Καθαρός μισθός στην Ευρώπη: Τι μένει τελικά μετά τους φόρους και τις κρατήσεις;

Τι ποσοστό από τον ακαθάριστο μισθό καταλήγει τελικά στην τσέπη ενός μέσου εργαζομένου στην Ευρώπη; Το τελικό ποσό που εισπράττεται δεν είναι σταθερό, καθώς εξαρτάται από διάφορους παράγοντες, με την κλίμακα φορολογίας, το ύψος των κρατήσεων και την οικογενειακή κατάσταση να παίζουν καθοριστικό ρόλο. Βεβαίως η ύπαρξη κοινωνικών παροχών και δημόσιων υπηρεσιών, το αν υπάρχει δηλαδή για τον εργαζόμενο- πολίτη πραγματικό αντίκρυσμα  των κρατήσεων και των φόρων, συμβάλει επίσης καθοριστικά στο ποσό που μένει τελικά στην τσέπη του εργαζόμενου.

Το Euronews Business διερευνά πόσο από τον ακαθάριστο μισθό καταλήγει τελικά στον τραπεζικό λογαριασμό ενός μέσου Ευρωπαίου, εξετάζοντας τέσσερα διαφορετικά σενάρια.

Το ποσό που απομένει από τον μισθό μετά τις κρατήσεις είναι ένα πολύπλοκο θέμα, καθώς επηρεάζεται από διάφορους παράγοντες, όπως το αν κάποιος είναι παντρεμένος ή έχει παιδιά. Επιπλέον, το ύψος του εισοδήματος παίζει καθοριστικό ρόλο, αφού σε πολλές χώρες οι φορολογικοί συντελεστές αυξάνονται αναλογικά με το εισόδημα.

Παρόλα αυτά, μπορούμε να αποκτήσουμε μια γενική εικόνα των ποσοστών του μισθού που παραμένουν ως καθαρές αποδοχές, βασιζόμενοι στα δεδομένα της Eurostat για τις ετήσιες αποδοχές.

Οι καθαρές αποδοχές υπολογίζονται αφαιρώντας από τον ακαθάριστο μισθό τις εισφορές κοινωνικής ασφάλισης και τους φόρους εισοδήματος, ενώ για οικογένειες με παιδιά συνυπολογίζονται και τα οικογενειακά επιδόματα.

Αποδοχές σε άτομα χωρίς παιδιά

Το πρώτο σενάριο εξετάζει ένα άγαμο άτομο χωρίς παιδιά που εισπράττει το 100% του μέσου μισθού. Μεταξύ των 31 ευρωπαϊκών χωρών που συμπεριλήφθηκαν, ο λόγος των ετήσιων καθαρών μέσων αποδοχών προς τις ακαθάριστες μέσες αποδοχές ποικίλλει σημαντικά και κυμαίνεται από 60,1% στο Βέλγιο έως 85,9% στην Κύπρο, με τον μέσο όρο της ΕΕ να ανέρχεται στο 68,8%.

Εκτός από την Κύπρο, οι εργαζόμενοι στην Ελβετία (81,4%), την Εσθονία (81,1%) και την Τσεχία (80%) εισπράττουν τουλάχιστον τα τέσσερα πέμπτα του ακαθάριστου μισθού τους.

Μεταξύ των τεσσάρων κορυφαίων οικονομιών της ΕΕ, η Ισπανία ξεχωρίζει ως η πιο ευνοϊκή για τους ανύπαντρους χωρίς παιδιά, με τους εργαζόμενους να διατηρούν το 77,9% των ακαθάριστων αποδοχών τους. Το ποσοστό αυτό συγκρίνεται με 72,5% στη Γαλλία και 72,3% στην Ιταλία.

Πόσα πραγματικά μένουν σ’ ένα ζευγάρι χωρίς παιδιά;

Ο λόγος των ετήσιων καθαρών μέσων αποδοχών προς τις ακαθάριστες μέσες αποδοχές για ένα ζευγάρι δύο μισθωτών χωρίς παιδιά είναι παρόμοιος με αυτόν ενός άγαμου ατόμου χωρίς παιδιά, με μικρές μόνο διαφοροποιήσεις.

Ενδεικτικά, ένα ζευγάρι με δύο μισθωτούς χωρίς παιδιά έλαβε 56.359 ευρώ από το ακαθάριστο εισόδημα των 81.732 ευρώ στην ΕΕ, με αποτέλεσμα η αναλογία καθαρού προς ακαθάριστο εισόδημα να ανέρχεται στο 69%.

Εργαζόμενοι με παιδιά

Οι αναλογίες των αμοιβών που λαμβάνουν τα ζευγάρια με παιδιά αυξάνονται σημαντικά σε σύγκριση με τα νοικοκυριά χωρίς παιδιά, ανεξάρτητα από το αν το νοικοκυριό αποτελείται από ένα άτομο ή ένα ζευγάρι.

Το ποσοστό αυτό κυμαίνεται από 70,4% στη Ρουμανία έως 109,3% στη Σλοβακία, ενώ ο μέσος όρος της ΕΕ είναι 82,7%. Οι τρεις σκανδιναβικές χώρες – η Νορβηγία, η Δανία και η Φινλανδία – ήταν μεταξύ των πέντε τελευταίων χωρών, καθεμία από τις οποίες ανέφερε αναλογία κάτω από 76%.

Ο μισθός που παίρνει ένα ζευγάρι με δύο εργαζόμενους και δύο παιδιά κυμαίνεται από 65,7% των ακαθάριστων αποδοχών στο Βέλγιο έως 89,5% στη Σλοβακία. Ο μέσος όρος της ΕΕ ήταν 73,8%, που σημαίνει ότι ένα ζευγάρι θα λάμβανε 60.332 ευρώ από συνολικές ακαθάριστες αποδοχές 81.732 ευρώ.

Σε σύγκριση με τα ζευγάρια με δύο μισθωτούς χωρίς παιδιά, τα ζευγάρια αυτής της κατηγορίας είχαν γενικά υψηλότερη αναλογία εισοδήματος, με εξαίρεση την Ισλανδία και την Τουρκία, όπου δεν υπήρχε καμία διαφορά. Η διαφορά ήταν μικρότερη από δύο ποσοστιαίες μονάδες στην Ελλάδα, την Κύπρο, την Ισπανία και τη Νορβηγία.

Στην ΕΕ, ένα μονογαμικό ζευγάρι με δύο παιδιά έπαιρνε καθαρό εισόδημα 33.940 ευρώ από μεικτό μισθό 41.043 ευρώ. Ένας άγαμος χωρίς παιδιά είχε καθαρό εισόδημα 28.217 ευρώ.

Γιατί τα ζευγάρια με παιδιά κερδίζουν περισσότερα; Η διαφορά των 5.723 ευρώ στις καθαρές αποδοχές προέρχεται κυρίως από δύο παράγοντες: το ζευγάρι έλαβε 1.846 ευρώ σε οικογενειακά επιδόματα και, το σημαντικότερο, πλήρωσε 3.764 ευρώ λιγότερους φόρους εισοδήματος.

Ωστόσο, αυτή η οικογενειακή στήριξη δεν ήταν διαθέσιμη σε όλες τις χώρες του καταλόγου. Η Τουρκία, για παράδειγμα, δεν παρείχε κανένα οικογενειακό επίδομα ή φορολογική ελάφρυνση, με αποτέλεσμα η αναλογία των απολαβών σε όλα τα σενάρια να είναι σχεδόν πανομοιότυπη.