Αποτεφρωτήρια: Η Γερμανία τα έχει από το 1878 – Στην Ελλάδα είναι… γεφύρι της Αρτας

Σήμερα υπεγράφη η απόφαση για τη  δημιουργία Κέντρου Αποτέφρωσης Νεκρών στην περιοχή του Ελαιώνα από τον υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας Γιώργο Σταθάκη, παρουσία του δημάρχου Αθηναίων, Γιώργου Καμίνη.

«Με την απόφαση αυτή δίνεται λύση σε ένα αίτημα σημαντικής μερίδας πολιτών, το οποίο εκκρεμούσε επί δεκαετίες», δήλωσε ο υπουργός.  «Η δημιουργία του Κέντρου Αποτέφρωσης Νεκρών δεν αποτελούσε απλώς μία δέσμευσή μας από το 2014, αλλά και μία υποχρέωση της Πολιτείας απέναντι στα στοιχειώδη δικαιώματα του πολίτη», ανέφερε ο δήμαρχος Αθηναίων.

«Η υπογραφή της απόφασης για τη δημιουργία Κέντρου Αποτέφρωσης Νεκρών στο δήμο Αθηναίων είναι μια από τις πιο σημαντικές, αλλά ταυτόχρονα και πιο αναγκαίες μεταρρυθμίσεις. Ήταν αυτονόητο και γίνεται πράξη», έγραψε στο Twitter o  πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας.

Χωρίς αμφιβολία είναι μια καλή είδηση, η οποία ωστόσο κρύβει πίσω της μία μακρόπνοη ελληνική ιστορία δεκαετιών.  Αυτό το success story made in Greece, κάνει το σχόλιο του Σταύρου Θεοδωράκη, κάπως πιο «ακριβές»: «Όχι, δεν θα πανηγυρίσουμε τη νιοστή υπογραφή για το αποτεφρωτήριο που ΘΑ γίνει κάποτε στην Αθήνα», ανέφερε ο επικεφαλής του Ποταμιού.

Γεφύρι της Αρτας

Δυστυχώς, το Αποτεφρωτήριο της Αθήνας είναι ένα αρτινό γεφύρι που κάθε χρόνο το γιορτάζουμε, ως κατάκτηση της σύγχρονης ελληνικής κοινωνίας, που αφήνει τα μέλη της να έχουν την επιλογή του τί θα απογίνει το σώμα τους μετά θάνατον.

Η ιστορία της αποτέφρωσης στη χώρα μας, είναι όμως ακόμη μεγαλύτερη. Ίσως να έχει και κάποια κύρια σημεία.

Η χρονική στιγμή στην ιστορία μας,  από όπου θα μπορούσε κάποιος ενδεχομένως να ξεκινήσει τη συζήτηση είναι το…1960, όταν η Εκκλησία αρνήθηκε τη νεκρώσιμη ακολουθία στον μουσικό Δημήτρη Μητρόπουλο, ο οποίος είχε αποτεφρωθεί με δική του επιθυμία, προκαλώντας έντονους διαλόγους.  Η μεταχείριση της τέφρας της Μαρίας Κάλλας ήταν αρκετά καλύτερη το 1977. Συγκεκριμένα, πραγματοποιήθηκε κηδεία σε ορθόδοξο παρεκκλήσι στο Παρίσι, με την τότε πολιτική εξουσία να της αποδίδει τιμή σκορπώντας τη τέφρα της στο Αιγαίο, όπως ήταν η επιθυμία της Κάλλας. Το θέμα της αποτέφρωσης επανέρχεται στη χώρα μας  μεταξύ 1986 και 1988 όταν οι Δήμοι Καλλιθέας, Αγίου Δημητρίου και Ζωγράφου τάχθηκαν υπέρ της αποτέφρωσης και ζήτησαν από το υπουργείο Εσωτερικών την κατασκευή αποτεφρωτηρίου. Η απάντηση ήταν αρνητική ελλείψει νομοθετικού πλαισίου.

Ο Δήμαρχος Αθηναίων Μιλτιάδης Έβερτ, επανέφερε το θέμα το 1987 ζητώντας από την Ιερά Σύνοδο για να εισπράξει την απόρριψη. Μετά από πολλά χρόνια, 2 δεκαετίες συγκεκριμένα και αρκετά κύματα…  φτάνουμε στο 2006.  13 χρόνια πριν δηλαδή, με την ψήφιση του σχετικού νόμου (3448/2006), άρθρο 35 επετράπη και στην Ελλάδα η αποτέφρωση.

Το 2010, όταν και ολοκληρώθηκε η ΚΥΑ 20532/32.01.2010, οι Δήμοι Ζωγράφου, Αθηναίων και Θεσσαλονίκης αποφάσισαν τη δημιουργία Κέντρου Αποτέφρωσης Νεκρών. Ωστόσο, εν μέσω διαφωνιών της εκκλησίας και κολλημάτων των δήμων, όσον αφορά τα σημεία όπου θα γίνονταν τα αποτεφρωτήρια, η συζήτηση χοντρικά μεταφέρεται στο… 2014.

Τον Ιούλιο  του 2014 κατατίθεται στη βουλή τροπολογία με τίτλο «Κέντρα Αποτέφρωσης Νεκρών και Οστών Νεκρών». Σε αυτήν αναφέρεται ότι «η διαδικασία πραγματοποιείται αποκλειστικά στα Κέντρα Αποτέφρωσης Νεκρών, η λειτουργία των οποίων επιτρέπεται χώρους ιδιοκτησίας των Δήμων ή των ν.π.δ.δ. ΟΤΑ, αλλά η άδεια χορηγείται από την Περιφέρεια».  Απλώς «Κέντρα Αποτέφρωσης Νεκρών και Οστών Νεκρών»… ακόμα δεν υπάρχουν.

Στις αρχές Νοεμβρίου του 2017, στη συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου της Αθήνας, δόθηκε το πράσινο φως για τη δημιουργία του Κέντρου Αποτέφρωσης Νεκρών. Σε εκείνη τη συνεδρίαση, τα μέλη του Δημοτικού Συμβουλίου αποφάσισαν για τη χωροθέτηση του αποτεφρωτηρίου στην περιοχή του Ελαιώνα.

Αδικία

Χθες λοιπόν… 12 Μαρτίου του 2019 υπεγράφη η σχετική απόφαση από τον αρμόδιο υπουργό. Θετική είδηση, είπαμε.

Δεν μπορεί κανείς, ωστόσο, να μη λάβει υπόψιν την ταλαιπωρία, τον ανθρώπινο πόνο και την αδικία που μπορεί να αισθάνεται κάποιος στις… 12 Μαρτίου του 2019 που του επιβάλλεται να μεταφέρει τον αγαπημένο του μέχρι τη Βουλγαρία, καθώς στην Ελλάδα η αποτέφρωση επιτρέπεται, αλλά είναι αδύνατη.

Αξίζει να σημειωθεί ότι αποτεφρωτήρια λειτουργούν από το 1878  στη Γερμανία, από το 1881 στις ΗΠΑ. Στη Βρετανία επιτρέπεται η αποτέφρωση των νεκρών με δικαστική απόφαση του 1884 Στη Γαλλία η αποτέφρωση νεκρών επιτράπηκε με διάταγμα από το 1789, αλλά ρυθμίστηκε πληρέστερα με νόμο του 1887.  Στην Ισπανία το θέμα ρυθμίστηκε το 1945 . Το 2007 εκτιμάται ότι τα ποσοστά αποτέφρωσης στη Βρετανία, στην Ελβετία, στη Σουηδία, στην Ολλανδία, στη Νορβηγία και στη Δανία ξεπερνούν το 50%. Στην Ιαπωνία φτάνει το 99%, στην Αυστραλία το 48% και στις ΗΠΑ το 21%.

Ελπίζουμε σύντομα να γραφτεί ένας θετικός επίλογος στην παράλογη ιστορία της αποτέφρωσης στην Ελλάδα.