Απαραίτητη η εκπαίδευση του κοινού στην αντιμετώπιση της καρδιακής ανακοπής

Αθήνα: Περισσότεροι από 10.000 ενηλίκοι κάθε χρόνο, παθαίνουν καρδιακή ανακοπή χωρίς να έχει προηγηθεί οποιοδήποτε άλλο σύμπτωμα, σύμφωνα με στοιχεία που έδωσαν στη δημοσιότητα ο καθηγητής Καρδιολογίας Δ. Κρεμαστινός και ο διευθυντής της Καρδιολογικής Κλινικής του Ιπποκρατείου Νοσοκομείου Δ. Χρυσός.

Κατά τη διάρκεια συνέντευξης τύπου, ο κ. Χρυσός παρουσίασε για πρώτη φορά στη χώρα μας τη λειτουργία ενός επαναστατικού φορητού απινιδωτή, η καινοτομία του οποίου βασίζεται στην καθοδήγηση του χρήστη με απλές φωνητικές εντολές στην ελληνική γλώσσα.

Και οι τρεις ομιλητές τόνισαν την ανάγκη ύπαρξης φορητών απινιδωτών και στη χώρα μας, καθώς η αποτελεσματικότητά τους έχει αποδειχθεί περίτρανα στις χώρες όπου χρησιμοποιούνται.

Μάλιστα, παρουσίασαν σημαντικά δεδομένα για τη χρήση των απινιδωτών στις ΗΠΑ. Συγκεκριμένα, τα πιο εντυπωσιακά στοιχεία καταγράφονται στο αεροδρόμιο του Σικάγο, όπου σε 21 καρδιακές ανακοπές επέζησαν οι 16 ασθενείς (80% επιβίωση), ενώ στους οκτώ από αυτούς η απινίδωση επιχειρήθηκε από πολίτες που έτυχε να βρίσκονται εκείνη την ώρα στο αεροδρόμιο.

Μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζει το στοιχείο ότι το ποσοστό επιβίωσης ανήλθε στο 74% στις περιπτώσεις κατά τις οποίες η απινίδωση πραγματοποιήθηκε πριν από την παρέλευση τριών λεπτών από την ανακοπή, ενώ ελαττώθηκε στο 49% μετά τα τρία λεπτά.

Σύμφωνα με τον κ. Κρεμαστινός, όταν γίνει χρήση του απινιδωτή, η καρδιακή λειτουργία επανέρχεται κατά κανόνα εντός των τριών πρώτων λεπτών. Ο ασθενής δεν έχει απώλεια αισθήσεων, ούτε καν ζαλίζεται, και το μόνο που αισθάνεται είναι ένα τράνταγμα στο στήθος από τη λειτουργία του απινιδωτή. Συνήθως επανέρχεται στη φυσιολογική κατάσταση και μπορεί να ζήσει μια άριστη ποιοτικά ζωή για πολλά χρόνια.

Ο κ. Κρεμαστινός υπογράμμισε, ακόμη, ότι καθοριστική είναι και η εκπαίδευση του κοινού στις τεχνικές ανάνηψης, καθώς η θεωρητική επιμόρφωση είναι, μεν, ουσιώδης, αλλά αναποτελεσματική, όταν δε συνοδεύεται από πρακτική εφαρμογή.

Ο ίδιος χαρακτήρισε καθοριστικό το ισχυρό κτύπημα στο κέντρο του στήθους κατά τη διάρκεια της καρδιακής ανακοπής. Μάλιστα, η ένταση της γροθιάς θα πρέπει να είναι αντίστοιχη με εκείνη ενός επαγγελματία πυγμάχου, ώστε να απελευθερώσει ενέργεια ισοδύναμη με αυτή του απινιδωτή. Ένδειξη επιτυχίας της ισχύος της γροθιάς είναι η υποχώρηση του στέρνου σε βάθος 3-5 εκατοστών.

Με τον τρόπο αυτόν, η καρδιά εγκλωβίζεται με πίεση μεταξύ στέρνου και σπονδυλικής στήλης, και κατ’ αυτόν τον τρόπο διακόπτεται το ηλεκτρικό βραχυκύκλωμα που, κατά κανόνα, λαμβάνει χώρα εκείνη τη στιγμή. Τα κτυπήματα πρέπει να επαναλαμβάνονται ανά 5-10 δευτερόλεπτα κατά τη διάρκεια του πρώτου λεπτού της ανακοπής. Εάν το κτύπημα γίνεται σωστά, η επιτυχία είναι ανάλογη με την επιτυχία του απινιδωτή. Εάν, όμως, παρόλα αυτά, οι προσπάθειες αποτύχουν, τότε θα πρέπει να συνεχισθεί η διαδικασία της ανάνηψης.

Η ανάνηψη, κατέληξε ο καθηγητής, περιλαμβάνει τις μαλάξεις της καρδιάς και την τεχνητή αναπνοή. Για να είναι αποτελεσματική η μάλαξη πρέπει να είναι συνεχής και το στήθος να υποχωρεί μέχρι τρία εκατοστά. Για να επιτευχθεί αυτό, κινητήρια δύναμη πρέπει να είναι το βάρος του σώματος εκείνου που επιχειρεί τη μάλαξη, ενώ ο ασθενής πρέπει να είναι ξαπλωμένος στο δάπεδο και όχι στο κρεβάτι.

Ο κ. Χρυσός τόνισε με τη σειρά του ότι ο αυτόματος εξωτερικός απινιδωτής είναι εξαιρετικά αποτελεσματικός αφού μπορεί να χρησιμοποιηθεί εύκολα και από μη-ιατρούς, καθώς είναι σε θέση να δίνει φωνητικές οδηγίες στα ελληνικά, να αναγνωρίζει και να παρακολουθεί οπτικά το ηλεκτροκαρδιογράφημα (ΗΚΓ) και να ανακαλεί δεδομένα (μνήμη). Επιπλέον, δεν απαιτεί γνώσεις διάγνωσης του ΗΚΓ και ο χειρισμός του πραγματοποιείται με λιγότερη εκπαίδευση.

Ένα από τα πλέον σημαντικά χαρακτηριστικά του αυτόματου εξωτερικού απινιδωτή, συνέχισε ο κ. Χρυσός, είναι η δυνατότητα του μηχανήματος να «αποφασίζει» αυτόματα εάν το περιστατικό χρειάζεται απινίδωση ή όχι, γεγονός που αποκλείει κάθε περίπτωση περαιτέρω επιδείνωσης της κατάστασης της υγείας του ασθενούς. «Στο σημείο αυτό, τόνισε ο κ. Χρυσός, είναι πολύ σημαντικό να υπενθυμίσουμε ότι δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να ακουμπάμε το θύμα κατά τη διάρκεια της ανάλυσης του καρδιακού ρυθμού».

Από την πλευρά του, ο κ. Ευθύμιος Λιβάνης επιμελητής Α’ και Β’ του Καρδιολογικού Τμήματος του Ωνασείου, ανέφερε ότι ο αιφνίδιος καρδιακός θάνατος είναι πρακτικά μια αρρυθμία της καρδιάς που ονομάζεται κοιλιακή μαρμαρυγή, συμβαίνει απρόοπτα και, κατά μια έννοια, τυχαία. Με βάση τα σημερινά στατιστικά δεδομένα, το ποσοστό της κοιλιακής μαρμαρυγής σαν αιτία αιφνιδίου θανάτου ξεπερνά το 90% στα πρώτα λεπτά της ανακοπής.

Είναι χαρακτηριστικό, είπε ο κ. Λιβάνης, ότι μόνο το 2%-5% των θυμάτων του αιφνιδίου θανάτου διασώζονται μέσω των συστημάτων αντιμετώπισης επειγόντων περιστατικών. Το πρόβλημα αυτό, όμως, θα μπορούσε να αντιμετωπισθεί απλά με τη χρήση των απινιδωτών από όσο το δυνατόν περισσότερο κόσμο.

Τέλος, σε ό,τι αφορά το νομοθετικό πλαίσιο που ισχύει στην Ευρώπη σχετικά με τη χρήση των φορητών αυτόματων απινιδωτών από μη ιατρικό και παραϊατρικό προσωπικό, ο κ. Λιβάνης εξήγησε ότι μερικές χώρες που δεν επιτρέπουν την κοινή χρήση των αυτόματων απινιδωτών χωρίς περιορισμούς από την νομοθεσία, επιτρέπουν σε άτομα να κάνουν χρήση τους με την προϋπόθεση, όμως, να έχουν εκπαιδευθεί κατάλληλα, ή να χρησιμοποιούν τους απινιδωτές με την κάλυψη του «Καλού Σαμαρείτη».

Στις χώρες αυτές περιλαμβάνονται η Δανία, η Φινλανδία, η Γερμανία, η Ελλάδα, η Ουγγαρία, η Ολλανδία, η Ρωσία, η Ισπανία, η Σουηδία και η Ελβετία. Στο σημείο αυτό, πρέπει να σημειωθεί ότι σε 11 χώρες υπάρχουν αυτόματοι απινιδωτές διαθέσιμοι στις οικίες ασθενών υψηλού κινδύνου.

Πηγή: ΑΠΕ

health.in.gr