόμενα ως ρωσικά drones εισήλθαν στον εναέριο χώρο της. Σε μια επιχείρηση που διεξήχθη όλη τη νύχτα χθες 10 Σεπτεμβρίου, η πολωνική πολεμική αεροπορία προσπάθησε να τα εντοπίσει (στη φωτογραφία του Polsat News via Reuters, επάνω, πολωνός αστυνομικός στέκεται δίπλα σε ένα από τα καταρριφθέντα drone που φέρεται να εισήλθαν στην πολωνική επικράτεια).

Σύμφωνα με τον πολωνό πρωθυπουργό, Ντόναλντ Τουσκ, τέσσερα από αυτά καταστράφηκαν, αλλά τα υπόλοιπα αγνοούνται.

To NATO δεν έχει πειστεί για το ότι η υπόθεση είναι τόσο ισχυρή ώστε να δικαιολογεί μια κατηγορία επίθεσης της Ρωσίας στην Πολωνία

Ενα από τα drone τύπου Gerbera που φέρεται να εισήλθαν στον εναέριο χώρο της Πολωνίας, με ορατή την κατασκευή του από αφρό και κόντρα πλακέ

Η Πολωνία κατηγόρησε τη Ρωσία για την επίθεση στην επικράτειά της και ανακοίνωσε ότι ζήτησε διαβούλευση με τα υπόλοιπα μέλη του ΝΑΤΟ, επικαλούμενη το Αρθρο 4 του Καταστατικού Χάρτη του.

Υπάρχουν επαρκή στοιχεία που να υποστηρίζουν μια ενέργεια βάσει του Αρθρου 4; Το άρθρο αυτό, όπως και το 5, απαιτούν τη συναίνεση όλων των μελών της συμμαχίας. Επίκληση του Αρθρου 4 έχει γίνει επτά φορές μέχρι σήμερα.

Η συμμαχία δεν έχει πειστεί ότι η πολωνική υπόθεση είναι τόσο ισχυρή ώστε να δικαιολογεί μια κατηγορία για παραβίαση του εναέριου χώρου της Πολωνίας από τη Ρωσία, γράφει σε ανάλυσή του ο Stephen Bryen, πρώην αναπληρωτής υφυπουργός Αμυνας των ΗΠΑ, ειδικός στη στρατηγική και την τεχνολογία ασφαλείας.

Δεν υπάρχει βεβαιότητα σχετικά με τους τύπους των drones που χρησιμοποιήθηκαν, αλλά η φωτογραφία ενός (που δεν φαίνεται κατεστραμμένο) στο έδαφος το οποίο μοιάζει με Gerbera.

Πρόκειται για μια φθηνή έκδοση του ιρανικού Shahed 136, κατασκευασμένο από κόντρα πλακέ και αφρό πολυστερίνης. Το Gerbera μπορεί να φέρει εκρηκτικό φορτίο, αλλά τα περισσότερα χρησιμοποιούνται σε ρόλους παραπλάνησης των αντιαεροπορικών συστημάτων.

Δεν είναι γνωστό αν η φωτογραφία απεικονίζει ένα από αυτά που φέρεται να καταρρίφθηκαν καθώς και αν υπήρχαν άλλοι τύποι μη επανδρωμένων αεροσκαφών.

Ενημέρωση από τη Λευκορωσία

Η Λευκορωσία ανακοίνωσε ότι ορισμένα drones στην επικράτειά της, λόγω παρεμβολών από την Ουκρανία, κατευθύνθηκαν προς την Πολωνία και ενημέρωσε γι’ αυτό τις πολωνικές αρχές.

Τα τέσσερα drones πιθανότατα αναχαιτίστηκαν είτε από F-16 και F-35 είτε από πολωνικά ελικόπτερα. Ωστόσο, η πολωνική κυβέρνηση δεν έχει δώσει καμία διευκρίνιση σχετικά με τις αναχαιτίσεις.

Ακόμα κι έτσι, είναι αρκετά βέβαιο ότι δεν χρησιμοποιήθηκαν πολωνικά συστήματα αεράμυνας, όπως το Patriot. Αυτό υποδηλώνει ότι κανένα από τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη δεν βρισκόταν κοντά σε ευαίσθητες στρατιωτικές ή κυβερνητικές εγκαταστάσεις ή σημαντικούς κόμβους διαμετακόμισης.

Οι Ρώσοι αρνήθηκαν ότι κάποιο από τα drone τους χρησιμοποιήθηκε ενάντια στην Πολωνία, επιμένοντας ότι αυτά που χρησιμοποίησαν εναντίον του Λβιβ και άλλων περιοχών στη δυτική Ουκρανία δεν είχαν την εμβέλεια για να πλήξουν οποιονδήποτε σημαντικό πολωνικό στόχο.

Πεσμένο στο έδαφος ένα από τα drones τύπου Gerbera που φέρεται να εισήλθαν στον πολωνικό εναέριο χώρο (φωτογραφία Nocna Jazda Tomaszów Mazowiecki/Facebook)

Οι Ρώσοι θα μπορούσαν να εκτοξεύσουν μη επανδρωμένα αεροσκάφη εναντίον της δυτικής Ουκρανίας από την Κριμαία και τη Λευκορωσία. Τουλάχιστον μερικά από τα αναφερόμενα πάνω από την Πολωνία προήλθαν από τον εναέριο χώρο της Λευκορωσίας.

Κρίσιμα ερωτήματα

Ιδιαίτερα ασαφές είναι το γιατί η Ρωσία θα εξαπέλυε οποιαδήποτε επίθεση στην Πολωνία, καθώς κάτι τέτοιο θα μπορούσε να προκαλέσει μια απάντηση υπό την ηγεσία του ΝΑΤΟ η οποία θα μπορούσε να οδηγήσει σε μια ευρύτερη σύγκρουση στην περιοχή.

Ή, από μια άλλη οπτική γωνία, γιατί η Ρωσία θα έστελνε drones σε μια άνευ νοήματος αποστολή αντί να επιλέξει πλήγματα εναντίον αποθηκών ανεφοδιασμού, στρατιωτικών βάσεων και ενδεχομένως πολωνικών συστημάτων αεράμυνας;

Θα μπορούσαν τα ρωσικά μη επανδρωμένα αεροσκάφη να είχαν καταληφθεί από ουκρανούς χάκερ και να είχαν σταλεί για πρόκληση πάνω από την Πολωνία; Drones έχουν καταληφθεί στο παρελθόν, με πιο διάσημη περίπτωση αυτήν του 2011, όταν το Ιράν κατάφερε να προσγειώσει το αμερικανικό stealth drone RQ-170 σε ιρανικό αεροδρόμιο.

Η πρόκληση ενός τέτοιου περιστατικού θα μπορούσε ενδεχομένως να ρίξει λάδι στη φωτιά του ΝΑΤΟ και να οδηγήσει στην απόφαση για διάθεση περισσότερων όπλων και χρημάτων για την Ουκρανία.

Θα μπορούσε επίσης να βοηθήσει να πειστούν οι Πολωνοί προκειμένου να στείλουν στρατεύματα σε μια πολυμερή δύναμη ασφαλείας, εάν αυτή σχηματιστεί.

Ανεπαρκή στοιχεία

Μέχρι τώρα, η Πολωνία έχει αρνηθεί να συμμετάσχει στη δύναμη ασφαλείας που πρότειναν ο πρόεδρος της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν και ο πρωθυπουργός της Βρετανίας Κιρ Στάρμερ.

Η απάντηση μέχρι στιγμής είναι ότι δεν γνωρίζουμε και η πολωνική κυβέρνηση δεν έχει παράσχει αρκετές πληροφορίες για να είμαστε σίγουροι, αν όντως η Ρωσία επιτέθηκε σκόπιμα στην πολωνική επικράτεια.

Η είσοδος μη επανδρωμένων αεροσκαφών στον πολωνικό εναέριο χώρο δεν επαρκεί για να αποδείξει ότι αυτά ήταν πράγματι ρωσικά, αλλά ακόμα και αν ήταν, κατά πόσον βρίσκονταν υπό ρωσικό έλεγχο.