Συνταρακτικές σκηνές και εντυπωσιακά εφέ στα «Ερείπια»

Ένα ακατάστατο δωμάτιο, μια μεγάλη τηλεόραση και δυο «χτυπημένοι» από τη ζωή και τα πάθη, χαρακτήρες οικοδομούν μια απωθητική πραγματικότητα.

Ένας μεσήλικας δημοσιογράφος και μια νεαρή κοπέλα βρίσκονται στο επίκεντρο του σκληρού έργου, ενώ ξετυλίγουν το «κουβάρι» των αρρωστημένων σκέψεων, των ψυχολογικών προβλημάτων και των απωθημένων τους.

Το έργο κινείται σε δύο επίπεδα. Αρχικά την παράσταση κλέβουν ερωτικοί καβγάδες, ζήλιες και σεξουαλικές πράξεις, ενώ στην πορεία εισδύει στο «παιχνίδι» η ωμότητα του πολέμου και ένας στρατιώτης μπαίνει βίαια στο δωμάτιο βιάζει τον μεσήλικα δημοσιογράφο και του υπενθυμίζει με τιμωρητικό τρόπο την αμέλεια που υπέδειξε ως προς τα φρικιαστικά εγκλήματα του πολέμου.

Ακραίες καταστάσεις βίας, ο πόλεμος της Γιουγκοσλαβίας, αλλά και τα θατσερικά κατάλοιπα φαίνεται να απασχολούν την Σάρα Κέιν, καθώς ξεγυμνώνει με ωμότητα πτυχές του παρελθόντος που έχουν στιγματίσει τη σύγχρονη πραγματικότητα.

Παράλληλα, βάζει στη θεατρική σκακιέρα ένα νέο θεατρικό είδος το «In yer face», που σκοπό έχει να ταρακουνήσει τον θεατή και να εναποθέσει τους σπόρους του προβληματισμού στο νου του.

Μπορεί ορισμένοι κριτικοί να είχαν κάνει στο παρελθόν λόγο για υπερβολή, προστυχιά, επιδιώκοντας να αποσύρουν το κείμενο από το πλαίσιο του αξιόλογου, στην πορεία, όμως, τα «Ερείπια» συνάντησαν το δρόμο της αναγνώρισης.

Eίναι ένα έργο που μπορεί να σοκάρει, βάζει, όμως, στον θεατή στο τρυπάκι του αναλογισμού. Τον καλεί να εξετάσει το σκεπτικό της ασύστολης βίας, του ακραίου και του ανελέητου, ενώ θέτει στο ταμπλό του σαρκασμού τις ρατσιστικές αντιδράσεις.

Οι τρομοκρατικές επιθέσεις, οι φυλετικές οδομαχίες, η ανεργία και το απόγειο της απόγνωσης και του αδιεξόδου είναι στοιχεία που εκτίθενται μέσα από το έργο, που βρίθει κοινωνικών νοημάτων, ενώ «ρίχνει» γροθιά στο στομάχι του θεατή, καθώς καλλιεργεί συνεχή ερωτηματικά.

Εκτός από κοινωνικές προεκτάσεις, το έργο λειτουργεί και ως ψυχολογικό καλειδοσκόπιο, που εξετάζει το πώς αντιδρούν οι άνθρωποι υπό το ταβάνι της απελπισίας, της μοναξιάς και της ανασφάλειας, ενώ προβάλλει τον ανατριχιαστικό χαρακτήρα των ανθρώπινων αδυναμιών. Έχει τη μορφή κηρύγματος, ενώ διαφαίνεται μέσα από τις εκρήξεις του έργου και τη γενική βιαιότητα η διαταραγμένη ψυχοσύνθεση της Σάρα Κέιν.

To θρησκευτικό στοιχείο κάνει, επίσης, την εμφάνισή του μέσα από το έργο που φέρνει στο φως τη μόνιμη απόρια του πώς είναι η ζωή μετά τον θάνατο και εάν πραγματικά υφίσταται. Παράλληλα, το τρίπτυχο έρωτας – θάνατος – μοναξιά φαίνεται να διαδραματίζει καταλυτικό ρόλο, ενώ η απύθμενη δυναμή των στοιχείων αυτών αναπαρίσταται με συγκλονιστικό ρεαλισμό.

Το σκηνοθετικό νυστέρι απομονώνει τα ακραία και δυσκολοχώνευτα σημεία του έργου, χωρίς, όμως, να σβήνει την ταυτότητά του. Ο Δημήτρης Τάρλοου αναπαριστά με επιτυχημένο τρόπο τη σκληρότητα που εκπέμπουν τα «Ερείπια», αλλά σπα το «καβούκι» της υπερβολής με τον θεατή να μην φεύγει αηδιασμένος από την παράσταση, αλλά προβληματισμένος.

Το στοιχείο της κάθαρσης που διαφαίνεται στο τέλος αναπαρίσταται με εντυπωσιακό τρόπο, καθώς χρησιμοποιούνται ειδικά εφέ, βροχή και διάφοροι φωτισμοί. Οι διάλογοι είναι γρήγοροι, ενώ συμπλέουν με το στοιχείο της έντασης και όταν κορυφώνονται ο θεατής λύνει το «αίνιγμα».

Δράση και γρήγορη ροή υπάρχουν, παρόλο που τα «Ερείπια» εκτυλίσσονται σε ένα δωμάτιο που εμπλουτίζεται από ψυχολογικά σκαμπανεβάσματα και αφίξεις που αλλάζουν την πλοκή.

Ο χώρος δεν διαφοροποιείται, αλλά τα σκηνικά είναι ιδιαίτερα με μια μεγάλη τηλεόραση να καθρεπτίζει τη σύγχρονη κοινωνική κρίση και να γεφυρώνει το σήμερα με το παρελθόν.

Ποδοσφαιρικός αγώνας, αλλά και ουκρανική κρίση φαίνονται μέσα από την οθόνη θέλοντας να προβληματίσουν τον θεατή για το καταστροφικό στοιχείο της συνέχειας.

Το μόνο, ίσως, μελανό σημείο είναι ότι το τέλος δεν είναι ξεκάθαρο παρόλο που αναπαρίσταται εντυπωσιακά και με μυσταγωγικό χαρακτήρα. Δημιουργείται η απορία στον θεατή εάν ο μεσήλικας πέθανε ή εάν απλώς βιώνει τον πόνο ενός οδυνηρού εφιάλτη.

Οι ερμηνείες αποδίδουν με επιτυχία τη σκληρότητα του έργου χωρίς να κινούνται στα «ίχνη» της υπερβολής. Η Λένα Παπαληγόύρα με άλλοτε κουρασμένη και άλλοτε οργισμένη φωνή ενσαρκώνει με πειστικότητα τη γυναίκα που ταλανίζεται από συνεχή ερωτηματικά και εξάρσεις. Από τη στάση του σώματός της μέχρι το βλέμμα της το στοιχείο της φθοράς ,που ακολουθεί τον ρόλο της, είναι εμφανές.

Ο Ακύλλας Καραζήσης, παράλληλα, ενσαρκώνει με φυσικότητα τον ακραίο άνδρα που είναι όμηρος των παθών και των προκαταλήψεών του, ενώ χωρίς να υπερβάλει αποδίδει ρεαλιστικά ακραίες συμπεριφορές.

Ο Μιχάλης Αφολάνιο ζωντανεύει μέσα από την ερμηνεία του τη φρικιαστική όψη του πολέμου, ενώ με επιτυχία υποδύεται τον κουρασμένο από ζωή και διψασμένο για εκδίκηση στρατιώτη.

Τα «Ερείπια» αναδεικνύοντας την πολλαπλότητα της ανθρώπινης ψυχοσύνθεσης, την αποσάθρωση της κοινωνίας και την αμαύρωση των αξιών ανοίγουν την «πόρτα» του προβληματισμού και καλούν τον θεατή να συμμετάσχει σε ένα «ταξίδι» εσωτερικών διεργασιών.

Ελισάβετ Σταμοπούλου

Θέατρο Πορεία έως 01/06/2014
Τρικόρφων 3-5 και Γ Σεπτεμβρίου 69 Αθήνα / Κέντρο +302108210991

Σκηνοθεσία: Δημήτρης Τάρλοου
Σκηνικά-Κουστούμια: Ελένη Μανωλοπούλου
Μουσική: Κατερίνα Πολέμη
Φωτισμοί: Αλέκος Αναστασίου

Παίζουν: Ακύλλας Καραζήσης, Λένα Παπαληγούρα, Μιχάλης Αφολάνιο

Ημέρες Παραστάσεων: Τετάρτη έως Κυριακή στις 21.00
Τιμές Εισιτηρίων: Κανονικό 15€, Φοιτητικό, Νεανικό (κάτω των 24), Ανέργων: 10€

Το έργο «Blasted» της Sarah Kane είναι αυστηρά ακατάλληλο για ηλικίες κάτω των 18 ετών.