«Πρωτοφανείς» επιθέσεις μυκήτων στην άγρια ζωή και τις καλλιέργειες

Επιθετικά είδη μυκήτων που εξαπλώνονται χάρη στο διεθνές εμπόριο και την κλιματική αλλαγή απειλούν τα αμφίβια, τις μέλισσες, τις νυχτερίδες, τις χελώνες Caretta caretta, κάποια κοράλλια, καθώς και βασικές καλλιέργειες όπως το ρύζι και το σιτάρι.

«Τόσο στα ζώα όσο και στα φυτά, ένας πρωτοφανής αριθμός μυκήτων και ειδών που μοιάζουν με μύκητες έχουν προκαλέσει κάποιες από τις χειρότερες μειώσεις και εξαφανίσεις άγριων ειδών και απειλούν πλέον τη διατροφική ασφάλεια» προειδοποιεί στο περιοδικό Nature διεθνής ομάδα ερευνητών.

Υπολογίζουν μάλιστα ότι οι μυκητιάσεις στο καλαμπόκι, το σιτάρι και το ρύζι προκαλούν ζημίες 60 δισεκατομμυρίων δολαρίων το χρόνο.

Το πρόβλημα με τους μύκητες είναι ότι αναπαράγονται με εξαιρετικά ανθεκτικά σπόρια, τα οποία μεταφέρονται με τον άνεμο ή πάνω σε επιφάνειες και είναι ουσιαστικά αδύνατο να εξουδετερωθούν.

Οι κυριότερες απειλές στις οποίες αναφέρεται η μελέτη:

• ‘Ένας φονικός μύκητας του δέρματος, ο oποίος ανακαλύφθηκε μόλις το 1997 και ονομάστηκε Batrachochytrium dendrobatidis, προσβάλλει σήμερα 500 είδη αμφιβίων σε 54 χώρες και σε όλες τις ηπείρους όπου απαντώνται αμφίβια. Ορισμένες περιοχές της Κεντρικής Αμερικής έχουν ήδη χάσει το 40% των αμφιβίων τους.
• Στις ΗΠΑ και τον Καναδά οι εντομοφάγες καφέ νυχτερίδες αποδεκατίζονται από τον «γεωμύκητα τον καταστροφικό», ή Geomyces destructans, ο οποίος κάνει τα τρωκτικά κυριολεκτικά να μουχλιάζουν στη διάρκεια της χειμέριας νάρκης. Ο μύκητας φαίνεται ότι μεταφέρθηκε στην Αμερική από την Ευρώπη.
• Διάφορα είδη της οικογένειας μυκήτων Microsporidia έχουν ενοχοποιηθεί ως συνυπεύθυνα για το λεγόμενο «σύνδρομο κατάρρευσης αποικίας» που εξοντώνει τις μέλισσες στις ΗΠΑ.
• Σε τροπικά κλίμακα. ο μύκητας Fusarium solani προσβάλλει τα αβγά της χελώνας Caretta caretta και εμποδίζει την εκκόλαψή τους.
• Τα μαλακά κοράλλια της τάξης Gorgonacea καταστρέφονται από έναν μύκητα του εδάφους.

Ανάλογες επιδημίες πλήττουν και σημαντικές καλλιέργειες:

• Ο παθογόνος μύκητας Magnaporthe grisea έχει μειώσει τη σοδειά ρυζιού κατά 10 με 35 τοις εκατό σε 85 χώρες.
• Οι καλλιέργειες σιταριού πλήττονται από την ασθένεια της σκωρίασης που προκαλεί ο μύκητας Puccinia graminis. Ένα σχετικά νέο στέλεχος με την ονομασία Ug99 μπορεί να καταστρέψει τη σοδειά κατά 100%.
• Άλλες μυκητιάσεις που πλήττουν αυτές τις καλλιέργειες, καθώς και τον αραβόσιτο, τις πατάτες και τη σόγια, μειώνουν τις σοδειές κατά 125 εκατομμύρια τόνους το χρόνο, ποσότητα που θα ήταν αρκετή για να θρέψει το ένα δωδέκατο του ανθρώπινου πληθυσμού.

Η μελέτη, την οποία υπογράφουν ερευνητές στην Οξφόρδη, το Χάρβαρντ και την Καλιφόρνια, μεταξύ άλλων, επισημαίνει ότι το πρόβλημα έχει επιδεινωθεί σημαντικά λόγω του διεθνούς εμπορίου αλλά και των μονοκαλλιεργειών.

Οι ερευνητές παραδέχονται ότι τα μέσα αντιμετώπισης των μυκητιάσεων είναι περιορισμένα και τονίζουν ότι η καλύτερη άμυνα είναι η πρόληψη και η αντιμετώπιση των επιδημιών στην αρχή τους.

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ