Δικαιώματα και υποχρεώσεις του νοσοκομειακού ασθενή

Η σχέση πολίτη-νοσοκομείων δεν είναι ομολογουμένως η καλύτερη και αυτό βαρύνει και τις δύο πλευρές. Πόσες φορές δεν έχουμε γίνει μάρτυρες αψιμαχιών μεταξύ νοσηλευτικού προσωπικού και ασθενών ή συγγενών στους διαδρόμους των νοσοκομείων; Δυστυχώς πολλές. Το Εθνικό Σύστημα Υγείας έχει πολύ δρόμο ακόμα μπροστά του μέχρι να φτάσει σε ένα αξιοπρεπές επίπεδο παροχής υπηρεσιών και οι πολίτες γνωρίζουν δυστυχώς μόνο τα δικαιώματά τους, αγνοώντας τις υποχρεώσεις τους.
Μήπως λοιπόν ήρθε η στιγμή να μάθετε τα δικαιώματα αλλά κυρίως τις υποχρεώσεις σας όταν πρόκειται να νοσηλευθείτε οι ίδιοι ή κάποιο συγγενικό σας πρόσωπο;

Εισαγωγή

Η εισαγωγή στο νοσοκομείο μπορεί να κριθεί απαραίτητη για πολλούς λόγους,μετά από προγραμματισμό ή στα πλαίσια ενός επείγοντος περιστατικού. Η τακτική που ακολουθείται είτε πρόκειται για δημόσιο, είτε για ιδιωτικό νοσηλευτικό ίδρυμα είναι ίδια. Ο ασθενής πρέπει απαραιτήτως να δηλώσει στο Τμήμα Κίνησης Ασθενών, διαμέσου της προϊσταμένης της κλινικής που νοσηλεύεται, τον ασφαλιστικό του φορέα, εφόσον είναι ασφαλισμένος ή ότι θα καταβάλλει ο ίδιος όλες τις δαπάνες για τη νοσηλεία του.

Δυστυχώς, η διαδικασία είναι χρονοβόρα και αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα γραφειοκρατίας, αλλά πρέπει να έχετε υπόψη σας ότι η ευθύνη βαρύνει τόσο τις υπηρεσίες των νοσοκομείων όσο και τους ασθενείς. Δεν είναι λάθος του διοικητικού προσωπικού, αν θέλετε να κάνετε εισαγωγή χωρίς να έχετε μαζί σας το βιβλιάριο ασθενείας. Ειδικά στο θέμα αυτό υπάρχει ελαστικότητα γιατί εκτός των προγραμματισμένων εισαγωγών, υπάρχουν και τα απρόοπτα, όπου δικαιολογείται να ξεχάσετε κάποια από τα χαρτιά σας.

Ανάλογα με τις προϋποθέσεις που θέτει ο ασφαλιστικός φορέας του ασθενή, καθορίζεται και η κατηγορία της κλίνης, με την κατάλληλη διαμονή, μεταχείριση και την αποτελεσματική διοικητική και τεχνική εξυπηρέτηση.

Βέβαια θα αναρωτιέστε τότε γιατί κάποιοι νοσηλεύονται σε «κανονικά» δωμάτια και άλλοι σε ράντζα στους διαδρόμους των νοσοκομείων. Η έλλειψη κλινών στα δημόσια νοσοκομεία είναι πρόβλημα υπαρκτό και δισεπίλυτο. Το κενό αυτό έρχονται να καλύψουν τα ιδιωτικά θεραπευτήρια, όπου φυσικά όπως υπαγορεύει και ο νόμος της αγοράς «ότι πληρώνεις, αγοράζεις».

Οι ιδιωτικές κλινικές στην πλειοψηφία τους παρέχουν αναβαθμισμένες υπηρεσίες χωρίς όμως να είναι προσιτές στο ευρύ κοινό. Τα νοσήλια είναι αρκετά υψηλά και πολλά ασφαλιστικά ταμεία δεν καλύπτουν το κόστος ή καλύπτουν μικρό μέρος αυτών. Όλα λοιπόν, έχουν το αντίτιμό τους γι’ αυτό βασική προϋπόθεση αποτελεί η καλή θέληση και η υπομονή.

Νοσηλεία

Η εισαγωγή του ασθενούς σε οποιοδήποτε νοσηλευτικό ίδρυμα συνεπάγεται την υποχρέωση του να πειθαρχεί και να εφαρμόζει τον κανονισμό του νοσοκομείου. Πρώτη και βασική υποχρέωση είναι η πλήρης ενημέρωση του θεράποντος ιατρού για το ιστορικό του. Είναι απαραίτητο να έχει μαζί του τον ιατρικό του φάκελο και φαρμακευτικά σκευάσματα τα οποία μπορεί να είναι για πρόβλημα άσχετο με την εισαγωγή και παραμονή του στο νοσοκομείο, αλλά να παίζουν καθοριστικό ρόλο στην επιλογή του θεραπευτικού σχήματος κατά την παραμονή του εκεί. Πάρτε λοιπόν μαζί σας φάρμακα που στο πρόσφατο παρελθόν σας είχαν χορηγηθεί για άλλους λόγους ή ονομάστε τα με ακρίβεια όταν ερωτηθείτε.

Ο ρουχισμός που επιτρέπεται να έχει ο κάθε νοσηλευόμενος μαζί του είναι μόνο οι πυτζάμες του, ένα ζευγάρι παντόφλες, εσώρουχα και είδη για την προσωπική υγιεινή του. Σε περίπτωση εισαγωγής σε μαιευτήριο η μέλλουσα μητέρα θα πρέπει απαραιτήτως να έχει μαζί της και τα είδη ιματισμού του βρέφους. Κοσμήματα και γενικά πολύτιμα αντικείμενα καλύτερα να τα αφήσετε σπίτι σας, διότι δεν είναι υποχρέωση του νοσοκομείου η φύλαξή τους.

Ξεχάστε επίσης, τα τσιγάρα σας στο σπίτι, διότι βάση νόμου πλέον απαγορεύεται το κάπνισμα σε όλους τους χώρους του νοσοκομείου. Ακόμη, απαγορεύεται να καταναλώνετε τρόφιμα, αναψυκτικά και ποτά.

Είναι κοινώς παραδεκτό ότι σε κανέναν δεν αρέσουν τα γεύματα του νοσοκομείου διότι είναι άνοστα και καμιά φορά κακομαγειρεμένα, αλλά η κατανάλωση τροφής που φέρνουν οι συγγενείς μπορεί να επηρεάσει αρνητικά την εξέλιξη της υγείας σας. Το διαιτολόγιο καθορίζεται πάντα από τον θεράποντα ιατρό με γνώμονα την ταχύτερη ανάρρωση, μην προσπαθείτε λοιπόν να ξεγελάσετε το προσωπικό, διότι είναι εκεί για να σας βοηθά και όχι για να σας επιτηρεί. Εξάλλου, ο συνδυασμός τροφής και φαρμακευτικής αγωγής παίζει καθοριστικό ρόλο. Δεν χρειάζεται νομίζουμε να σας υπενθυμίσουμε ότι είναι επιβεβλημένη η πιστή τήρηση της φαρμακευτικής αγωγής.

Δεν επιτρέπεται ακόμη να παίζετε τυχερά παιχνίδια, να ακούτε μουσική και γενικά να θορυβείτε στα δωμάτια ή τους διαδρόμους. Η παραμονή σας στο θάλαμο νοσηλείας δεν είναι ευκαιρία για να δείτε τηλεόραση ή να ακούσετε ραδιόφωνο. Υπάρχουν γύρω σας άνθρωποι των οποίων η κατάσταση επιβάλλει ηρεμία. Αν ωστόσο έχετε το προνόμιο να νοσηλεύεστε σε μονόκλινο δωμάτιο κάποιου ιδιωτικού θεραπευτηρίου τότε μπορείτε μάλλον να κάνετε ότι σας ευχαριστεί.

Η παραμονή του ασθενή μπορεί να γίνει καλύτερη χάρις την καλή του θέληση για συνεργασία. Η ενημέρωση του ιδίου και των συγγενών του για την κατάσταση της υγείας του είναι αναφαίρετο δικαίωμα, το οποίο ωστόσο πολλές δεν χρησιμοποιείται σωστά.

Ο κανονισμός του νοσοκομείου ορίζει σαφώς τις ώρες ενημέρωση των ασθενών και των συγγενών του από τους ιατρούς. Δεν υπάρχει λόγος να εισβάλλετε στα γραφεία των ιατρών ή άλλων υπηρεσιών του νοσοκομείου απαιτώντας ενημέρωση. Για να έχετε την αντιμετώπιση που αξίζετε πρέπει εσείς να φέρεστε με αξιοπρέπεια στο προσωπικό. Να μιλάτε κόσμια και να μην χειρονομείτε απειλώντας τους.

Η επίσκεψη συγγενικών προσώπων πρέπει να γίνεται αυστηρά τις ώρες που έχουν οριστεί από τη διοίκηση. Επισκεπτήριο υπάρχει όλες τις ημέρες, πρωί και απόγευμα, για να δεχθείτε ή να κάνετε επίσκεψη, αρκεί να μην προκαλείτε αναστάτωση και να μην παρεμποδίζετε το έργο του ιατρικού και νοσηλευτικού προσωπικού.

Ειδικά για την περίπτωση επίσκεψης ασθενούς ο οποίος νοσηλεύεται σε μονάδα εντατικής θεραπείας, επιτρέπεται η παραμονή συγγενών μόνο για μισή ώρα το πρωί και μισή το απόγευμα, με ειδικό ιματισμό. Δεν επιτρέπεται η επίσκεψη παιδιών στις ΜΕΘ, αλλά και στα μαιευτήρια για καθαρά προληπτικούς λόγους.

Κατά τη διάρκεια της νοσηλείας η παραμονή ενός και μόνο συνοδού ασθενούς στο νοσοκομείο είναι υποχρεωτική μόνο στα παιδιατρικά νοσοκομεία. Στις περιπτώσεις ενηλίκων κρίνεται κατά περίπτωση με γνώμονα πάντα την καλύτερη ψυχολογική κατάσταση του ασθενούς.

Γενικά η παραμονή στο νοσοκομείο είναι κάτι το οποίο αποφασίζει ο θεράπων ιατρός και σε καμιά περίπτωση ο ασθενής ή τα συγγενικά του πρόσωπα. Ειδικοί λόγοι ωστόσο επιβάλλουν κάποιες φορές την προσωρινή έξοδο του, που και πάλι αποφασίζει ο ιατρός. Στην περίπτωση αυτή χορηγείται ειδική άδεια από τον διευθυντή της κλινικής. Άρα λοιπόν, γίνεται κατανοητό ότι ο ασθενής σε καμιά περίπτωση δεν μπορεί να φύγει από το νοσοκομείο με δική του πρωτοβουλία.

Επειδή όμως στην Ελλάδα ζούμε, υπάρχουν και τέτοια περιστατικά, τα οποία είχαν αρνητικές συνέπειες για τον ασθενή. Εκτός από τις νόμιμες κυρώσεις, δηλαδή την έκδοση πειθαρχικού εξιτηρίου, ο ασθενής ή οι συγγενείς του αναλαμβάνουν πλήρως την ευθύνη για την περαιτέρω εξέλιξη της υγείας του.

Εξιτήριο

Όπως προαναφέραμε ο θεράπων ιατρός κρίνει πότε είναι εφικτή η έξοδος του ασθενή από το νοσοκομείο. Εκτός από τη χαρά που δίνει η επιστροφή στο σπίτι, υπάρχει και το «τέρας» της γραφειοκρατίας. Μοναδικό όπλο για την αντιμετώπιση του είναι η υπομονή.

Ανάλογα με τον φορέα στον οποίο είστε ασφαλισμένοι πρέπει να περάσετε από επιτροπή για την παροχή αναρρωτικής άδειας. Μην παραλείψετε να ζητήσετε να σας παραδώσουν τον ιατρικό σας φάκελο, διότι είναι απαραίτητος για κάθε περίπτωση πλην της άδειας και της οικονομικής απαλλαγής σας από μέρος των νοσηλίων.

Αφού λοιπόν, σφραγιστούν τα χαρτιά σας από τις διοικητικές υπηρεσίες του νοσοκομείου, θα πρέπει εν συνεχεία να τα καταθέσετε στο αρμόδιο γραφείο του ασφαλιστικού οργανισμού σας και πιθανόν να σας επιστραφεί κάποιο χρηματικό ποσό το οποίο καταβλήθηκε για ιατρικές εξετάσεις.

Ο ασθενής εκτός του δικαιώματος του σεβασμού, της ισότιμης μεταχείρισης, της ενημέρωσης και της συμμετοχής στην λήψη των αποφάσεων, υποχρεούται να πειθαρχεί στους κανονισμούς. Αυτό ωστόσο δεν συνεπάγεται και την επίλυση όλων των υφιστάμενων προβλημάτων ειδικά στο χώρο της δημόσιας υγείας.

Γι’ αυτό το υπουργείο Υγείας έχει θεσπίσει Γραφείο Επικοινωνίας με τον Πολίτη, το οποίο λειτουργεί σε κάθε νοσοκομείο και εκεί μπορείτε να εκφράσετε εγγράφως τα παράπονά σας. Εξάλλου εντός των νοσηλευτικών ιδρυμάτων λειτουργεί και τριμελής Επιτροπή Προάσπισης των Δικαιωμάτων του Πολίτη, που ελέγχει την τήρηση και τον σεβασμό των δικαιωμάτων του πολίτη.

Η αμοιβαία κατανόηση ωστόσο είναι η καλύτερη λύση για την αποτελεσματική αντιμετώπιση των δύσκολων καταστάσεων. Δυστυχώς η επίτευξη του ιδανικού είναι ανέφικτη. Γι’ αυτό ενημερωθείτε πριν σπεύσετε να διαμαρτυρηθείτε.

health.in.gr