«Εκδίκηση κατά της κοινωνίας»; – Ο φόβος ενός αχαλίνωτου θυμού στην Κίνα

Σε αντίθεση με τις ΗΠΑ και πολλές άλλες δυτικές δημοκρατίες, στην Κίνα -μια κοινωνία 1,4 δισεκατομμυρίων ανθρώπων υπό στενή επιτήρηση και απαγόρευση της οπλοκατοχής- δεν υπάρχει σχεδόν καθόλου βία με πυροβόλα όπλα.

Όμως ο αριθμός των μαζικών δολοφονιών έχει αρχίσει εσχάτως να αυξάνεται.

Όχι τυχαία, ο φετινός Νοέμβριος χαρακτηρίζεται «ματωμένος».

Μόνον μέσα στον περασμένο μήνα η αχανής χώρα συγκλονίστηκε από τρεις υποθέσεις μαζικών δολοφονιών, με συνολικό απολογισμό 43 νεκρούς και 70 τραυματίες.

Στις δύο επιθέσεις, οι δράστες οδήγησαν τα ΙΧ τους πάνω σε πλήθη -ένας 62χρονος κατά ανυποψίαστων πολιτών έξω από αθλητικό κέντρο στη νότια Κίνα και ένας 39χρονος κατά μαθητών και των γονέων τους έξω από δημοτικό σχολείο, στα κεντρικά της χώρας.

Στην τρίτη, ένας 21χρονος φοιτητής μαχαίρωσε αδιακρίτως κόσμο στο Επαγγελματικό Ινστιτούτο Τεχνών και Τεχνολογίας της επαρχίας Τζιανγκσού, στην ανατολική Κίνα.

Τα κίνητρα του 62χρονου ήταν η απογοήτευση από το πρόσφατο διαζύγιό του και τον διαμοιρασμό της περιουσίας.

Ο 21χρονος φοιτητής ήταν εξοργισμένος με την αποτυχία του να πάρει πτυχίο και οι χαμηλές απολαβές κατά την πρακτική του.

Τα κίνητρα του 39χρονου δεν έχουν ακόμη διευκρινιστεί.

Αλλά οι περιπτώσεις αυτές δεν είναι καν οι μόνες…

Είχε προηγηθεί τους τελευταίους μήνες ένα σπιράλ φονικών επιθέσεων με μαχαίρια, εκτεινόμενο από τη Σαγκάη -την οικονομική πρωτεύουσα της Κίνας- μέχρι το Πεκίνο και την Σεντζέν, οικονομικό κέντρο της νότιας Κίνας και μια από τις ταχύτερα αναπτυσσόμενες πόλεις στον κόσμο.

Ορισμένα από τα θύματα ήταν αλλοδαποί.

Αν και διαφορετικές υποθέσεις μεταξύ τους, οι αναφορές της αστυνομίας συγκλίνουν σε ένα κοινό συμπέρασμα.

Οι δράστες φαίνεται να βγάζουν θυμό και απογοήτευση για κάποιο προσωπικό τους ζήτημα, που έχει όμως κοινωνικοοικονομικές διαστάσεις.

Τα θύματα τους είναι άγνωστα.

Ειδικοί κάνουν λόγο για τάση τυφλής εκδίκησης της κοινωνίας, με αδιάκριτες επιθέσεις που έχουν κοινό παρονομαστή να προκαλέσουν αθώα θύματα και πόνο, σε μια περίοδο εντεινόμενης οικονομικής αβεβαιότητας.

Τριγμοί στην κοινωνική σταθερότητα στην Κίνα

Σε ένα ανησυχητικά επαναλαμβανόμενο μοτίβο, στρέφονται όλο και πιο συχνά κατά των πλέον ανυπεράσπιστων, ήτοι παιδιών και εφήβων.

Κυρίως με μαχαίρια, οι περισσότερες επιθέσεις το τελευταίο διάστημα έχουν καταγραφεί σε νηπιαγωγεία και σχολεία.

Ως εκ τούτου αντιμετωπίζονται από την αρχές ως απειλή για τον πυρήνα της κινεζικής κοινωνίας: την οικογένεια.

Ειδικά ο «ματωμένος Νοέμβριος» πυροδότησε έντονες συζητήσεις στα κοινωνικά δίκτυα.

Πολλοί Κινέζοι εκφράζουν φόβο να στείλουν τα παιδιά τους στο σχολείο και επικρίνουν τις αρχές ασφαλείας.

Μοιραία η κατάσταση θέτει την κινεζική κυβέρνηση υπό πίεση.

Πρόκειται για ένα ευαίσθητο θέμα για το Πεκίνο, και δη σε μια δύσκολη συγκυρία για την εθνική οικονομία.

Εκφράζονται φόβοι ότι η επιβράδυνσή της θα μπορούσε να πυροδοτήσει περαιτέρω αύξηση τέτοιων πράξεων βίας, εν μέσω υψηλής ανεργίας -κυρίως στις τάξεις των νέων- οικονομικής αβεβαιότητας και διεύρυνσης των ανισοτήτων.

Όχι τυχαία, η παρέμβαση του προέδρου Σι Τζινπίνγκ ήταν άμεση, με εντολή σε δήμους και αρμόδιες αρχές να εντείνουν τις προσπάθειες για πρόληψη και αποτροπή εγκλημάτων βίας, με ακόμη μεγαλύτερη επιτήρηση της κινεζικής κοινωνίας.

Το μήνυμα είναι σαφές.

Σε μια εποχή αυξανόμενων εθνικών προκλήσεων, η διαφύλαξη της κοινωνικής σταθερότητας ανάγεται σε Νο1 προτεραιότητα, πάση θυσία.

Σε αυτό το πλαίσιο προωθούνται νέα μέτρα, με στόχο την «ενίσχυση του αισθήματος ασφάλειας των πολιτών».

Είναι ήδη εμφανή στα εκπαιδευτικά ιδρύματα, με φρουρούς ασφαλείας στις πύλες εισόδου και ψηλότερους τείχους στην περίμετρο.

Είναι επίσης ορατά με αύξηση της παρουσίας αστυνομικών στους δρόμους πολλών πόλεων.

Αν και το Πεκίνο επιμένει να χαρακτηρίζει τα πρόσφατα βίαια περιστατικά «μεμονωμένα», ο υπουργός Δημόσιας Ασφάλειας της Κίνας, Γουάνγκ Σιαοχόνγκ, προέβαλε σιδηρά πυγμή.

Δεσμεύτηκε ότι θα εντείνει τον αγώνα κατά «τρομοκρατικών δραστηριοτήτων, σοβαρών πράξεων βίας, διαδικτυακής απάτης, τζόγου και παραβιάσεων των δικαιωμάτων παιδιών και γυναικών».

Υπερθεματίζοντας, το Ανώτατο Λαϊκό Δικαστήριο υπογράμμισε ότι τέτοια σοβαρά εγκλήματα θα τιμωρούνταν με τη μέγιστη αυστηρότητα.

«Τέσσερα τίποτα και πέντε απογοητεύσεις»

Μετά πάντως την επίθεση στο αθλητικό κέντρο στο Τζουχάι, με τον εμβολισμό πλήθους με ΙΧ -η φονικότερη τα τελευταία χρόνια στην Κίνα- στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης της χώρας άρχισε να κυκλοφορεί ευρέως επιστημονική μελέτη του 2019, με ορισμένες όχι και τόσο βολικές επισημάνσεις για το Πεκίνο.

Αναλύοντας 20 μαζικές επιθέσεις κατά το πρόσφατο παρελθόν, οι ερευνητές επεσήμαναν ότι δεν υπάρχουν εγγενώς βίαια άτομα, παρά μόνο «βίαια πλαίσια».

Και υπό αυτή την έννοια, προειδοποιούσαν, μια περίοδος έξαρσης της βίας δεν πρέπει να εκλαμβάνεται ως «μεμονωμένη» ή «τυχαία».

Αντίθετα, υπογράμμισαν, η ακραία συμπεριφορά συνδιαμορφώνεται από κοινωνικές και συναισθηματικές συνθήκες.

Κοντολογίς, η λεγόμενη «εκδίκηση κατά της κοινωνίας» είναι το αποτέλεσμα ενός εκρηκτικού κοκτέιλ έντασης και θυμού, για την εξουδετέρωση του οποίου απαιτούνται διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις και μέριμνα για τις περιθωριοποιημένες κοινωνικές ομάδες.

Προφανώς προβλέποντας τα μελλούμενα, το ΚΚΚ έχει ιδρύσει από πέρυσι ένα νέο τμήμα για αναφορές και καταγγελίες, προκειμένου να εντοπίζονται έγκαιρα οι απογοητευμένοι πολίτες.

Στο επίκεντρο είναι όσοι ανήκουν στην λεγόμενη κατηγορία των «τέσσερα τίποτα και πέντε απογοητεύσεις».

Ο όρος αναφέρεται σε ανθρώπους που είναι άγαμοι, άτεκνοι, άνεργοι, αποκομμένοι από τον κοινωνικό περίγυρο και χωρίς κινητή ή ακίνητη περιουσία.

Οι «πέντε απογοητεύσεις» περιλαμβάνουν οικονομικές αποτυχίες, διαλυμένες σχέσεις, ψυχολογικά προβλήματα, συναισθηματική φόρτιση και δυσκολία αντιμετώπισης της καθημερινότητας.

Αποτελεί κοινή πεποίθηση ότι οι λεγόμενες «επιτροπές της γειτονιάς», καθώς και οι υπηρεσίες ασφαλείας, έχουν καταρτίσει ήδη μακρές σχετικές λίστες.

Το δε Πεκίνο, εγκλωβισμένο στους στόχους οικονομικής ανάπτυξης και στη δημογραφική κρίση, δείχνει να προσπαθεί -πίσω από μια σειρά μέτρων καταστολής- να κρύψει τις βαθύτερες αιτίες του φαινομένου «κάτω από το χαλί».

Αποτρέποντας μια ανοιχτή συζήτηση ουσίας, οι περισσότερες αναρτήσεις για τις πρόσφατες αιματηρές επιθέσεις έχουν διαγραφεί από τα εγχώρια μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

Εξαφανίστηκαν μέχρι και τα λουλούδια, τα κεράκια και τα σημειώματα με μηνύματα οδύνης, που είχαν αφήσει πολίτες στους τόπους των μακελειών.