Χορήγηση συνθετικής αυξητικής ορμόνης για την αντιμετώπιση μορφών νανισμού

Θεσσαλονίκη: Παιδιά που για διάφορες αιτίες ήταν καταδικασμένα να μην ψηλώσουν μπορούν τελικά να κερδίσουν το ύψος, στο οποίο είναι γενετικά προκαθορισμένο να φτάσουν, χάρη σε μια συνθετική αυξητική ορμόνη, η χορήγηση της οποίας παρουσιάζει πολύ καλά αποτελέσματα, μόνο όμως όπου υπάρχει ένδειξη γι’ αυτό.

Την ανακοίνωση έκανε ο παιδοενδοκρινολόγος Γ.Κατζός, αναπληρωτής καθηγητής στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, μιλώντας στο συνέδριο «Ενδοκρινείς αδένες και μεταβολισμός 2002» που διοργανώθηκε από τη Β’ Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική του ΑΠΘ.

Βελτίωση στο ύψος με τη χορήγηση αυξητικής ορμόνης, σε μικρότερο όμως βαθμό, θα έχουν κορίτσια με σύνδρομο Turner, παιδιά που πάσχουν από χρόνια νεφρική ανεπάρκεια και παιδιά με σύνδρομο Prader-Willi. Σε όλες τις άλλες περιπτώσεις η χορήγηση αυξητικής ορμόνης δεν έχει ευνοϊκή επίδραση ως προς το ύψος.

Επομένως, είναι λάθος να ζητούν οι γονείς, ενδεχομένως λόγω κακής πληροφόρησης, να πάρει το παιδί τους που είναι καθ’ όλα φυσιολογικό αυξητική ορμόνη για να γίνει πιο ψηλό από αυτούς. Πρέπει να γνωρίζουν επίσης ότι όση ποσότητα και αν πάρουν δεν θα γίνουν πιο ψηλά από ό,τι είναι προγραμματισμένο από την κληρονομικότητα. Επίσης, χρειάζεται να έχουν υπόψη οι γονείς ότι το κόστος μιας τέτοιας θεραπείας είναι πολύ υψηλό, περίπου 6.000-12.000 ευρώ ετησίως.

Τόσο ο παιδίατρος όσο και οι γονείς, πρόσθεσε ο κ. Κατζός, πρέπει να ανησυχήσουν όταν μετά την ηλικία των δύο χρόνων και μέχρι την ηλικία των δέκα ετών το ύψος που παίρνει το παιδί κάθε χρόνο είναι μικρότερο από πέντε εκατοστά. Είναι ευνόητο ότι η εκτίμηση αυτή του ύψους χρειάζεται να γίνεται με σωστό τρόπο, να μετριέται δηλαδή το παιδί όρθιο, χωρίς παπούτσια, με την πλάτη ακουμπισμένη στην πόρτα ή στον τοίχο. Αν αυτό διαπιστωθεί, ότι δηλαδή το κέρδος σε ύψος είναι μικρότερο από τα πέντε εκατοστά το χρόνο, καλό είναι να αποταθούν στον παιδίατρό τους, ο οποίος θα τους παραπέμψει στα ειδικά παιδοενδοκρινολογικά εξωτερικά ιατρεία.

Το παιδί με κοντό ανάστημα, τόνισε ο κ. Κατζός, αποτελεί συχνό παιδιατρικό πρόβλημα, αφού 3% όλων των παιδιών έχουν ύψος χαμηλότερο από τα κατώτερα φυσιολογικά όρια. Από το σύνολο όμως των κοντών παιδιών το 60-70% είναι τελείως φυσιολογικά παιδιά, τα οποία είτε μοιάζουν με τους γονείς τους ή κάποιο στενό συγγενή είτε αργούν να μπουν στην εφηβεία, αργούν δηλαδή να ωριμάσουν. Αυτά τα παιδιά δεν χρειάζονται καμία θεραπεία και το τελικό ύψος θα είναι ανάλογο με αυτό των γονιών τους.

Στο υπόλοιπο 30-40% των κοντών παιδιών υπάρχει κάποια αιτία την οποία ο παιδίατρός τους πρέπει να αναζητήσει. Τέτοια παιδιά είναι μερικά από αυτά που γεννήθηκαν με μικρότερο βάρος από ό,τι αντιστοιχούσε στην ηλικία κύησης, όσα πάσχουν από κάποιο σύνδρομο (Turner, Down), αυτά που αντιμετωπίζουν σοβαρό χρόνιο νόσημα από το αναπνευστικό, κυκλοφορικό, πεπτικό, ουροποιητικό, παιδιά που έχουν υποθυρεοειδισμό ή ελαττωμένη παραγωγή αυξητικής ορμόνης. Στο σημείο αυτό είναι απαραίτητο να επισημάνουμε ότι μόνο 1-3% από τα κοντά παιδιά έχουν ελαττωμένη παραγωγή αυξητικής ορμόνης και βέβαια αυτά θα βελτιώσουν το ύψος τους με τη χορήγηση αυξητικής ορμόνης, που τους λείπει.

Η αυξητική ορμόνη όμως μπορεί να χορηγηθεί και σε ενηλίκους, που παρουσιάζουν έλλειψη, είπε στο συνέδριο ο Στ. Τσαγκαράκης, ενδοκρινολόγος του νοσοκομείου Ευαγγελισμός. Ενήλικοι με νοσήματα της υπόφυσης, που δεν μπορούν να παράγουν φυσιολογικά ποσά αυξητικής ορμόνης, εμφανίζουν διάφορες διαταραχές που επηρεάζουν σημαντικά την υγεία των ασθενών αυτών.

Οι διαταραχές αφορούν στην αυξημένη συσσώρευση λίπους στη κοιλιά, στη μείωση της μυϊκής μάζας, στην ανάπτυξη οστεοπόρωσης, στην αυξημένη χοληστερίνη και στη μείωση της σωματικής αντοχής, με επιπτώσεις στην ποιότητα ζωής των ασθενών.

Σειρά μελετών που διεξήχθησαν στις αρχές της δεκαετίας του ’90 έδειξαν ότι οι συγκεκριμένες διαταραχές αντιμετωπίζονται αποτελεσματικά με τη χορήγηση της αυξητικής ορμόνης. Η χορήγηση αυξητικής ορμόνης σε ενηλίκους θεωρείται πλέον καθιερωμένη και εγκεκριμένη από τους εθνικούς οργανισμούς φαρμάκων θεραπεία για τους ασθενείς με έλλειψη της ορμόνης.

Υπολογίζεται ότι στη χώρα μας υπάρχουν περίπου 2.000-3.000 ενήλικοι ασθενείς με πρόβλημα ανεπάρκειας αυξητικής ορμόνης. Προϋπόθεση για την αποτελεσματικότητα της θεραπείας είναι η σωστή επιλογή των ασθενών βάσει ειδικών εξετάσεων και διαγνωστικών κριτηρίων που εφαρμόζονται στα περισσότερα ενδοκρινολογικά τμήματα των νοσοκομείων.

Το κόστος της θεραπείας είναι αρκετά υψηλό. Γι’ αυτό, αλλά και επειδή ενδέχεται να χρησιμοποιηθεί η αυξητική ορμόνη για μη θεραπευτικούς σκοπούς (π.χ., ντόπινγκ), η διακίνηση της ορμόνης είναι αυστηρά ελεγχόμενη και η χορήγησή της στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης προϋποθέτει έγκριση από τις υπηρεσίες υγείας.

health.in.gr