Η καλοσύνη των ξένων

Πόσο μπορούμε να βασιστούμε στην καλοσύνη των ξενών, στην καλοσύνη εκείνων που δεν μας γνωρίζουν και δεν τους γνωρίζουμε;

Πόσο πιθανό είναι κάποιος τρίτος να προσπαθήσει να βοηθήσει έναν ξένο σε εκείνον άνθρωπο;

Καθώς ο Δημήτρης Λιγνάδης κρατείται στη ΓΑΔΑ με την κατηγορία του βιασμού κατά συρροή, δημοσιογράφοι και τηλεοπτικές κάμερες έσπευσαν έξω από το σπίτι που έμενε τα τελευταία χρόνια.

Οι γείτονες

Εκεί, συνάντησαν πληθώρα γειτόνων που με απρόσμενη προθυμία δήλωσαν, με πάσα βεβαιότητα, πως είχαν γίνει πολλές φορές μάρτυρες και του τρόπου με τον οποίο ο σκηνοθέτης προσέγγιζε ανήλικα παιδιά στους γύρω δρόμους, αλλά και των δεκάδων επισκέψεων που δεχόταν σπίτι του από ανήλικα αγόρια.

«Σύχναζε έξω από το σχολείο της γειτονιάς, έξω από γήπεδα μπάσκετ, καθόταν σε παγκάκια με νεαρά παιδιά στο πάρκο»

«Γινόταν χαμός. Πάρα πολλά παιδιά ανεβοκατέβαιναν [στο σπίτι του] μεσημέρι και βράδυ»

«Έβλεπα κάθε μέρα να μπαινοβγαίνει κόσμος. Ανήλικοι μετανάστες. Σχεδόν κάθε μέρα. Όταν χτύπαγαν σε εμένα και τους έλεγα να φύγουν μου έλεγαν «Πάμε στον κ. Λιγνάδη»

«Αλήθεια είναι όλα. Δύο η ώρα τη νύχτα… Τρεις… Πολλά παιδιά! Νύχτα, μεσάνυχτα»

«Καμιά φορά ακούγαμε φωνές. Πολύ φασαρία. Αλλά έλεγαν ότι κάνουν πρόβες»

Φαντάζει δύσκολο να γίνεται κανείς, καθημερινά, μάρτυρας τέτοιων εικόνων και περιστατικών και να μην περνάει από το μυαλό του έστω και ως σκέψη, ότι κάτι δεν πάει καλά.

Σύμφωνα με στοιχεία που έχουν έρθει στο φως της δημοσιότητας, πολλοί από τους ανήλικες πρόσφυγες που, στα πλαίσια προγράμματος δωρεάν μαθημάτων θεάτρου, είχαν επισκεφθεί το σπίτι του Δημήτρη Λιγνάδη, αρνήθηκαν πεισματικά να ξαναπάνε.

Εύκολος στόχος

Ένα από τα βασικά χαρακτηριστικά της αποπλάνησης ανηλίκου είναι η ευκολία με την οποία τα θύματα, λόγω του νεαρού της ηλικίας τους, εξωθούνται ή παρασύρονται από τον δράστη σε ερωτική συνεύρεση.

Αν μάλιστα στο νεαρό της ηλικίας προσθέσουμε και τις δυσμενείς οικονομικές και κοινωνικές συνθήκες μέσα στις οποίες μεγαλώνει ένα παιδί πρόσφυγας, τότε αντιλαμβανόμαστε πόσο εύκολα είτε μέσω οικονομικού ανταλλάγματος είτε μέσω δημιουργίας ενός ψευδούς περιβάλλοντος ασφάλειας, μπορεί να βρεθεί  αβοήθητο μέσα σε μία κατάσταση που πολλές φορές και το ίδιο αδυνατεί να αντιληφθεί.

Τι κάνουμε

Εγώ όμως, ως γείτονας και μάρτυρας αντίστοιχων γεγονότων και συμπεριφορών, τι μπορώ κάνω; Η απάντηση είναι «Πολλά».

Μπορεί πριν 40 ή 50 χρόνια να ήταν πράγματι πιο δύσκολο να καταγγείλεις στον αστυφύλακα της γειτονιάς ή στο αστυνομικό τμήμα, ένα, κατά τ’ άλλα, επιφανές μέλος της συνοικίας σου, σήμερα όμως τα πράγματα είναι διαφορετικά.

Μπορεί για παράδειγμα κανείς να προβεί σε επώνυμη ή ανώνυμη καταγγελία στο 100, στο τοπικό αστυνομικό τμήμα, στις εισαγγελικές αρχές ή στην 24ωρη τηλεφωνική γραμμή του Εθνικού Κέντρου Κοινωνικής Αλληλεγγύης (197).

«Τα πιάσαμε τα λεφτά μας. Και για την υπόθεση Λιγνάδη υπήρξαν, στο παρελθόν, καταγγελίες αλλά σύμφωνα με δημοσιογραφικές αναφορές δεν προχώρησε», μπορεί να είναι ο αντίλογος.

Σύμφωνοι, υπάρχουν όμως και μια σειρά από ανεξάρτητους οργανισμούς που θα μπορούσε κανείς να καταγγείλει ανάλογα περιστατικά.

Εμπόδια, ιδιαίτερα αν ο καταγγελλόμενος είναι κατά το παλαιώς λεγόμενο «σημαντικής κοινωνικής και οικονομικής επιφάνειας», θα υπάρξουν πολλά. Το ζητούμενο είναι πώς προσπαθούμε να τα υπερβούμε για το καλό του διπλανού μας και, εν τέλει, το καλό όλων μας.

Εκτός και αν ανήκουμε σε κάποια από τις δύο αλληλοσυγκρουόμενες, αλλά το ίδιο επιβλαβείς, κατηγορίες ανθρώπων:

Είτε δηλαδή σε αυτούς που το «Άσε μην μπλέξω» και το «Κοιτάζω μόνο τη δουλειά μου» ανήκουν στην κορυφή του αξιακού τους συστήματος, είτε σε αυτούς που βαφτίζοντας κάθε καταγγελία ως «ρουφιανιά», προτιμούν να κοιμούνται και να ξυπνούν βλέποντας και ακούγοντας ασυνόδευτα παιδιά σε σπίτια ενηλικών, παρά να μιλήσουν γι’ αυτό σε κάποια υπηρεσία.

«Πάντα βασιζόμουν στην καλοσύνη των ξένων» λέει η Μπλανς Ντιμπουά, κεντρική ηρωίδα στο θεατρικό έργο του Τένεσι Ουίλιαμς, «Λεωφορείον ο Πόθος».

Το πιθανότερο όμως είναι ότι αν ο Τένεσι Ουίλιαμς ζούσε στην Ελλάδα του 21ου αιώνα δεν θα έγραφε ποτέ αυτήν τη φράση.