Αόρατες υπάρξεις μέσα στα ελληνικά νοικοκυριά – Οι ιστορίες Γεωργιανών γυναικών που ζουν… μόνο τις Κυριακές

«Γεια σας, μια γυναίκα θα ήθελα για καθαριότητα στο σπίτι», ακουγόταν να λέει η φωνή από την άλλη γραμμή της κλήσης στο γραφείο εύρεσης εργασίας, συνοδεύοντάς σε καθ’ όλη την έκθεση.

Στην Ιθάκης, στον εκθεσιακό χώρο Κάμιρος, οι ιστορίες μεταναστριών από την Γεωργία παίρνουν μορφή μέσα από την έκθεση «Sunday Women» από τον φακό της Τατιάνας Μαυρομάτη και σε συν – σκηνοθεσία με τη Λώρα Μαραγκουδάκη.

Άφησαν πίσω τα σπίτια τους, τις καριέρες τους τα όνειρα τους, τους δικούς τους γέρους και έδωσαν ένα τελευταίο φιλί στα παιδιά τους πριν πάρουν την μεγάλη απόφαση να εγκατασταθούν για τα επόμενα χρόνια στην Ελλάδα.

Έπιασαν δουλειά ως εσωτερικές ή ως εργάτριες σε σπίτια, σχεδόν αθέατες στα μεγάλα σπίτια των «κυριών» τους, «περιμένοντας με την ψυχή στο στόμα να πάει Κυριακή».

Οι ζωές τους περιορισμένες σε μερικά τετραγωνικά. Ξυπνάνε, κοιμούνται και κάποιες φορές τρώνε μόνες τους μέσα στα δωμάτιά τους, «σαν τα σκυλιά» όπως περιγράφει μια από τις γυναίκες, μέσα από την μαρτυρία της.

«Όπως δεν έχουμε ίδια τα δάχτυλα μας, δεν είμαστε το ίδιο ίσοι οι άνθρωποι», αφηγείται μια από τις γυναίκες.

Η γεωργιανή γυναίκα είναι πλέον συνώνυμη στην ελληνική κοινωνία με τη δουλειά της καθαρίστριας, της γηροκόμου, της αποκλειστικής, της νταντάς.

Κάποιες από αυτές, ίσως μάλιστα και στην πλειοψηφία τους, δουλεύουν 20 και 30 χρόνια στην Ελλάδα χωρίς χαρτιά, ένσημα, σύνταξη, ασφάλιση. Ένα «φάντασμα» που η νομική του αναγνώριση χάθηκε στα σύνορα.

«Όπως δεν έχουμε ίδια τα δάχτυλα μας, δεν είμαστε το ίδιο ίσοι οι άνθρωποι», αφηγείται μια από τις γυναίκες.

Η γεωργιανή γυναίκα είναι πλέον συνώνυμη στην ελληνική κοινωνία με τη δουλειά της καθαρίστριας, της γηροκόμου, της αποκλειστικής, της νταντάς.

Κάποιες από αυτές, ίσως μάλιστα και στην πλειοψηφία τους, δουλεύουν 20 και 30 χρόνια στην Ελλάδα χωρίς χαρτιά, ένσημα, σύνταξη, ασφάλιση. Ένα «φάντασμα» που η νομική του αναγνώριση χάθηκε στα σύνορα.

Η εσώκλειστη βοηθός αποτελεί μια από τις πιο διαδεδομένες μορφές εργασίας. Πρόκειται για μια 24ωρη δουλειά με μοναδικό ρεπό την Κυριακή. Από την δεκαετία του 1990 και έπειτα στην Ελλάδα γιγαντώθηκε μια άτυπη βιομηχανία υπηρεσιών φροντίδας, πατώντας στην εργασία χιλιάδων μεταναστριών οι οποίες ήρθαν προς την Ελλάδα μετά την πτώση της Σοβιετικής Ένωσης.

«Η δουλειά της εσωτερικής είναι πολύ διαδεδομένη. Οι περισσότερες γυναίκες, όσες μιλάνε στην έκθεση αλλά και άλλες που έχουμε γνωρίσει εκτός αυτής, έχουν περάσει από τη δουλειά της εσωτερικής, καθώς είναι από τις πρώτες δουλειές που βρίσκουν όταν πρωτοέρχονται στην Ελλάδα. Είναι δηλαδή πολύ εύκολο να βρεις μια τέτοια δουλειά γιατί υπάρχει ζήτηση. Είναι μια δουλειά που ορίζει και τη νόρμα. Δηλαδή είναι η πιο δύσκολη απ’ όλες, είναι η πιο απαιτητική» αναφέρει η Τατιάνα Μαυρομάτη.

«Η Κυριακή είναι η μέρα που συγκροτείται η κοινότητα. Είναι μέρα ελευθερίας που ζούνε ε στον «έξω κόσμο» εξού και ο τίτλος της έκθεσης.

«Άρχισα να συνειδητοποιώ, αφού ξεκίνησα να γνωρίζω αρκετές γυναίκες από την γεωργιανή κοινότητα, όλη αυτή τη μεταναστευτική κίνηση, ότι είναι μια από τις μεγαλύτερες μεταναστευτικές κοινότητες στην Ελλάδα» αναφέρει η φωτογράφος.

«Αυτά τα στοιχεία δεν τα βρίσκεις κι εύκολα, δεν υπάρχει κάποιο επίσημο νούμερο ενώ θα μπορούσε να ναι και 250.000 αυτές οι γυναίκες που είναι εδώ. Δηλαδή αυτό μας ενδιέφερε το ότι είναι γυναίκες, οικιακές εργάτριες και είναι όλο αυτό το ζήτημα της γυναικείας μετανάστευσης και γυναικείας εργασίας».

Η εργασία είναι μονότονη και εντατική και ο χρόνος επαναλαμβανόμενος και κυκλικός. Οι προσωπικές στιγμές είναι λίγες και κλεμμένες, αφορισμένες στις παρυφές της οικογενειακής ζωής των εργοδοτών.

Οι ιστορίες των Ινγκα, Τεόνα, Αννας, Μανάνας και της Τσίουρι έχουν πολλά κοινά. Οι περισσότερες κατάγονται από την περιοχή του Ιμερέτι η οποία αποτελεί την κυριότερη δεξαμενή οικιακών εργατριών στην Ελλάδα.

Ακόμη και γενιές μετά, νέες γυναίκες ακολουθώντας τις συγγενείς τους μεταναστεύουν με σκοπό να βρουν μια καλύτερη ζωή, με τους οικογενειακούς δεσμούς να διατηρούνται από τα εμβάσματα, το skype και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

«Ξεχνάς τη μέρα είναι. Τρίτη είναι; Δευτέρα είναι;». Οι μέρες μετριούνται σε σχέση με την Κυριακή, τη μέρα του ρεπό.

H έκθεση «Sunday Women» παρουσιάζεται στην γκαλερί Κάμιρος (Ιθάκης 32, Κυψέλη) με την υποστήριξη του Ιδρύματος Ρόζα Λούξεμπουργκ. Δευτέρα έως Παρασκευή (19.30-23.00). Έως τις 12/11.