Η ολοκλήρωση των μνημονίων μπορεί να λύσει τα προβλήματα της αυτοδιοίκησης;

Εύκολη απάντηση δεν υπάρχει όσο ειδικά ο χώρος της αυτοδιοίκησης αντιμετωπίζεται σαν ένας θεσμός που καλώς υπάρχει μεν αλλά ας μην απαιτεί και πολλά δε.  Ο κάθε δήμαρχος έχει το προνόμοιο να μιλάει καθημερινά με πολίτες αναπτύσσοντας μια δυναμική επαφή. Όταν μάλιστα κάνει και καλά τη δουλειά του η αποδοχή γίνεται ρεύμα και το ρεύμα οδηγεί σε παρέμβαση.

Συχνά η λέξη μεταρρύθμιση ακούγεται ανάμεσα σε αιρετούς και φορείς της κεντρικής πολιτικής ηγεσίας σε διάφορες συναντήσεις, στρογγυλά τραπέζια, φόρουμ και συνέδρια. Σε λίγο θα χάσει την έννοια της διότι ακούγεται πολύ χωρίς κάποιος όμως να την βλέπει. Εκεί ακριβώς βρίσκεται και το πρόβλημα της αυτοδιοίκησης. Χρειάζεται μεταρρύθμιση εκ βάθρων, για να καταφέρει να εκπληρώσει τον θεσμικό της ρόλο.

Από τα πολύ απλά όπως η καταστατική θέση των αιρετών έως και τα πιο βαριά που αφορούν την ελαχιστοποίηση της γραφειοκρατίας. Το τέρας που ταλαιπωρεί χρόνια τον χώρο και εξαιτίας του, σπάνια ένας δήμαρχος θα δει εως το τέλος της θητείας του ένα μεγάλο έργο να υλοποιείται. Η καταστατική θέση του αιρετού δυσχεραίνει και για έναν ακόμη απλό λόγο. Αιρετοί που έχουν αποχωρήσει από τις θέσεις του και για χρόνια μετά σέρνονται σε δικαστικές αίθουσες αλλά και ελεγκτικούς μηχανισμούς. Οι άνθρωποι αυτοί-δεν θα εξετάσουμε δεν είμαστε οι αρμόδιοι τους λόγους που τους οδήγησαν σε θέση απολογούμενου- χωρίς πλέον θεσμικό ρόλο,  και ίσως και εργασία διότι ασχολούμενοι με τα κοινά άφησαν πίσω όποια ενασχόληση είχαν και οι εξελίξεις τους προσπέρασαν δεν δικαιούνται καν αποζημίωση για την επανένταξη τους στην αγορά εργασίας. Υποστηρίζουμε τους ελεγκτικούς μηχανισμούς αρκεί να γίνονται στην ώρα τους ώστε να αποφεύγεται η όποια ταλαιπωρία μετά.

Έτσι και ο αιρετός θα αισθάνεται ασφαλής καθώς θα γνωρίζει εκ των προτέρων αν η εργασία του είναι σύμφωνη με την νομοθεσία και τις διαδικασίες. Αποφεύγονται έτσι λάθη και τα στελέχη των δήμων με δικαίωμα υπογραφής θα αποτινάξουν από πάνω τους τόνους ανασφάλειας και ευθυνοφοβίας που σε πολλές περιπτώσεις δεν είναι αδικαιολόγητα συναισθήματα.

Η κυβέρνηση είναι αλήθεια πως επεξεργάζεται τις αλλαγές εκείνες που θα ενισχύσουν τον ρόλο της αυτοδιοίκησης και στον νόμο που θα καθορίζει τις αρμοδιότητες του κράτους, των ΟΤΑ και των Περιφερειών. Οι μεταρρυθμίσεις που αφορούν την αποκέντρωση αρμοδιοτήτων έχουν καθυστερήσει πολύ και πλέον εκφράζεται ανοιχτά από πλήθος αυτοδιοικητικών. Κατά άλλους βέβαια το πρόβλημα ξεκινάει λόγω των συναρμοδιοτήτων.

Όπως και να έχει η χώρα μας είναι μια ουραγός χώρα στην Ευρωπαϊκή Ένωση αναφορικά με το πλήθος αρμοδιοτήτων που υπάγονται στο πρώτο βαθμό της αυτοδιοίκησης δηλαδή τους δήμους. Βήματα ωστόσο γίνονται. Πρόσφατα συγκροτήθηκε μια επιτροπή με πρόεδρο τον καθηγητή του Παντείου Πανεπιστημίου κ. Κοντιάδη, που επεξεργάζεται με συμμετοχή και των αρμοδίων θεσμικών οργάνων των δήμων περί των αρμοδιοτήτων της τοπικής αυτοδιοίκησης στο υπό κατάρτηση νομοσχέδιο. Στην επιτροπή εκπροσωπείται και η ΚΕΔΕ(κεντρική ένωση δήμων Ελλάδος) και η ΕΝΠΕ(ένωση περιφερειών Ελλάδος).

Επίσης, το γεγονός πως η αυτοδιοίκηση μπορεί πλέον να αναθέτει σε ιδιωτικές εταιρίες κάποιες υπηρεσίες όπως καθαριότητα, ηλεκτροφωτισμός και θέματα που αφορούν το περιβάλλον φανερώνει πως αυτή την φορά ίσως τελικά η αυτοδιοίκηση πετύχει το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα σε υψηλό βαθμό. Θα έχει μεγάλο ενδιαφέρον όταν ολοκληρωθούν και οι νομοθετικές διαδικασίες που αφορούν στη δυνατότητα αναπτυξιακών εταιριών που συγκροτούν οι δήμοι να επιταχύνουν τις διαδικασίες υλοποίησης μελετών και έργων και ήδη συγκροτούνται νέοι αναπτυξιακοί βραχίονες, όπως π.χ. πρόσφατα των 4 δήμων-λιμανιών(Ραφήνας-Λαυρεωτικής-Καρύστου-Μαραθώνα), να δούμε νέες δράσεις και έργα.

Παραμένουν άλυτα φυσικά πολλά ζητήματα της τοπικής αυτοδιοίκησης όπως μεταξύ άλλων οι μειώμενοι πόροι, η υποστελέχωση, γραφειοκρατία. Έχουμε πολύ δρόμο να διανύσουμε έως ότου η αυτοδιοίκηση είναι όντως μια αυτοδιοικούμενη οντότητα ελάχιστα εξαρτώμενη από την κεντρική εξουσία. Τα πρώτα βήματα ξεκίνησαν. Μένει να δούμε αν σε αυτό τον μαραθώνιο μεταρρυθμίσεων που απαιτείται τελικά θα υπάρξει τερματισμός.