Η ελληνική γλώσσα στο διάβα του χρόνου: Οι διάλεκτοι στην αρχαία ελληνική λογοτεχνία (Μέρος Θ’)
Η ιδιαίτερη διάπλαση του λόγου στα έργα του Σοφοκλή εκφράζει στον ίδιο βαθμό με τα γλυπτά του Παρθενώνα την ακμή που γνώρισε η Αττική κατά τους Κλασικούς Χρόνους
Την οδό του Αισχύλου ακολούθησε αρχικά ο Σοφοκλής –κάτι που ήταν φυσιολογικό, καθώς από τις δικές του συνθέσεις μυήθηκε στην τραγική τέχνη–, υιοθετώντας πολλές αισχύλειες εκφράσεις και αξιοποιώντας άφθονα επικά και λυρικά δάνεια. Με την πάροδο του χρόνου, όμως, η γλώσσα του κινήθηκε προς την κατεύθυνση της απλούστευσης (χωρίς όμως να χάνει σε καμία περίπτωση το υψηλό επίπεδό της), το δε ύφος του έγινε λιγότερο επιτηδευμένο, μάλλον λιτό και αυθόρμητο. Θα μπορούσε να ειπωθεί ότι η ιδιαίτερη διάπλαση του λόγου στα έργα του Σοφοκλή, με την αποφυγή της βαριάς μεγαλοπρέπειας της αισχύλειας γλώσσας, με την κυριαρχία του μέτρου και της γλυκύτητας, εκφράζει στον ίδιο βαθμό με τα γλυπτά του Παρθενώνα την ακμή που γνώρισε η Αττική κατά τους Κλασικούς Χρόνους.
Ο τρίτος των μεγάλων τραγικών της αρχαιότητας, ο Ευριπίδης, είναι εκείνος που τόλμησε να αποστεί σε μεγάλο βαθμό από τα αρχαϊκά στοιχεία και να χρησιμοποιήσει ακόμα και εντελώς νεωτερικούς σχηματισμούς. Τα νεωτερικά αυτά γλωσσικά στοιχεία, όπως και πεζολογικά στοιχεία του καθημερινού λόγου, εμφανίζονται κατά κύριο λόγο στα διαλογικά μέρη, ενίοτε και στα χορικά. Σε γενικές γραμμές, ο τρόπος έκφρασης του Ευριπίδη είναι απλός και καθαρός, στα όρια της γλώσσας που χρησιμοποιείται στις καθημερινές συνομιλίες, αλλά το ύφος του ουδέποτε γίνεται κοινότοπο, τετριμμένο.
Έχοντας ολοκληρώσει την αναφορά μας στη γλώσσα της αθηναϊκής τραγωδίας, μπορούμε τώρα να περάσουμε σε ένα άλλο πεδίο, σε αυτό της αθηναϊκής κωμωδίας. Εκκινώντας από την παραδοχή ότι η τελευταία αποτελεί κατά μείζονα λόγο αττικό δημιούργημα –αυτή είναι η επικρατούσα αντίληψη στους κόλπους των σύγχρονων ερευνητών, μολονότι δεν μπορεί να παραμεριστεί εντελώς το ενδεχόμενο δωρικών επιδράσεων–, αντιλαμβανόμαστε ότι η βάση της αθηναϊκής κωμωδίας είναι η αττική διάλεκτος.
*Στη φωτογραφία του παρόντος άρθρου, έκδοση με τραγωδίες του Σοφοκλή (μτφρ Ι. Ν. Γρυπάρη, Βιβλιοπωλείον της «Εστίας»).
Η ελληνική γλώσσα στο διάβα του χρόνου: Οι διάλεκτοι στην αρχαία ελληνική λογοτεχνία (Μέρος Α’)
Η ελληνική γλώσσα στο διάβα του χρόνου: Οι διάλεκτοι στην αρχαία ελληνική λογοτεχνία (Μέρος Β’)
Η ελληνική γλώσσα στο διάβα του χρόνου: Οι διάλεκτοι στην αρχαία ελληνική λογοτεχνία (Μέρος Γ’)
Η ελληνική γλώσσα στο διάβα του χρόνου: Οι διάλεκτοι στην αρχαία ελληνική λογοτεχνία (Μέρος Δ’)
Η ελληνική γλώσσα στο διάβα του χρόνου: Οι διάλεκτοι στην αρχαία ελληνική λογοτεχνία (Μέρος Ε’)
Η ελληνική γλώσσα στο διάβα του χρόνου: Οι διάλεκτοι στην αρχαία ελληνική λογοτεχνία (Μέρος ΣΤ’)
Η ελληνική γλώσσα στο διάβα του χρόνου: Οι διάλεκτοι στην αρχαία ελληνική λογοτεχνία (Μέρος Ζ’)
Η ελληνική γλώσσα στο διάβα του χρόνου: Οι διάλεκτοι στην αρχαία ελληνική λογοτεχνία (Μέρος Η’)
- Στα «ΝΕΑ» της Τρίτης: Αν ταξιδέψετε…
- Στο στόχαστρο η Binance για λειτουργία ύποπτων λογαριασμών
- Γιατί οι επενδυτές ποντάρουν στην πυρηνική σύντηξη ενώ παραμένει ακατόρθωτη
- Οι μεγάλοι νικητές και χαμένοι των αγορών το 2025
- Apptronik: Ένα ανθρωποειδές ρομπότ με «DeepMind» – Εκπαιδεύεται να κάνει… τα πάντα
- Φούλαμ – Νότιγχαμ Φόρεστ 1-0: Νίκη για τους γηπεδούχους με πέναλτι του Χιμένες
- Άκρως Ζωδιακό: Τα Do’s και Don’ts στα ζώδια σήμερα [Τρίτη 23.12.2025]
- Πάτρα: Συνελήφθησαν 8 άτομα που έπαιζαν μπαρμπούτι
Ακολουθήστε το in.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
![Άκρως Ζωδιακό: Τα Do’s και Don’ts στα ζώδια σήμερα [Τρίτη 23.12.2025]](https://www.in.gr/wp-content/uploads/2025/12/samuel-quek-1YzWh7ZrJlA-unsplash-1-315x220.jpg)
Αριθμός Πιστοποίησης Μ.Η.Τ.232442