Μαθήματα ιστορίας: Oι «λευκοί ελέφαντες» της Mercedes-Benz (1926-1932)

Δεν είναι και τόσο κολακευτικός ο χαρακτηρισμός «λευκός ελέφαντας», όταν πρόκειται για ένα αγωνιστικό αυτοκίνητο. Ωστόσο, οι επιτυχίες των ολόλευκων Mercedes-Benz K, S, SS, SSK και SSKL, την επταετία 1926-1932 σε διάσημους αγώνες της εποχής, απέδειξαν ότι η ελεύθερη και άπλετη ισχύς μπορεί να υπερνικήσει το βάρος.

Οι τιτάνες των (αρχικά) σχεδόν δύο τόνων, ήταν ουσιαστικά σπορ καθημερινά αυτοκίνητα, που μετατρέπονταν σε αγωνιστικά – όπως ακριβώς τα σημερινά αυτοκίνητα Μεγάλου Τουρισμού (GT). Ήταν τα ιδανικά αυτοκίνητα για τον τυπικό «gentleman» αγωνιζόμενο της εποχής, που είχε πάθος με το motorsport.

Πεδία δράσης τους ήταν οι αγώνες πίστας για sportscars και αυτοκίνητα Τουρισμού, οι Ευρωπαϊκές Αναβάσεις, καθώς και διάσημοι «μαραθώνιοι» σε δημόσιους δρόμους – με κυριότερους τους Mille Miglia και Targa Florio της Ιταλίας.

Ήταν μια εποχή στην οποία η Mercedes και η Benz, που συγχωνεύθηκαν το 1926, δεν δραστηριοποιούνταν ιδιαίτερα στα Grands Prix. Επίσης, μια εποχή στην οποία ο Alfred Neubauer -ο θρυλικός αγωνιστικός διευθυντής της Mercedes-Benz- άρχισε να επινοεί διάφορα συστήματα επικοινωνίας του οδηγού με την ομάδα, όπως σημαίες, πίνακες ενδείξεων κ.λπ.

Η Mercedes-Benz Κ, o «πατέρας» των «λευκών ελεφάντων», χρησιμοποιούσε την μετεξέλιξη των κινητήρων της Daimler που εισήγαγαν το Turbo στους αγώνες την προηγούμενη πενταετία. Τώρα είχε χωρητικότητα 6,2 λίτρων.

Ο Rudolf Caracciola με τους 158 υπερτροφοδοτούμενους ίππους στο δεξί του πόδι κέρδισε τον αγώνα των sportscars στην AVUS με την ασύλληπτη, για την εποχή, μέση ωριαία ταχύτητα των 135 χλμ./ώρα και ο Willy Walb τον αγώνα Solitude, ενώ ο πρώτος κατέκτησε και τον αγώνα του Semmering για touring cars με την οκτάλιτρη εκδοχή της Mercedes-Benz K.

Έτσι, το επόμενο βήμα προέκυψε το 1927 και ήταν η Mercedes-Benz S – η οποία θεωρείται τυπικά το πρώτο μέλος της οικογένειας των «λευκών ελεφάντων». Η πρώτη αμιγώς εξελιγμένη για αγώνες. Με κινητήρα Turbo 6,8 λίτρων, ισχύος 185 ίππων στις 3.300 σ.α.λ., πιο χαμηλό και βελτιωμένο σασί από τη Mercedes-Benz K και ντυμένη στο γερμανικό λευκό αγωνιστικό χρώμα, εκκίνησε περισσότερους από 90 αγώνες το 1927.

Ένας από αυτούς ήταν και το πρώτο επίσημο Mille Miglia του 1927, αγώνας που ανεπίσημα διεξαγόταν από το 1899 σε ένα τεράστιο loop δημόσιων δρόμων γύρω από την ιταλική πόλη της Brescia. Για το 1927 αποφασίστηκε το loop να κινηθεί νότια προς τη Ρώμη και από την ιταλική πρωτεύουσα να γυρίσει στην πανέμορφη κεντρική πλατεία της Brescia. Το μήκος του αγώνα ήταν χίλια μίλια.

Η Mercedes-Benz δεν κέρδισε στην Ιταλία, όμως ο Rudolf Caracciola στις 19 Ιουνίου 1927 είχε κατακτήσει την παρθενική νίκη της Mercedes-Benz S (Sports) στον αγώνα για sportscars του νεότευκτου Nurburgring, στη Γερμανία. Ήταν η πρώτη από τις 11 νίκες του εκείνη την χρονιά! Ακολούθησε, στην ίδια πίστα ένα μήνα αργότερα, το 1-2-3 των Mercedes-Benz S στο Γερμανικό GP για sportscars με τους Otto Merz, Christian Werner και Willy Walb.

O επόμενος «λευκός ελέφαντας», το επόμενο Touring Car που διαδέχθηκε τη Mercedes-Benz S ήταν η SS (Super Sport). Ο νέος της υπερτροφοδοτούμενος κινητήρας 7,1 λίτρων της απέδιδε στους 247 ίππους (185 με ατμοσφαιρική λειτουργία) και ο κωδικός του Μ06 συμβόλιζε τη συνεργασία, για πρώτη φορά, όλων των εταιρειών που συγχωνεύθηκαν υπό την «ομπρέλα» της Mercedes-Benz.

Η πρώτη μεγάλη νίκη της Mercedes-Benz SS ήρθε στις 15 Ιουλίου 1928, με το 1-2-3 στην κατηγορία των Sportscars και επικεφαλής τους Christian Werner / Rudolf Caracciola (καθώς οι οδηγοί έπρεπε να εναλλάσσονται λόγω της υπερβολικής θερμότητας που αναπτυσσόταν στο κόκπιτ).

Αργότερα, μέσα στο ίδιο έτος, ο ενθουσιασμός των θεατών για τις ορεινές αναβάσεις οδήγησε την Mercedes-Benz στη δημιουργία και της SSK -όπου το γράμμα Κ σήμαινε Kurz (κοντό σασί)- η οποία με το μικρότερο μεταξόνιό της (2,950 αντί 3,400 μέτρων) ήταν πιο ευέλικτη για τις αντίστοιχες απαιτήσεις των αγώνων αυτού του είδους.

Η ταχύτητα της SSK έγινε αμέσως εμφανής, όταν ο Rudolf Caracciola τερμάτισε 3ος στον αγώνα για sportscars του παρθενικού Grand Prix του Monaco, το 1929, καθώς και όταν κατέκτησε το International Tourist Trophy της Ιρλανδίας με μ.ω.τ. 117,2 χλμ./ώρα.

Ο Γερμανός αστέρας κέρδισε όλους τους αγώνες που εκκίνησε στο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Αναβάσεων το 1929, στο Konigsaal-Jilowischt της Τσεχοσλοβακίας, στο Cuneo της Ιταλίας, στο Shelsley Walsh της Βρετανίας, στο Klausenpass της Ελβετίας, στο Schauinsland της Γερμανίας, στο Semmering της Αυστρίας και στο Schwabenberg της Ουγγαρίας – κατακτώντας, φυσικά, τον τίτλο του πρωταθλητή.

Η 3η θέση στο GP Εθνών για sportscars στο Nurburgring το 1929, πίσω από δύο ελαφρύτερες Bugatti, αποκάλυψε το πρόβλημα του αυξημένου βάρους της SSK κι έτσι η Mercedes-Benz έκανε το επόμενο βήμα με την SSKL – όπου το L συμβόλιζε το μειωμένο βάρος.

Βασιζόταν στην SSK, αλλά είχε ακόμα μικρότερο μεταξόνιο και βάρος κι έτσι μεγαλύτερη ευελιξία. Οι μηχανικοί στη Στουτγάρδη γέμισαν το αμάξωμα της SSKL με τρύπες, όπου ήταν εφικτό σχεδιαστικά, περικόπτοντας έτσι 125 κιλά. Ωστόσο, με βάρος 1.352 κιλών, ο τελευταίος των «λευκών ελεφάντων» εξακολουθούσε να είναι το βαρύτερο αυτοκίνητο των αγώνων Τουρισμού της εποχής.

Πάντως, αυτό το εξακύλινδρο θηρίο των 7.065 κ.εκ. και των 300 ίππων πρόλαβε να γράψει μια από τις χρυσές σελίδες της μεσοπολεμικής ιστορίας της Mercedes-Benz στο motorsport: την ιστορική νίκη του Rudolf Caracciola στο Mille Miglia του 1931. Ο Γερμανός ήταν ο πρώτος μη Ιταλός νικητής του ένδοξου αγώνα και η γερμανική εταιρεία έμελλε έκτοτε να περιμένει 24 χρόνια πριν επαναλάβει το επίτευγμα, με τον Stirling Moss και τη Mercedes-Benz 300 SLR.

Ο Rudolf Caracciola και ο συνοδηγός του Wilhelm Sebastian συμπλήρωσαν τα 1.635 χιλιόμετρα του αγώνα με μέση ταχύτητα 101,1 χλμ./ώρα, κερδίζοντας τους Ιταλούς που όχι μόνο είχαν άριστη γνώση των δρόμων, αλλά είχαν και διασκορπισμένους μηχανικούς σχεδόν σε κάθε σημείο της διαδρομής.

Ο ίδιος ο Rudolf Caracciola περιγράφει: «Κάναμε 1.600 χιλιόμετρα σε χωμάτινους επαρχιακούς δρόμους, δίπλα σε ρεματιές και γκρεμούς, διασχίζοντας σπειροειδείς δρόμους, πόλεις και χωριά και έπειτα βγαίναμε πάλι στην ευθεία και αναπτύσσαμε ταχύτητα 150, 160 ή 170 χλμ./ώρα, όλη τη νύχτα, ώσπου ξημέρωνε η επόμενη μέρα.

Για δεκαέξι ώρες ήμουν καθισμένος πίσω από το τιμόνι, για δεκαέξι ώρες περνούσαμε σαν κεραυνοί σε όλο το μήκος της Ιταλίας, ακολουθώντας τις λεπτές δέσμες από τα φώτα μας όλη τη νύχτα και έπειτα οδηγώντας μέσα στις έντονες λάμψεις μιας ιταλικής ανοιξιάτικης μέρας»!

Σε πλήρη αντίθεση με τον θρίαμβο στο Mille Miglia, όπως και με τις νίκες του Rudolf Caracciola στους αγώνες Eifel και AVUS, για τη Mercedes-Benz άρχισε να πέφτει η αυλαία όχι μόνο της εποχής των «λευκών ελεφάντων», αλλά και της εμπλοκής της στο διεθνές αγωνιστικό στερέωμα – υπό το βάρος των επιπτώσεων της παγκόσμιας οικονομικής ύφεσης στα τέλη της δεκαετίας του 1920.

Ήδη από το 1931 η γερμανική εταιρεία είχε αποσυνθέσει τη δική της εργοστασιακή ομάδα, προσφέροντας απλώς επίσημη υποστήριξη στην ομάδα του Rudolf Caracciola – ο οποίος το 1932 αναγκάστηκε να αναζητήσει νέα αγωνιστική στέγη. Τη βρήκε στην Alfa Romeo.

Ωστόσο, το 1932 έμελλε να έρθει μια τελευταία, αναπάντεχη εξέλιξη και επιτυχία της Mercedes-Benz SSKL – από έναν ιδιώτη. Ο Manfred von Brauchitsch επινόησε την ιδέα να της τοποθετήσει αμάξωμα «streamline», δηλαδή ένα πλήρως αεροδυναμικό «κουβούκλιο» (σχεδιασμένο από τον ειδικό αεροδυναμιστή Reinhard Koenig-Fachsenfeld), με αποτέλεσμα η SSKL να αποκτήσει από το κοινό το προσωνύμιο «το αγγουράκι»!

Ο Γερμανός, πάντως, κέρδισε τον αγώνα της AVUS στο Βερολίνο (με μέση ωριαία ταχύτητα 194,2 χλμ./ώρα!), μπροστά από τον Rudolf Caracciola, εξασφαλίζοντας όχι μόνο την δόξα αλλά και μια θέση στην εργοστασιακή Mercedes-Benz όταν αυτή θα επέστρεφε: στη δύση της εποχής των «λευκών ελεφάντων» και στην αυγή της πρώτης εποχής των «ασημένιων βελών»!

auto.in.gr