Ακριβό για την Ελλάδα το κόστος του γαλλογερμανικού σχεδίου για την μετακύλιση χρέους

Αν και οι λεπτομέρειες του υπό διαμόρφωση γαλλογερμανικού σχεδίου για την εθελοντική μετακύλιση (rollover) των ελληνικών ομολόγων δεν είναι ακόμα γνωστές, καθώς συνεχίζονται οι διαβουλεύσεις μεταξύ των τραπεζών, ένα πρώτο συμπέρασμα είναι το σχέδιο αυτό είναι ακριβό για την Ελλάδα, δεν μειώνει τον τεράστιο όγκο του χρέους και ουσιαστικά διευκολύνει τους ιδιώτες πιστωτές να μειώσουν το ρίσκο τους από την έκθεση τους στο ελληνικό χρέος και να μεταφέρουν τμήμα των κινδύνων που αντιμετωπίζουν στους φορολογούμενους.

Σε βασικές γραμμές το σχέδιο που παρουσίασαν οι γαλλικές τράπεζες, μαζί με τις προτάσεις των γερμανικών τραπεζών, έχει δύο βασικές επιλογές:

1) Η πρώτη αφορά στην επανεπένδυση του 90% ή του 100% των ομολόγων που λήγουν έως το 2014, με αγορά νέων ελληνικών τίτλων, 5ετούς χρονικής διάρκειας και επιτόκιο (κουπόνι) 5,5%.

Αυτή η επιλογή δεν είναι ιδιαίτερα ελκυστική για τους ιδιώτες ομολογιούχους, καθώς δεν πιστεύουν ότι η Ελλάδα θα μπορεί σε πέντε χρόνια να κάνει όλα αυτά τα βήματα που απαιτούνται ώστε να αρχίσει να σταθεροποιεί, πόσο δε μάλλον να μειώνει το χρέος της.

Επιπλέον, σύμφωνα με τα στοιχεία του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους (31/3/2011), η μέση υπολειπόμενη διάρκεια του ελληνικού χρέους είναι 6,93 έτη. Έτσι, λοιπόν, με την πρόταση για τα 5ετή ομόλογα δεν επιμηκύνεται η διάρκεια αποπληρωμής του ελληνικού χρέους.

2) Η δεύτερη επιλογή είναι πιο σύνθετη: Οι ιδιώτες ομολογιούχοι θα «βάλουν στην τσέπη» το 30% των ομολόγων που λήγουν ώς τα τέλη του 2014 (ίσως μέχρι το 2020 με βάση τη γερμανική πρόταση) και θα επενδύσουν σε ελληνικά 30ετή ομόλογα το υπόλοιπο 70%.

Από το 70% το 20% του ποσού (ή το 30% επί του ποσού των ομολόγων που θα ενταχθούν στο rollover) θα τοποθετηθεί σε ένα «όχημα ειδικού σκοπού» (SPV) το οποίο θα αγοράσει ομόλογα με την υψηλότερη πιστοληπτική διαβάθμιση (ΑΑΑ), πιθανότατα κρατικά, διεθνών οργανισμών ή του μηχανισμού ευρωστήριξης EFSF, ώστε να δημιουργηθεί ένα ασφαλιστικό κεφάλαιο για την κάλυψη των ζημιών από ενδεχόμενη αδυναμία της Ελλάδας στο μέλλον να αποπληρώσει τα χρέη της.

Τα νέα ομόλογα θα είναι πλήρως εγγυημένα (στο κεφάλαιο) από το SPV. Ενδεχομένως, ένα μικρό τμήμα από τα ομόλογα που λήγουν κατευθυνθεί στην αγορά των υφιστάμενων 30ετών τίτλων.

Σημειώνεται ότι μεταφέροντας τα ομόλογα στο SPV δεν επηρεάζεται η κεφαλαιακή επάρκεια των τραπεζών, σύμφωνα με τους κανόνες της Βασιλεία 3, καθώς δεν αναγκάζονται να δεσμεύουν κεφάλαια στον ισολογισμό τους.

Το επιτόκιο των 30ετών ομολόγων θα είναι 5,5% συν ένα ποσοστό αύξησης έως 2,5% ανάλογα με την πορεία του ελληνικού ΑΕΠ. Εναλλακτικά, συζητείται τα νέα ομόλογα να έχουν επιτόκιο ίσο με το -κυμαινόμενο- 3μηνο Euribor (την Παρασκευή είχε διαμορφωθεί στο 1,556%) συν επιτόκιο (περιθώριο) 3% συν ένα ποσοστό αύξησης έως 2% ανάλογα με την πορεία του πληθωρισμού.

Και στις δύο περιπτώσεις το κόστος είναι πολύ μεγάλο και σίγουρα υψηλότερο από το κόστος χρηματοδότησης μέσω του μηχανισμού στήριξης ΕΕ-ΔΝΤ, αλλά και σε σύγκριση με το επιτόκιο (κουπόνι) που πληρώνει η Ελλάδα για τα ομόλογα που λήγουν ώς τα τέλη του 2014.

Το μέσο επιτόκιο είναι 4,57%. Βεβαίως, αν η Ελλάδα έβγαινε τώρα στις αγορές για δανεισμό, το ετήσιο επιτόκιο που θα πλήρωνε δεν θα ήταν σε καμία περίπτωση 4,57%.

Στα δύο σενάρια της δεύτερης επιλογής, το τελικό -πραγματικό- επιτόκιο μπορεί να ξεπεράσει ακόμα και το 10%.

Σημειώνεται ότι για κάθε 100 εκατ. χρέους που λήγουν έως τα τέλη του 2014, αν υποθέσουμε ότι όλα θα ενταχθούν στο rollover, τα 30 θα δοθούν στους πιστωτές όταν λήγουν τα ομόλογα, και τα 70 θα επανεπενδυθούν στην Ελλάδα.

Όμως, το Ελληνικό Δημόσιο θα έχει στα χέρια μόνο τα 50 εκατομμύρια, καθώς τα υπόλοιπα 20 θα δοθούν για το ασφαλιστικό κεφάλαιο.

Συνεπώς, οριοθετείται στο 50% το ποσοστό των υψηλότερων απωλειών που μπορούν να έχουν οι ιδιώτες από το χρέος λήξεως έως το 2014, ποσοστό το οποίο θα μειώνεται όσο περνά ο καιρός, καθώς πρέπει να συνυπολογιστούν και τα έσοδα που θα έχουν από τους υψηλούς τόκους των νέων 30ετών ομολόγων.

Σημειώνεται ότι το 5,5% είναι στην ουσία υψηλότερο, καθώς το Ελληνικό Δημόσιο δανείζεται 70 εκατομμύρια, αλλά κρατά μόνο τα 50. Έτσι, λοιπόν, αν υποθέσουμε ότι το επιτόκιο είναι 5% τότε πληρώνει κουπόνι 3,5 εκατομμύρια και όχι 2,5 εκατομμύρια. Προκειμένου, να έχει έσοδα 3,5 εκατομμύρια από τα 50 εκατομμύρια, το επιτόκιο ανεβαίνει στο 7%.

Το ίδιο συμβαίνει και με την προσαύξηση του 2,5%.

Επίσης, ένα κρίσιμο θέμα είναι από θα αντληθούν τα 20 εκατομμύρια που το Ελληνικό Δημόσιο θα τοποθετήσει στο ασφαλιστικό κεφάλαιο. Προφανώς από την τρόικα.

Αυτό που μένει ακόμα να διευκρινιστεί είναι αν οι ιδιώτες εντάξουν στο rollover το 70% κάθε έκδοσης ή των συνολικών θέσεων τους, καθώς και αν εντάξουν τα ομόλογα που λήγουν το 2012 ή το 2014.

Αυτό έχει μεγάλη σημασία, γιατί αν για παράδειγμα διακρατήσουν ομόλογα που λήγουν το 2012 (ώστε να πληρωθούν από το 30%), τότε η ανακούφιση για την Ελλάδα είναι πολύ μικρότερη. Είναι διαφορετικό να πρέπει το Δημόσιο να πληρώσει 10 δισ. ευρώ για παράδειγμα μέσα στο 2012 σε σχέση με το να πληρώσει το 2014.

Σε κάθε περίπτωση, ακόμα και να υποθέσουμε ότι επιτευχθεί ο στόχος για τη συμμετοχή ιδιωτών με ομόλογα ύψους 30 δισ. ευρώ στην μετακύλιση, το ελληνικό δημόσιο θα συνεχίσει να έχει υψηλές υποχρεώσεις.

Ομόλογα αξίας 60 δισ. ευρώ περίπου που έχουν στην κατοχή τους ιδιώτες λήγουν έως τα τέλη του 2014, ενώ συνολικά χρέος 100 δισ. ευρώ περίπου ωριμάζει μέχρι εκείνη την περίοδο. Σταδιακά, το βάρος του ελληνικού χρέους πέφτει στην τρόικα και μέχρι το 2012 ή το 2013 οι δημόσιοι πιστωτές θα έχουν μεγαλύτερα ποσά ελληνικού χρέους απ’ ότι οι ιδιώτες.

Προτάσεις, όπως αυτές για την επαναγορά ομολόγων από τη δευτερογενή αγορά ή την έκδοση κοινού ευρωομολόγου, θα μπορούσαν να βοηθήσουν ακόμα περισσότερο την Ελλάδα να μειώσει το χρέος της, σε συνδυασμό με την ενδεχόμενη προεκταμίευση κοινοτικών κονδυλίων (έως 15 δισ. ευρώ) και τη στήριξη που θα προσφέρει στην προσπάθεια για οικονομική ανάκαμψη.

Η μόνη, ίσως, σίγουρη πρόταση για να αποφευχθεί το ενδεχόμενο μίας ανεξέλεγκτης ελληνικής χρεοκοπίας θα ήταν η αγορά (ή η εγγύηση) ενός μεγάλου μέρος του ελληνικού χρέους από τις ευρωπαϊκές χώρες. Αυτό φαντάζει, όμως, πολύ μακρινό, την ίδια ώρα που στις αγορές προεξοφλούν αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους με «κούρεμα» στο όχι και τόσο μακρινό μέλλον.

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ