Παρασκευή 29 Μαρτίου 2024
weather-icon 21o
Αντώνης Σαμαράκης - Σκέτη «ψυχούλα»

Αντώνης Σαμαράκης – Σκέτη «ψυχούλα»

Ο Αντώνης Σαμαράκης απεβίωσε στις 8 Αυγούστου 2003 στην Πύλο

Η νομενκλατούρα της κουλτούρας, εκείνο το κύκλωμα των κριτικών, που υπήρχε ανέκαθεν, υπάρχει τώρα και θα υπάρχει πάντα, και που αποτελείται από καλοπροαίρετους και κακοπροαίρετους ανθρώπους οι οποίοι φτιάχνουν μεταξύ τους αρμούς της κριτικής αποτίμησης ενός έργου τέχνης, είτε είναι αυτό εικαστικό, κινηματογραφικό, είτε λογοτεχνικό, θεατρικό και ό,τι άλλο ανήκει στον χώρο της πνευματικής δημιουργίας, αποτελείται από μία τάξη-για-τον εαυτό της ανθρώπων που αποφαίνονται με τη σφραγίδα ενός Πάπα για κάθε καινούργιο έργο ενός δημιουργού.

Αυτή η νομενκλατούρα δεν έκανε δεκτά στους κόλπους της τα βιβλία του Αντώνη Σαμαράκη. Μπορεί να γράφτηκαν μερικές κριτικές, που μπορεί να ήταν και ενθουσιαστικές, ωστόσο, στο σύνολό της, όπως το έζησα εγώ, ο Σαμαράκης θεωρούνταν ήσσονος σημασίας πεζογράφος. Κι ενώ το έργο του είχε αγγίξει ένα ευρύτατο κοινό, ελληνικό και ξένο, παρόλα αυτά, η νομενκλατούρα αρνιόταν να του αναγνωρίσει το πολυδιαβασμένο και πολυμεταφρασμένο έργο του.

Το λέω αυτό και εξ ιδίας πείρας, αλλά για μένα το χρεώνω στα πολλαπλά και αδιαβάθμητα βιβλία που έχω γράψει, ενώ ο Αντώνης δεν ήταν από τους πολυγραφότατους συγγραφείς. Και μπορεί να αδιαφορούσε για τη στάση της νομενκλατούρας αυτής, αλλά νομίζω ότι κατά βάθος θα τον πλήγωνε.

Όσο πιο δύστροπος και ιδιότυπος είναι ένας συγγραφέας ή ποιητής, τόσο η νομενκλατούρα τον αγκαλιάζει. Της προσφέρεται σαν είδος που της δίνει την ευκαιρία να πρωτοτυπήσει και η ίδια αναφερόμενη σε ξένους θεωρητικούς των τεχνών.

Δυστυχώς γι’ αυτούς, ο Σαμαράκης είναι δύο πράγματα ταυτοχρόνως και μόνο: λιτός στη γραφή, τηλεγραφικός στις προτάσεις, αντι-λογοτεχνικός όσο γίνεται στις περιγραφές τόπων, καιρικών συνθηκών, ηλίου και φεγγαριού. Η ραχοκοκαλιά των βιβλίων του έχει πάντα έναν και μόνο σταθερό πυρήνα: τον άνθρωπο. Ο άνθρωπος τον αφορά, σε όλες τις εκδοχές του. Κυρίως ο άνθρωπος που υποφέρει. Ο νέος άνθρωπος που δεν έχει ακόμη συμβιβαστεί. Που παλεύει για μια θέση στον ήλιο, χωρίς πυξίδα για να τον πλησιάσει.

Αυτό το απέδειξε έμπρακτα σε όλη τη ζωή του. Όπου συναντούσε ανθρώπινη πληγή, έτρεχε να τη γιατρέψει. Οι νέοι τον λάτρευαν. Παντού σε κάθε αίτημά τους. Αυτό τελικά είχε ως αποτέλεσμα να γίνει ο Έλληνας εκπρόσωπος της παγκόσμιας UNICEF και ο δημιουργός από μόνος του της «Βουλής των Εφήβων».

Τον έζησα ως άνθρωπο από πολύ κοντά. Από τα πρώτα μας βιβλία (1953-1954). Κολλήσαμε. Είχε ένα μυαλό περιστροφικό και μια ανεξάντλητη χαρά να δίνει, να δίνεται χωρίς κανένα αντάλλαγμα. Μια φορά, που διάβασε σε μια γαλλική εφημερίδα για έναν νέο άνθρωπο που απέτυχε να αυτοκτονήσει, έτρεξε στην πόλη του, στη Γαλλία, να τον βρει.

Μιαν άλλη φορά που με επισκέφθηκε στη Θεσσαλονίκη και του γνώρισα τον νεοαφιχθέντα εκεί φίλο μου Άγγελο Δεληβοριά, όταν είδε πού έμενε, σε ένα γιαπί ημιτελές που έκτιζε ο πατέρας του, έτρεξε, του πήρε καρέκλες, τραπέζι και μια λάμπα για να μπορεί να διαβάζει τη νύχτα. Όμως, το δώρο αυτό του γύρισε μπούμερανγκ: ανησυχούσε από την Αθήνα, όπου είχε επιστρέψει, μήπως ο Άγγελος έπαθε καμιά ηλεκτροπληξία, καθώς η λάμπα δεν είχε γείωση. Κι έπαιρνε εμένα στο τηλέφωνο για να τον καθησυχάσω.

Ο Αντώνης ήταν σκέτη «ψυχούλα». Και η ψυχούλα αυτή βρήκε στον δρόμο της την ωραία Ελένη. Κι εκεί φρονίμεψε, χωρίς ν’ αλλάξει χαρακτήρα. Ο πάντα ανήσυχος, δεν ησύχασε αλλά γιάτρεψε την ανησυχία του (που την ανέπτυξε τόσο δυνατά στο Σήμα κινδύνου), με το  επόμενο βιβλίο του, τη συλλογή διηγημάτων Αρνούμαι. Σε αυτό, ο απελπισμένος ήρωας του ομώνυμου διηγήματος, ενώ πάει να πέσει από τη γέφυρα, πέφτει στο ποτάμι για να σώσει έναν άγνωστο συνάνθρωπό του που πνίγεται.

Και μόλις το 2008 είχαμε την τύχη να γνωρίσουμε, μαζί με τον γεννημένο πεζογράφο, και τον ποιητή που όλοι ξέραμε ότι υπήρξε, αλλά δεν είχαμε διαβάσει τα ποιήματά του. Εγώ όμως ήξερα ένα από τότε που πρωτογνωριστήκαμε και κράτησα μια ολόκληρη ζωή τον τελευταίο του στίχο:

«Τα χέρια δώσ’ μου

να κάψουμε τα σύνορα του κόσμου».

Βασίλης Βασιλικός, συγγραφέας

2 Μαρτίου 2020


Ο Αντώνης Σαμαράκης απεβίωσε  στις 8 Αυγούστου 2003 στην Πύλο.

Sports in

O Τζόλης των 17 γκολ και η… αδικία του Πογέτ (vids)

Ο Γκουστάβο Πογέτ δεν έκανε σωστή διαχείριση στο ματς με τη Γεωργία και αυτό φαίνεται από τον Χρήστο Τζόλη, που είναι ο πιο φορμαρισμένος Έλληνας παίκτης αυτή τη στιγμή και ήταν εκτός αποστολής.

Ακολουθήστε το in.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

in.gr | Ταυτότητα

Διαχειριστής - Διευθυντής: Λευτέρης Θ. Χαραλαμπόπουλος

Διευθύντρια Σύνταξης: Αργυρώ Τσατσούλη

Ιδιοκτησία - Δικαιούχος domain name: ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ ΜΜΕ Α.Ε.

Νόμιμος Εκπρόσωπος: Ιωάννης Βρέντζος

Έδρα - Γραφεία: Λεωφόρος Συγγρού αρ 340, Καλλιθέα, ΤΚ 17673

ΑΦΜ: 800745939, ΔΟΥ: ΦΑΕ ΠΕΙΡΑΙΑ

Ηλεκτρονική διεύθυνση Επικοινωνίας: in@alteregomedia.org, Τηλ. Επικοινωνίας: 2107547007

Παρασκευή 29 Μαρτίου 2024