Η «Τετράς η ξακουστή του Πειραιώς» ογδόντα χρόνια μετά… στην προβλήτα του ΟΛΠ

Στον Πειραιά, στον τόπο που γεννήθηκε το ρεμπέτικο τραγούδι και στην Πέτρινη Αποθήκη του ΟΛΠ, ένα χώρο διατηρητέο μεγάλης αρχιτεκτονικής αξίας, θα ζωντανέψουν η ιστορία και τα τραγούδια των Μάρκου Βαμβακάρη, Γιώργου Μπάτη, Ανέστη Δελιά και Στράτου Παγιουμτζή, ογδόντα χρόνια μετά από την πρώτη εμφάνισή τους με το όνομα «Τετράς η ξακουστή του Πειραιώς». Θα ακουστούν μερικά από τα πιο χαρακτηριστικά τραγούδια μιας εποχής που έμεινε στην ιστορία ως Πειραιώτικο Ρεμπέτικο.

Η ιστορία…
Ήταν καλοκαίρι του 1934, χρόνια ταραγμένα τόσο πολιτικά όσο και κοινωνικά – με την Ελλάδα σε πρώχευση από το 1932, όταν η «Τετράς η ξακουστή του Πειραιώς” κουρδίζει μπουζούκια, μπαγλαμάδες και φωνές και ερμηνεύει μερικά από τα ομορφότερα τραγούδια του ρεμπέτικου. Στη Μάντρα του Σαραντόπουλου, κοντά σην Ανάσταση στη Δραπετσώνα ο Μάρκος Βαμβακάρης, Γιώργος Μπάτης, ο Στράτος Παγιουμτζής και ο Ανέστης Δελιάς φτιάχνουν την πρώτη ρεμπέτικη κομπανία που σύντομα θα άλλαζε την φυσιογνωμία του ελληνικού τραγουδιού.
Ο Μάρκος Βαμβακάρης ήταν ο εμπνευστής της και ο Γιώργος Mπάτης εκείνος που την βάφτισε με τον λαμπερό καθαρευουσιάνικο τίτλο “Τετράς η ξακουστή του Πειραιώς”.
Ένα πρωτοποριακό για την εποχή του μουσικό σχήμα, γεννιέται και μαζί του όμορφα τραγούδια που μιλούσαν για τον έρωτα, τη φτώχεια, το καυμό, την απελπισία. Για τη ζωή σε καιρούς δύσκολους.

Ο Μάρκος Βαμβακάρης είναι τότε 29 χρονών, ο Γιώργος Μπάτης κόντευε τα 50, ο Στράτος Παγιουμτζής τα 30 και ο Ανέστης Δελιάς, ο μικρότερος της παρέας, τα 22 του χρόνια. Η «Τετράς η ξακουστή του Πειραιώς”, συναντιέται σε καφενεία και ταβερνεία της ευρύτερης περιοχής του Πειραιά, κατεβαίνει στα βράχια της Πειραικής και ερμηνεύει τραγούδια αληθινά που καθιερώθηκαν ως πειραιώτικα ρεμπέτικα τραγούδια.
Εξαιρετικοί όλοι τους, παθιασμένοι, έπαιζαν και τραγουδούσαν τραγούδια που συνέθεταν οι ίδιοι:μουσική και στίχους

Ο Μάρκος Βαμβακάρης είχε έρθει στον Πειραιά το 1917 από την Σύρα κι έμενε αρχικά στα Ταμπούρια. Έπιασε δουλειά στο λιμάνι σαν γαιανθρακεργάτης, μετά λιμενεργάτης και στη συνέχεια, εκδορέας στα σφαγεία του Πειραιά και της Αθήνας. Το 1924 πρωτοάκουσε μπουζούκι κι έβαλε τα δυνατά του να γίνει ο πρώτος παίκτης. Έως το 1933 είχε γράψει πάνω από 50 τραγούδια.

Ο Στράτος Παγιουμτζής, γεννημένος στο Αϊβαλί της Μικράς Ασίας, εγκαταστάθηκε στον Πειραιά πριν τη Μικρασιατική Καταστροφή. Από μικρός κι αυτός, στο μεροκάματο. Ήταν ο βασικός τραγουδιστής της κομπανίας κι έλεγαν για αυτόν ότι «στο λαιμό του είχε φωλιές από αηδόνια».

Ο Ανέστης Δελιάς, γεννημένος στη Σμύρνη, ήρθε στην Ελλάδα το 1920 και εγκαταστάθηκε στη Δραπετσώνα. Γιός του Παναγιώτη Δέλιου, σαντουρίστα φημισμένου σε όλη την Μικρά Ασία, στα 17 του χρόνια έπαιζε κιθάρα. Μπουζούκι έπιασε στα χέρια του το 1930 με την προτροπή του Μάρκου.

Ο Γιώργος Μπάτης γεννημένος, άλλοι λένε το 1885 κι άλλοι το 1890, στα Παλαιά Λουτρά Μεθάνων, ήρθε στον Πειραιά 8 χρονών. Το 1908 στρατεύτηκε και υπηρέτησε ως…το 1920: από την έναρξη των Βαλκανικών Πολέμων το 1912, ως την Μικρασιατική Εκστρατεία. Έμαθε μπαγλαμά στις στρατιωτικές φυλακές που τον έκλειναν τακτικά γιατί λιποτακτούσε. Έπαιζε και τραγουδούσε σε τεκέδες και ταβερνάκια του Πειραιά. Το 1925 άνοιξε το πρώτο του χοροδιδασκαλείο “Κάρμεν”, στη Δραπετσώνα και το 1931 ένα καφενείο-τεκέ, το “Ζωρζ Μπατέ”, στα Λεμονάδικα του Καραϊσκάκη (Ακτή Τζελέπη), όπου σύχναζαν όλοι οι μάγκες της εποχής. Ήταν η γέφυρα μεταξύ της παλαιότερης και της νέας γενιάς του Πειραιώτικου Ρεμπέτικου.

Σημείωμα Λίνας Νικολακοπούλου
Το ρεμπέτικο τραγούδι ενώνει, εκτονώνει, συγκινεί.
Πατάει σε δρόμους και κανόνες ρυθμικούς και αρμονικούς που κουβαλούν όλο το καταστάλαγμα ενός ιδιαίτερου και αυθεντικού τρόπου έκφρασης. Πόνος, χαρά, αίσθηση απώλειας, ανάγκη φυγής και διαφυγής, αγώνας της ανθρώπινης ψυχής να αφήσει το στίγμα της σε δύσκολους καιρούς για την ίδια την επιβίωση. Το Πειραιώτικο Ρεμπέτικο έχει ιδιαίτερο ύφος και ήχο, μιας και παίχτηκε με μπουζούκια και μπαγλαμάδες κατά κύριο λόγο ή και με τη συνοδεία μιας απλής κιθάρας. Όσο για τα λόγια των τραγουδιών, είναι τόσο λιτά, καίρια και ελεύθερα όσο η επιθυμία αυτών που τα έγραφαν να παρηγορηθούν, να διαμαρτυρηθούν, να γιατρευτούν, να γελάσουν και να ξεχάσουν. Τραγούδια που γράφτηκαν με αυθεντικό αίσθημα, πριν καν ανοίξει το εργοστάσιο της Κολούμπια για να τα δισκογραφήσει. Κι όμως για καλή τους και καλή μας τύχη, πρόλαβαν να ηχογραφηθούν και έτσι τα έχουμε στα χέρια μας σήμερα. Τα ψάχνουμε, τα παίζουμε ξανά και κάθε φορά μετράμε τους σύγχρονους εαυτούς μας μαζί τους, προσπαθώντας να καταλάβουμε τι μας δένει με αυτά και τι μας συγκινεί ακόμα τόσο βαθιά.
Η μουσική παράσταση «Τετράς η ξακουστή του Πειραιώς» θυμάται αυτό το κομμάτι της ελληνικής μουσικής και μαζί της μερικά από τα ομορφότερα τραγούδια.

Πρόκειται για την πρώτη συνεργασία του Δημοτικού Θεάτρου Πειραιά με το Ελληνικό Φεστιβάλ.

ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ
Ο Στέλιος Βαμβακάρης, ο Γιάννης Κούτρας, ο Απόστολος Ρίζος και ο Ζαχαρίας Καρούνης θα ερμηνεύσουν τα τραγούδια αυτών των θρύλων. Μαζί τους η Εβελίνα Αγγέλου και ο Πέτρος Μάλαμας.

Στην παράσταση συμμετέχουν οι ηθοποιοί:
Νένα Μεντή, Σταύρος Μερμήγκης, Αλέξανδρος Τσώτσης

Εξαμελής Λαική Ορχήστρα
Ενορχηστρώσεις: Κώστας Νικολόπουλος

Παίζουν οι:
Μανώλης Πάππος – μπουζούκι
Παναγιώτης Τσεβάς – πιάνο, ακορντεόν
Κώστας Μερετάκης – κρουστά
Παναγιώτης Μανουηλίδης – κοντραμπάσο
Μάνος Σαβιολάκης – κιθάρα, μπαγλαμά, μπουζούκι, πολίτικη λύρα
Κώστας Νικολόπουλος – ηλεκτρική και ακουστική κιθάρα, κιθαρόνι, μπάντζο

Ιδέα – Καλλιτεχνική Διεύθυνση: Λίνα Νικολακοπούλου
Σκηνογραφία, Ενδυματολογική Επιμέλεια: Άγγελος Μέντης
Φωτισμοί: Αλέκος Γιάνναρος
Οπτικό Υλικό Εποχής: Καλλιόπη Λεγάκη, Μαρία Γεντέκου (Portolanos Films)
Οργάνωση Παραγωγής: Αναστασία Ταμουρίδου – ARTος & Θέαμα

Τιμές Εισιτηρίων: 15 γενική είσοδος – 10 ευρώ φοιτητικό
Προπώληση εισιτηρίων : Ταμείο ΔΘΠ • Κεντρικό ταμείο ΕΦ-Πανεπιστημίου 39 – www.greekfestival.gr • με πιστωτική κάρτα στο τηλέφωνο.: 210 3272000
στα βιβλιοπωλεία: Παπασωτηρίου • Ιανός • Public

Παρασκευή 6, Σάββατο 7, Κυριακή 8 Ιουνίου 2014
Πέτρινη Αποθήκη ΟΛΠ, [Πύλη Ε2]
Ώρα Έναρξης: 21:00

Tαυτότητα Δημοτικού Θεάτρου Πειραιά
Δημοτικό Θέατρο Πειραιά
Ηρώων Πολυτεχνείου 32 ΤΚ 18535
Ταμείο 2104143310 – 320

Εισιτήρια: 1. στο ταμείο του θεάτρου
2. Πανεπιστημίου 39 [Στοά Πεσμαζόγλου]
3. online www.ticketsercices.gr
4. τηλεφωνική κράτηση 210 7234567
5. στην σελίδα www.dithepi.gr