Τι πρέπει να προσέξουμε όταν σκάσει η φούσκα της τεχνητής νοημοσύνης

Η παγκόσμια επενδυτική φρενίτιδα γύρω από την τεχνητή νοημοσύνη έχει οδηγήσει σε αποτιμήσεις εταιρειών που φτάνουν τα τρισεκατομμύρια δολάρια και σε εντυπωσιακές προβλέψεις για τον τρόπο με τον οποίο θα ενισχύσει την οικονομική παραγωγικότητα.

Ωστόσο, τις τελευταίες εβδομάδες, το κλίμα έχει αρχίσει να αλλάζει σύμφωνα με οικονομικό αναλυτή. Οι επενδυτές και οι διευθύνοντες σύμβουλοι αμφισβητούν πλέον ανοιχτά εάν το τεράστιο κόστος κατασκευής και λειτουργίας των συστημάτων τεχνητής νοημοσύνης μπορεί πραγματικά να δικαιολογηθεί από τα μελλοντικά έσοδα.

Ο διευθύνων σύμβουλος της Google, Sundar Pichai, έχει μιλήσει για «παράλογη» ανάπτυξη της τεχνητής νοημοσύνης, ενώ άλλοι έχουν δηλώσει ότι ορισμένα έργα αποδεικνύονται πιο περίπλοκα και δαπανηρά από το αναμενόμενο.

Εν τω μεταξύ, οι παγκόσμιες χρηματιστηριακές αγορές έχουν υποχωρήσει, με τις μετοχές των τεχνολογικών εταιρειών να δέχονται ιδιαίτερα μεγάλο πλήγμα, και η αξία των κρυπτονομισμάτων έχει μειωθεί, καθώς οι επενδυτές φαίνονται όλο και πιο νευρικοί.

Πώς πρέπει λοιπόν να αξιολογήσουμε την υγεία του τομέα της τεχνητής νοημοσύνης;

Λοιπόν, οι φούσκες στην τεχνολογία δεν είναι κάτι καινούργιο. Έχουν σημειωθεί μεγάλες αυξήσεις και μεγάλες πτώσεις στον κόσμο των dot-com, καθώς και ραγδαία αύξηση της δημοτικότητας ορισμένων τεχνολογικών πλατφορμών (κατά τη διάρκεια της πανδημίας Covid, για παράδειγμα), οι οποίες στη συνέχεια σταθεροποιήθηκαν.

Κάθε μία από αυτές τις τεχνολογικές αλλαγές ήταν πραγματική, αλλά μετατράπηκαν σε φούσκες όταν ο ενθουσιασμός για τις δυνατότητές τους ξεπέρασε κατά πολύ την ικανότητα των εταιρειών να μετατρέψουν τη δημοτικότητα σε διαρκή κέρδη.

Η έκρηξη του ενθουσιασμού για την τεχνητή νοημοσύνη έχει παρόμοια αίσθηση. Τα σημερινά συστήματα είναι πραγματικά εντυπωσιακά και είναι εύκολο να φανταστεί κανείς ότι δημιουργούν σημαντική οικονομική αξία. Η μεγαλύτερη πρόκληση έγκειται στο πόσο από αυτή την αξία μπορούν πραγματικά να διατηρήσουν οι εταιρείες.

Οι επενδυτές υποθέτουν ότι η τεχνητή νοημοσύνη θα υιοθετηθεί γρήγορα και ευρέως, με υψηλά περιθώρια κέρδους. Ωστόσο, τα επιχειρηματικά μοντέλα που απαιτούνται για την επίτευξη αυτού του αποτελέσματος είναι ακόμη αβέβαια και συχνά πολύ δαπανηρά.

Αυτό δημιουργεί ένα γνωστό χάσμα μεταξύ του τι μπορεί να κάνει η τεχνολογία θεωρητικά και του τι μπορούν να προσφέρουν οι εταιρείες στην πράξη με κερδοφόρο τρόπο. Προηγούμενες περιόδους άνθησης δείχνουν πόσο γρήγορα τα πράγματα κλονίζονται όταν αυτές οι ιδέες δεν αποδίδουν τα αναμενόμενα αποτελέσματα.

Η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να αναδιαμορφώσει ολόκληρους τομείς, αλλά αν το εντυπωσιακό δυναμικό της δεν μεταφραστεί γρήγορα σε σταθερή, κερδοφόρα ζήτηση, ο ενθουσιασμός μπορεί να εξαφανιστεί εκπληκτικά γρήγορα.

Είναι η φούσκα έτοιμη να σκάσει;

Οι επενδυτικές φούσκες σπάνια ξεφουσκώνουν από μόνες τους. Αυτό συνήθως συμβαίνει από εξωτερικές δυνάμεις, στις οποίες συχνά εμπλέκεται η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ – Fed που λαμβάνει μέτρα για να επιβραδύνει την οικονομία αυξάνοντας τα επιτόκια ή περιορίζοντας την προσφορά χρήματος, ή μια ευρύτερη οικονομική ύφεση που ξαφνικά αποστραγγίζει την εμπιστοσύνη.

Για μεγάλο μέρος του 20ού αιώνα, αυτά ήταν τα κλασικά αίτια που έθεσαν τέλος σε μακρές περιόδους ανοδικών αγορών.

Ωστόσο, οι χρηματοπιστωτικές αγορές σήμερα είναι μεγαλύτερες, πιο περίπλοκες και λιγότερο στενά συνδεδεμένες με έναν μόνο μοχλό, όπως τα επιτόκια. Η τρέχουσα έκρηξη της τεχνητής νοημοσύνης έχει εξελιχθεί παρά το γεγονός ότι οι ΗΠΑ διατηρούν τα επιτόκια στο υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων δεκαετιών, γεγονός που υποδηλώνει ότι οι εξωτερικές πιέσεις από μόνες τους ενδέχεται να μην είναι αρκετές για να την ανακόψουν.

Αντίθετα, είναι πιο πιθανό αυτός ο κύκλος να τελειώσει από μέσα. Μια απογοήτευση από έναν από τους μεγάλους παίκτες στον τομέα της τεχνητής νοημοσύνης – όπως τα χαμηλότερα από τα αναμενόμενα κέρδη της Nvidia ή της Intel – θα μπορούσε να διαψεύσει την αίσθηση ότι η ανάπτυξη είναι εγγυημένη.

Εναλλακτικά, μια αναντιστοιχία μεταξύ προσφοράς και ζήτησης τσιπ θα μπορούσε να οδηγήσει σε πτώση των τιμών. Ή οι προσδοκίες των επενδυτών θα μπορούσαν να αλλάξουν γρήγορα αν η πρόοδος στην εκπαίδευση ολοένα και μεγαλύτερων μοντέλων αρχίσει να επιβραδύνεται ή αν τα νέα μοντέλα τεχνητής νοημοσύνης προσφέρουν μόνο μέτριες βελτιώσεις.

Συνολικά, λοιπόν, ίσως το πιο πιθανό τέλος αυτής της φούσκας δεν είναι ένα παραδοσιακό εξωτερικό σοκ, αλλά η συνειδητοποίηση ότι η υποκείμενη οικονομία δεν συμβαδίζει πλέον με τον ενθουσιασμό, προκαλώντας μια απότομη ανατίμηση των σχετικών μετοχών.

Η ζήτηση για Τεχνητή Νοημοσύνη θα καθορίσει αν οι αγορές θα βιώσουν εντυπωσιακή βουτιά

Εάν η φούσκα σκάσει, η πιο ορατή αλλαγή θα είναι μια απότομη διόρθωση στις αποτιμήσεις των κατασκευαστών τσιπ και των μεγάλων εταιρειών cloud που οδηγούν την τρέχουσα άνθηση.

Οι τιμές αυτών των εταιρειών έχουν διαμορφωθεί σαν να θα αυξηθεί η ζήτηση για τεχνητή νοημοσύνη σχεδόν χωρίς όρια. Επομένως, οποιοδήποτε σημάδι ότι η ζήτηση είναι μικρότερη ή πιο αργή από το αναμενόμενο θα πλήξει σκληρά τις χρηματοπιστωτικές αγορές.

Αυτού του είδους η διόρθωση δεν θα σήμαινε την εξαφάνιση της τεχνητής νοημοσύνης, αλλά σχεδόν σίγουρα θα ωθούσε τον κλάδο σε μια πιο προσεκτική, λιγότερο κερδοσκοπική φάση.

Οι πιο σοβαρές συνέπειες θα αφορούν τις επενδύσεις. Η Goldman Sachs εκτιμά ότι οι παγκόσμιες δαπάνες για υποδομές σχετικές με την τεχνητή νοημοσύνη θα μπορούσαν να φθάσουν τα 4 τρισεκατομμύρια δολάρια έως το 2030.

Ακόμα και αν κλονιστεί η εμπιστοσύνη στην ΑΙ, δεν θα έρθει το τέλος της

Μόνο το 2025, η Microsoft, η Amazon, η Meta και η Alphabet, ιδιοκτήτρια της Google, έχουν επενδύσει σχεδόν 350 δισεκατομμύρια δολάρια σε κέντρα δεδομένων, υλικό και ανάπτυξη μοντέλων. Εάν η εμπιστοσύνη κλονιστεί, μεγάλο μέρος αυτής της προγραμματισμένης επέκτασης θα μπορούσε να περιοριστεί ή να καθυστερήσει.

Αυτό θα είχε αντίκτυπο σε ολόκληρη την οικονομία, επιβραδύνοντας τις κατασκευές, μειώνοντας τη ζήτηση για εξειδικευμένο εξοπλισμό και επιβραδύνοντας την ανάπτυξη σε μια περίοδο που ο πληθωρισμός παραμένει υψηλός.

Ωστόσο, η έκρηξη της φούσκας της τεχνητής νοημοσύνης δεν θα εξαλείψει τη μακροπρόθεσμη σημασία της τεχνολογίας. Αντίθετα, θα αναγκάσει την απομάκρυνση από τη νοοτροπία «χτίστε το τώρα, τα κέρδη θα ακολουθήσουν», η οποία τροφοδοτεί μεγάλο μέρος της τρέχουσας ευφορίας.

Οι εταιρείες θα επικεντρωθούν περισσότερο σε πρακτικές χρήσεις που πραγματικά εξοικονομούν χρήματα ή αυξάνουν την παραγωγικότητα, αντί σε κερδοσκοπικές στοιχηματικές κινήσεις για μετασχηματιστικές καινοτομίες. Ο τομέας θα ωριμάσει.

Ωστόσο, αυτό θα συμβεί πιθανώς μόνο μετά από μια οδυνηρή περίοδο προσαρμογής για τους επενδυτές, τους προμηθευτές και τις κυβερνήσεις που έχουν συνδέσει τις προσδοκίες τους για ανάπτυξη με μια αδιάκοπη άνθηση της τεχνητής νοημοσύνης.

Ο Άλεξ Ντρίντεν είναι υποψήφιος διδάκτορας οικονομικών στο SOAS του Πανεπιστημίου του Λονδίνου.