Οι εξαγωγές είναι ο κινητήριος μοχλός για την ανάπτυξη, λέει ο πρόεδρος του ΣΕΒΕ Δ. Λακασάς

Κινητήριος μοχλός για την οικονομική ανάπτυξη της χώρας είναι πλέον καθαρά ο ιδιωτικός τομέας και ειδικά οι παραγωγικές και εξαγωγικές επιχειρήσεις, τονίζει σε συνέντευξή του στο in.gr ο πρόεδρος του Συνδέσμου Εξαγωγέων Βορείου Ελλάδος (ΣΕΒΕ) κ. Δημήτρης Λακασάς, προσθέτοντας ότι σε αυτή την κατεύθυνση πρέπει να στραφεί το μεγαλύτερο μέρος των διαθέσιμων κοινοτικών κονδυλίων και του πακέτου για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών.

Ο κ. Λακασάς προτείνει ακόμα την καθιέρωση ενός ενιαίου φορολογικού συντελεστή 15% για τα αδιανέμητα και διανεμημένα κέρδη των επιχειρήσεων, όπως και για τον ΦΠΑ, ενώ ζητεί τη δημιουργία ενός ευέλικτου μηχανισμού για την επιστροφή του ΦΠΑ στις επιχειρήσεις.

Ο πρόεδρος του ΣΕΒΕ αναφέρεται επίσης στις εντυπωσιακές επιδόσεις που σημείωσαν οι ελληνικές εξαγωγές το 2011, τους κλάδους με τις ισχυρές προοπτικές ανάπτυξης, καθώς και τις ευκαιρίες που υπάρχουν τόσο στο μέτωπο της απασχόλησης, σε μία περίοδο που η ανεργία έχει ξεπεράσει το 20%, καθώς και στην επιχειρηματικότητα, δεδομένου του ότι, όπως αναφέρει χαρακτηριστικά, «ήρθε η στιγμή η Ελλάδα να σταματήσει να γεννά υπαλλήλους και να ξεκινήσει να αναπτύσσει μια νέα γενιά επιχειρηματιών».

Tο 2011 ήταν μία πολύ καλή χρονιά για τις ελληνικές εξαγωγές. Συνολικά, ξεπέρασαν το 10% του ΑΕΠ και τα 20 δισ. ευρώ. Ωστόσο, η αξία των εξαγωγών (χωρίς τα πετρελαιοειδή) αυξήθηκε κατά 9,2% στα 16 δισ. ευρώ, ενώσε απόλυτα μεγέθη από το 2009 έχει αυξηθεί κατά 2,63 δισ. ευρώ περίπου. Δεδομένης της βαθιάς ύφεσης της οικονομίας, αν υποθέσουμε ότι το ΑΕΠ παρέμεινε σχεδόν αμετάβλητο, ποιο θα ήταν το μερίδιο τους στη συνολική πορεία της οικονομίας;

«Το 2011 ήταν όντως μια πολύ καλή χρονιά για τις ελληνικές εξαγωγές. Σημειώθηκε ιστορικό ρεκόρ ανόδου, με την συνολική αύξηση να υπολογίζεται σε 37% (με πετρελαιοειδή), σπάζοντας το φράγμα των 20 δισ. ευρώ. Βασικός παράγοντας της εκτόξευσης των εξαγωγών σε ποσοστό σχεδόν 40% ήταν τα πετρελαιοειδή. Αυτό το άλμα και συγκεκριμένα η αύξηση κατά 295% ή 4,7 δισ. ευρώ απευθύνθηκε κυρίως στην αγορά της Τουρκίας και σε δεύτερο επίπεδο στην αγορά των ΗΠΑ».

» Οι εξαγωγές χωρίς πετρελαιοειδή ωστόσο ουσιαστικά αποτελούν την ένδειξη για την πορεία των ελληνικών εξαγωγών. Η αύξηση των ελληνικών εξαγωγών χωρίς τα πετρελαιοειδή ανήλθε σε ποσοστό 9,2% συγκριτικά με το 2010. Αυτό σε συνάρτηση με τη διαρκή πτώση των εισαγωγών διαμορφώνει ένα διαρκώς μειούμενο εμπορικό ισοζύγιο (πτώση κατά 28,2% το 2011), ενώ ο δείκτης επικάλυψης των εισαγωγών από τις εξαγωγές ανήλθε από 39,9% σε 50,2% σε ένα χρόνο».

» Στην κρίσιμη λοιπόν ερώτηση, «ποιο είναι το μερίδιο των ελληνικών εξαγωγών (χωρίς πετρελαιοειδή) στο ΑΕΠ για το 2011» που είναι και το ζητούμενο, σε μια προσπάθεια η ανάπτυξη να προέλθει με κινητήρια δύναμη τις εξαγωγές, οι αριθμοί δίνουν τη συνεισφορά των εξαγωγών το 2011 να ανήλθε στο 7,4%, όταν το 2010 ήταν 6,4% και το 2009 5,8%. Συγκρινόμενοι με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο το ποσοστό αυτό είναι χαμηλό. Συγκρινόμενοι όμως με τον ελληνικό μέσο όρο των τελευταίων δεκαετιών, αποτελεί πολύ σημαντικό επίτευγμα.»

Ποιοι είναι οι κλάδοι που ξεχωρίζουν στις ελληνικές εξαγωγές; Ποιοι κλάδοι προσφέρουν σε βραχυπρόθεσμο ορίζοντα τα μεγαλύτερα περιθώρια ανάπτυξης;

«Εκτός των πετρελαιοειδών, των οποίων η εξαγωγική δραστηριότητα εκτοξεύτηκε το 2011 και πλέον αποτελούν σύμφωνα με τους αριθμούς το Νο.1 εξαγώγιμο προϊόν, στα βιομηχανικά προϊόντα σημειώθηκε σημαντική άνοδος κατά 27,1%, όπως και στα τρόφιμα, με αύξηση κατά 6% το 2011 και στον κλάδο των μηχανημάτων & υλικού μεταφορών, με ετήσια αύξηση κατά 10,4%, δεδομένης της βαρύτητας που έχουν (υψηλή συμμετοχή στις ελληνικές εξαγωγές).»

» Τώρα ποιοι κλάδοι εμφανίζουν σε βραχυπρόθεσμο ορίζοντα τα μεγαλύτερα περιθώρια ανάπτυξης, θα πρέπει να εξετάσουμε τη δυναμική των ελληνικών εξαγωγών σε συνδυασμό με τις παγκόσμιες εισαγωγές. Βλέπουμε λοιπόν πως κλάδοι όπως: το αργίλιο, ο χυτοσίδηρος & χάλυβας, οι πλαστικές ύλες και τα φαρμακευτικά προϊόντα εμφανίζουν τόσο υψηλή δυναμική στις εισαγωγικές τάσεις σε παγκόσμιο επίπεδο την τελευταία πενταετία όσο και ελληνική εξαγωγική δυναμική».

«Ωστόσο, περισσότερες απαντήσεις για το συγκεκριμένο ζήτημα θα δώσει ο ΣΕΒΕ στο συνέδριο εξαγωγών “Export Summit, roadmap to growth” που διοργανώνουμε στις 3-4 Μαΐου, σε μια ειδική παρουσίαση που ετοιμάζουμε για το ποια θα πρέπει να είναι η θέση της Ελλάδας στον παγκόσμιο χάρτη διεθνών συναλλαγών, με σαφή στοχοθέτηση ανά κλάδο & αγορά (νέες & υφιστάμενες αγορές) μέχρι το 2015.»

Δεδομένης της υψηλής ανεργίας, ιδίως στους νέους, υπάρχουν κλάδοι (με εξαγωγικό προσανατολισμό) που σήμερα προσφέρουν ευκαιρίες απασχόλησης; Κλάδοι, που ένας νέος, μπορεί με χαμηλό κόστος να ξεκινήσει τη δική του επιχείρηση;

«Αναμφίβολα, η αύξηση της ανεργίας αποτελεί μαζί με την παρατεταμένη οικονομική ύφεση το μείζον πρόβλημα της ελληνικής οικονομίας. Η χώρα μας διαθέτει έναν πολύ σημαντικό συντελεστή, ο οποίος ονομάζεται εξειδικευμένο ανθρώπινο δυναμικό. Οι εξαγωγές είναι κατά βάση μια δραστηριότητα έντασης ανθρώπινου κεφαλαίου και σίγουρα μέσα από αυτές οι νέοι άνεργοι, αξιοποιώντας την κατάρτιση και την εκπαίδευση την οποία έχουν λάβει μπορούν και πρέπει να επιχειρήσουν.»

» Η οικονομική κρίση λοιπόν αναμφίβολα είναι για όλους μας ευκαιρία για να μας βοηθήσει να βγούμε από την κοντόφθαλμη λογική να ζούμε με το ιδανικό να μπουν τα παιδιά μας στο δημόσιο, συντηρώντας και διαιωνίζοντας μια στρεβλή, αναποτελεσματική, ελλειμματική και μη ανταγωνιστική οικονομία. ‘Ήρθε η στιγμή η Ελλάδα να σταματήσει να γεννά υπαλλήλους και να ξεκινήσει να αναπτύσσει μια νέα γενιά επιχειρηματιών.»

» Πιο συγκεκριμένα, ενδεικτικά να αναφέρω τον παραδοσιακό κλάδο των τροφίμων και ποτών, ο οποίος προσφέρει ευκαιρίες απασχόλησης για τους νέους, αφού η Ελλάδα διαθέτει σε ένα μεγάλο εύρος προϊόντα του και μάλιστα με υψηλά ποιοτικά χαρακτηριστικά. Και δεν το λέω τυχαία. Είναι μεγάλος ο αριθμός νέων επιχειρηματιών-νέων μελών του ΣΕΒΕ που ξεκίνησαν την επιχειρηματική τους δραστηριότητα με στόχο να γίνουν 100% εξαγωγείς. Επιπλέον, σημαντικές ευκαιρίες υπάρχουν και σε πιο καινοτομικούς κλάδους όπως η δημιουργία λογισμικού και ηλεκτρονικών εφαρμογών, κλάδοι οι οποίοι ωστόσο απαιτούν ιδιαίτερες γνώσεις και δεξιότητες.»

Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται μία στροφή στην αγροτική παραγωγή; Είναι ένας κλάδος που έχει καλές προοπτικές ανάπτυξης και μπορεί να προσφέρει ικανοποιητικά εισοδήματα, έτσι δεν είναι;

«Σαφώς και ο αγροδιατροφικός κλάδος, ο οποίος αποτελεί σήμερα περίπου το ¼ των ελληνικών εξαγωγών εμφανίζει ιδιαίτερη δυναμική και θα μπορούσαμε να ισχυριστούμε ότι υπό τις υφιστάμενες συνθήκες αποτελεί κλάδο αιχμής για την ενίσχυση των εξαγωγών και την οικονομική ανάπτυξη της χώρας συνολικά. Θεωρώ εκ των ουκ άνευ κάθε χώρα να παράγει και να εξάγει αγαθά στα οποία διαθέτει ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα και η Ελλάδα μπορεί να γίνει μια από αυτές, επενδύοντας σε κλάδους που διαθέτει ανταγωνιστικό πλεονέκτημα, με στόχο το πρωτογενές πλεόνασμα.»

Με ποια φορολογικά και άλλα μέτρα, του χαμηλότερου δυνατού δημοσιονομικού κόστους μπορεί η Πολιτεία να στηρίξει την επιχειρηματικότητα; Η ενδεχόμενη μείωση του φορολογικού συντελεστή στο 15% είναι ένα μέτρο προς τη σωστή κατεύθυνση;

«Η ύφεση της ελληνικής οικονομίας πιστεύω πως θα πρέπει να δράσει ως καταλύτης για τη ριζική ανατροπή του υφιστάμενου φορολογικού συστήματος, στοχεύοντας στη δημιουργία ενός πιο δίκαιου πλαισίου φορολογίας. Σήμερα, σε όλες τις οικονομικά ανεπτυγμένες οικονομίες και φυσικά σε ένα μεγάλο πλήθος οικονομιών της Ευρώπης, συζητούν με διαφορετικούς όρους και ορίζοντες το κρίσιμο ζήτημα της φορολογίας ιδιωτών και επιχειρήσεων».

» Ενδεικτική περίπτωση αποτελεί η Σλοβακία, η οποία το 2004 πραγματοποίησε ένα δημοσιονομικό άλμα, εισάγοντας ενιαίο φορολογικό συντελεστή (flat tax) 19% επί της φορολόγησης φυσικών προσώπων, επιχειρήσεων και προϊόντων. Η Σλοβακία, αποτελούσε μία οικονομία με παρόμοια διαρθρωτικά προβλήματα με αυτά της Ελλάδας, ωστόσο σήμερα, καταγράφει υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης (3,25% το 2011), ενώ η εισροή Άμεσων Ξένων Επενδύσεων αυξήθηκε σε σημαντικά επίπεδα (κατά 7,2% το 2010, όταν το 2003 η αντίστοιχη αύξηση δεν ξεπέρασε το 1,7%).»

» Αυτό που προτείνουμε είναι η υιοθέτηση ενός συστήματος που θα στηρίζεται στην καθιέρωση ενός ενιαίου φορολογικού συντελεστή (Flat Tax Rate) σε όλα τα φυσικά και νομικά πρόσωπα της ελληνικής οικονομίας. Συνεπώς η ενδεχόμενη μείωση του φορολογικού συντελεστή στο 15%, όπως έχει προτείνει ήδη η ΕΣΕΕ είναι ένα μέτρο προς τη σωστή κατεύθυνση. Ο συντελεστής αυτό θα αφορά τόσο τα διανεμημένα, όσο και τα αδιανέμητα κέρδη των επιχειρήσεων, καθώς και έναν μοναδικό συντελεστή ΦΠΑ 15%. Ωστόσο, για να λειτουργήσει ένα τέτοιο σύστημα θα πρέπει να υπάρχει τουλάχιστον δέσμευση για μία πενταετία, ότι οι συντελεστές θα παραμείνουν ως έχουν.»

» Απώτερος στόχος του συστήματος αυτού είναι να συμβάλλει στη δραστική απλοποίηση του φορολογικού συστήματος σε συνδυασμό με την ενίσχυση της εμπιστοσύνης στις σχέσεις Κράτους-πολιτών και Κράτους–επενδυτών, καθώς και στον περιορισμό της γραφειοκρατίας, μεταφέροντας κατ’ αυτόν τον τρόπο, «πραγματικά» και -πιθανόν- σταθερότερα έσοδα στο ταμείο του κράτους. Να τονίσω ακόμα ότι μια τέτοια ρύθμιση θα ενισχύσει δραστικά την προσέλκυση Άμεσων Ξένων Επενδύσεων, που έχει τόσο ανάγκη η χώρα μας, ενώ θα δώσει κίνητρα για την επαναπάτριση κεφαλαίων του εξωτερικού.»

Προτείνετε τη δημιουργία ενός λογαριασμού για την εξόφληση των υποχρεώσεων του κράτους. Τα ληξιπρόθεσμα χρέη του Δημοσίου στο τέλος του 2011 ήταν 5,7 δισ. ευρώ. Πώς θα λειτουργεί αυτός ο λογαριασμός; Ποιος θα τον διαχειρίζεται;

«Στον εξαγωγικό κόσμο της χώρας επικρατεί η οργή για την εγκληματική απάθεια που δείχνει το Υπουργείο Οικονομικών στο θέμα της εξόφλησης των χρεών του δημοσίου στις παραγωγικές και εξαγωγικές επιχειρήσεις του ιδιωτικού τομέα, όπως επιστροφή ΦΠΑ και Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης Καυσίμων (ΕΦΚΚ), επιδοτήσεις ΕΣΠΑ, επιδοτήσεις αναπτυξιακού νόμου και δημόσιες προμήθειες. Η εγκληματική αυτή αμέλεια έχει οδηγήσει σε κόπωση της εξαγωγικής προσπάθειας από το Νοέμβριο 2011 στο μοναδικό κλάδο της ελληνικής οικονομίας που παρουσίασε θετικό πρόσημο το 2011.»

» Διαπιστώνουμε ότι υπάρχει ένα τεράστιο χάσμα μεταξύ έργων και λόγων. Τόσο η Ομάδα Δράσης της ΕΕ για την Ελλάδα, όσο και η Κυβέρνηση και η Αντιπολίτευση μιλούν για ανάπτυξη και για άμεση ανάγκη τόνωσης της ρευστότητας και της πραγματικής οικονομίας. Ωστόσο τελευταία προτεραιότητα είναι οι ελληνικές επιχειρήσεις, στις οποίες οφείλονται ποσά από επιστροφές ΦΠΑ για τρία και τέσσερα έτη, χωρίς να γίνεται στην πράξη καμία σημαντική ενέργεια τακτοποίησης αυτών των οφειλών.»

» Αυτό που ζητάει ο ΣΕΒΕ είναι η δημιουργία ενός ευέλικτου μηχανισμού που θα λειτουργήσει χωρίς τις γνωστές δαιδαλώδεις γραφειοκρατικές διαδικασίες του ελληνικού κράτους και κυρίως θα εφαρμόσει στην πράξη, με ευελιξία και με πραγματική πολιτική βούληση, την άμεση επιστροφή του πιστωτικού υπολοίπου ΦΠΑ ανεξαρτήτως ποσού με βάση την ΑΥΟ ΠΟΛ. 1073/21-7-04. Να τονίσω εδώ ότι δεν χρειάζονται άλλοι μηχανισμοί, δεν χρειάζεται να ψηφιστούν άλλοι νόμοι.»

» Αυτό που χρειάζεται η χώρα μας είναι ένα επιτελείο ανθρώπων που με το νομικό πλαίσιο και κυρίως με την πραγματική βούληση θα αποπληρώσουν τα χρέη προς τις ιδιωτικές επιχειρήσεις και θα εφαρμόσουν το συμψηφισμό απαιτήσεων δημοσίου και ιδιωτικού τομέα, όπου αυτός είναι δυνατός. Χρειαζόμαστε δηλαδή μια task force του Υπουργείου Οικονομικών που θα παρακάμπτει τα γνωστά γραφειοκρατικά προσκόμματα και θα ασχολείται με την ουσία, εποπτεύοντας τις δημόσιες υπηρεσίες για τη συνεπή εκπλήρωση των υποχρεώσεων του Δημοσίου απέναντι στις επιχειρήσεις.»

Η αγορά ζητεί να διατεθεί στην πραγματική οικονομία μέρος των κεφαλαίων που θα δοθούν στο πλαίσιο της επανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών. Πιστεύετε ότι αυτός είναι εφικτός στόχος ή ότι τελικώς αυτά τα κεφάλαια θα πάνε για να καλύψουν τις ανάγκες των τραπεζών;

«Ο ευρωβουλευτής Ντάνιελ Τζον Χάναν αποτυπώνει σε ένα πολύ ενδιαφέρον διάγραμμα την απάντηση στο: «Γιατί η Ελλάδα είναι τόσο ανίκανη να ανακάμψει με τα χρήματα που της προσφέρονται». Σύμφωνα με διάγραμμα λοιπόν, από το συνολικό πακέτο διάσωσης της Ελλάδας, 40% απευθύνεται στις ξένες τράπεζες, 23% στα ταμεία των ελληνικών τραπεζών, 19% στην ελληνική κυβέρνηση, ενώ 18% καταλήγει στα ταμεία της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Αντιλαμβανόμαστε ότι έτσι η χώρα σαφέστατα δεν μπορεί να πάει μπροστά. Τα λεφτά από το πακέτο διάσωσης πρέπει να πάνε στην πραγματική οικονομία και μόνο. Αλλιώς ανάπτυξη η Ελλάδα δεν πρόκειται να δει ούτε σε μεσοπρόθεσμο ούτε σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα.»

» Ο μόνος τρόπος για να συμβάλλει ουσιαστικά η νέα δανειακή σύμβαση στην βελτίωση της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας είναι τα 30 δισ. ευρώπου θα χρησιμοποιηθούν για την επανανακεφαλαίωση των τραπεζών να έχουν εμπροσθοβαρή κατεύθυνση προς την πραγματική οικονομία και τις παραγωγικές και εξαγωγικές επιχειρήσεις, έτσι ώστε αυτές να συνεχίσουν την ανοδική πορεία που έδειξαν ότι μπορούν να έχουν κατά τη διάρκεια του 2011. Συνεπώς δεν τον κρίνω μόνο ως εφικτό στόχο, αλλά ως αναγκαίο.

Τα κονδύλια από τα διαρθρωτικά ταμεία της ΕΕ προσφέρουν μία πολύτιμη πηγή ρευστότητας στην ελληνική οικονομία. Με ποιον τρόπο μπορούμε να τα αξιοποιήσουμε άμεσα, παραγωγικά και με διαφάνεια; Πώς μπορεί να συμβάλλει σε αυτό τον στόχο ο ιδιωτικός τομέας και εν προκειμένω οι εξαγωγικές επιχειρήσεις;

«Βασική προϋπόθεση είναι το μεγαλύτερο μέρος των κοινοτικών κονδυλίων να μην δεσμευθούν και απορροφηθούν από έργα υποδομών αλλά καθαρά από αναπτυξιακά προγράμματα και δράσεις. Δεν είναι τυχαίο ότι κατά το Γ’ ΚΠΣ οι οικονομίες οι οποίες δεν επένδυσαν τα κοινοτικά κονδύλια σε αναπτυξιακές δράσεις, αλλά κυρίως σε κατασκευές δρόμων και λοιπών κατασκευαστικών έργων, όπως η Ισπανία και η Πορτογαλία, αυτή τη στιγμή βρίσκονται σε μια δύσκολη οικονομική κατάσταση.»

» Κινητήριος μοχλός για την οικονομική ανάπτυξη της χώρας είναι πλέον καθαρά ο ιδιωτικός τομέας και ειδικά οι παραγωγικές και εξαγωγικές επιχειρήσεις και εκεί θα πρέπει να κατευθυνθούν κατά βάση τα όποια διαθέσιμα κονδύλια.»

» Από την πλευρά τους οι επιχειρήσεις, εξαγωγικές και μη, θα πρέπει παρά το δυσμενές οικονομικό και επιχειρηματικό περιβάλλον να αδράξουν αυτήν την ύστατη ευκαιρία που ονομάζεται ΕΣΠΑ, να υποβάλλουν τεκμηριωμένα επιχειρηματικά πλάνα στα προγράμματα τα οποία θα προκηρυχθούν και μέσω της αξιοποίησης των εργαλείων αυτών να αναπτύξουν περαιτέρω τη δραστηριότητά τους. Αποτέλεσμα αυτής της αύξησης δραστηριότητας θα είναι η αύξηση της απασχόλησης, η ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας και η αντικατάσταση των εισαγόμενων προϊόντων με ελληνικά.»

Γιώργος Κωστούλας

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ