Αρθρωτοί αντιδραστήρες και πυρηνοκίνητα πλοία – Ο Μητσοτάκης θέλει την Ελλάδα στην «πυρηνική συμμαχία»

Υπέρ της χρήσης πυρηνικής ενέργειας στην Ελλάδα τάχθηκε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, υποστηρίζοντας ότι οι αντιδραστήρες είναι απαραίτητοι για την ενεργειακή μετάβαση.

«Πιστεύω ότι πρέπει να είμαστε έτοιμοι να ενταχθούμε στην πυρηνική συμμαχία» δήλωσε την Τετάρτη ο πρωθυπουργός στο συνέδριο που συνδιοργάνωσαν οι Financial Times και η Καθημερινή.

«Μπορεί αυτό να σοκάρει κάποιους που το ακούν, δεδομένου ότι η Ελλάδα είναι μια χώρα χωρίς ιστορικό ή εμπειρία στην πυρηνική ενέργεια, αλλά όταν κοιτάζω τις γενικές ενεργειακές εξελίξεις, δεν βλέπω πώς ο κόσμος μπορεί να φτάσει στην ουδετερότητα άνθρακα χωρίς την πυρηνική ενέργεια».

Ο κ. Μητσοτάκης διαφοροποιήθηκε έτσι από προηγούμενες δηλώσεις του στις Βρυξέλλες το 2021, όταν δήλωνε ανοιχτός στην πυρηνική ενέργεια γενικά, διαβεβαίωνε όμως ότι «η Ελλάδα δεν θα έχει ποτέ πυρηνική μονάδα γιατί βρισκόμαστε σε μια περιοχή εξαιρετικά σεισμογενή».

Ο υφυπουργός Ενέργειας Νίκος Τσάφος είχε δηλώσει παλαιότερα ότι η Ελλάδα θα μπορούσε είτε να προμηθευτεί ηλεκτρική ενέργεια από αντιδραστήρες στη Βουλγαρία ή τη Ρουμανία, είτε να αναπτύξει «μικρούς αρθρωτούς αντιδραστήρες» (SMR) εντός της χώρας.

Πρόκειται για μια νέα γενιά μικρών αντιδραστήρων χαμηλού κόστους και υποτίθεται αυξημένης ασφάλειας, οι οποίοι όμως παραμένουν σε πειραματικό στάδιο και ακόμα δεν χρησιμοποιούνται πουθενά στον κόσμο για παραγωγή ενέργειας.

Στις τελευταίες του δηλώσεις ο κ. Μητσοτάκης έκανε ειδική αναφορά στους SMR: «Βλέπω πολύ ενδιαφέρουσες εξελίξεις στην πυρηνική τεχνολογία, ειδικά όσον αφορά τους μικρούς αρθρωτούς αντιδραστήρες. Και δεν θέλω να μείνουμε εκτός αυτής της συζήτησης» είπε.

«Δεν λέω ότι θα κάνουμε κάτι από την επόμενη μέρα, αλλά τουλάχιστον θέλω να είμαστε μέρος της συζήτησης και να κατανοήσουμε πού οδηγούνται αυτές οι τεχνολογίες» διευκρίνισε.

Ο πρωθυπουργός Κ.Μητσοτάκης δίπλα στην αρχισυντάκτρια των Financial Times για το κλίμα, Εμίλια Μίχασουκ (ΑΠΕ-ΜΠΕ)

Πυρηνοκίνητα πλοία

Ο πρωθυπουργός αναφέρθηκε επίσης στο ενδεχόμενο χρήσης αντιδραστήρων, πιθανότατα SMR, σε ελληνόκτητα πλοία.

«Πρέπει να εξετάσουμε κατά πόσον η πυρηνική τεχνολογία είναι μία επιλογή για τη ναυτιλία σε έναν ορίζοντα 10-15 ετών από τώρα. Πρέπει να συμμετέχουμε στον διάλογο για την πυρηνική τεχνολογία και να κάνουμε ομάδες εργασίας με τη ναυτιλιακή κοινότητα» δήλωσε.

Σήμερα, αντιδραστήρες χρησιμοποιούνται σε πολεμικά πλοία, υποβρύχια και παγοθραυστικά σε σχετικά λίγες χώρες, όπως οι ΗΠΑ, η Ρωσία, η Κίνα και η Ινδία.

Αρκετές χώρες προωθούν τώρα σχέδια για πυρηνική ενέργεια στην πυρηνική ναυτιλία, μεταξύ άλλων η Κίνα, η οποία έχει παρουσιάσει σχέδια για πλοία μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων που θα κινούνται με αντιδραστήρες θορίου –μια τεχνολογία που παραμένει πειραματική και δεν έχει μέχρι σήμερα πρακτικές εφαρμογές.

O πυρηνικός σταθμός του Κοζλοντούι καλύπτει το 40% των αναγκών της Βουλγαρίας σε ηλεκτρική ενέργεια (ΑΠΕ-ΜΠΕ)

Η διεθνής τάση

Η πυρηνική ενέργεια προωθείται ως εργαλείο αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής επειδή, σε αντίθεση με τις ανανεώσιμες πηγές, προσφέρει αδιάλειπτη ενέργεια με χαμηλές εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα.

Είναι ωστόσο μακράν η ακριβότερη πηγή ενέργειας, με το κόστος συχνά να υπερβαίνει τα 20 δισεκατομμύρια δολάρια ανά πυρηνικό σταθμό.

Ο δε χρόνος που απαιτείται για την κατασκευή ενός νέου σταθμού μπορεί να φτάσει τα 20 χρόνια και πολλοί πιστεύουν ότι είναι πρακτικά αδύνατο να δημιουργηθούν έγκαιρα νέες υποδομές μέχρι το 2050, οπότε οι καθαρές εκπομπές άνθρακα της ΕΕ θα πρέπει να έχουν μηδενιστεί.

Παρόλα αυτά, η Ευρωπαϊκή Ένωση αναγνωρίζει την πυρηνική ενέργεια ως εργαλείο που μπορεί να βοηθήσει στην πράσινη μετάβαση και αρκετές χώρες στρέφονται στους αντιδραστήρες για τη μείωση των εκπομπών τους.

Στην Ισπανία, η συζήτηση για την πυρηνική ενέργεια άνοιξε εκ νέου μετά το πρόσφατο γενικευμένο μπλακάουτ, ενώ η Δανία εξετάζει την άρση της απαγόρευσης χρήσης πυρηνικής ενέργειας. Ακόμα και στη Γερμανία, η οποία παρόπλισε τους αντιδραστήρες της επί Μέρκελ, ο καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς αναζητά τρόπους να ξανανοίξουν οι πυρηνικοί σταθμοί και προωθεί επενδύσεις σε SMR.

Πυρηνικός σταθμός λειτουργεί εξάλλου στο Κοζλοντούι της γειτονικής Βουλγαρίας, ενώ η Τουρκία ολοκληρώνει στο Άκουγιου την κατασκευή του πρώτου πυρηνικού εργοστασίου της.

Την περασμένη εβδομάδα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανέφερε ότι η εγκατεστημένη πυρηνική ισχύς στην Ένωση εκτιμάται ότι θα αυξηθεί από τα 98 GW (γιγαβάτ) to 2025 σε περίπου 109 GW έως το 2050.

Οι επενδύσεις που θα απαιτηθούν μέχρι τότε, τόσο για την κατασκευή νέων αντιδραστήρων όσο και για την παράταση λειτουργίας των υφισταμένων, εκτιμώνται στα 241 δισ. δολάρια.