«Ένεση» ρευστότητας στις ευρωπαϊκές τράπεζες με τα τριετή δάνεια της ΕΚΤ

Από 150 έως 600 δισ. ευρώ μπορεί να αντλήσουν οι ευρωπαϊκές τράπεζες από την Ευρωπαϊκή κεντρική Τράπεζα, με τα τριετή δάνεια (LTROs) που πλέον παρέχει η ευρωτράπεζα και με τα οποία αντιμετωπίζονται -βραχυπρόθεσμα τουλάχιστον- τα προβλήματα ρευστότητας του ευρωπαίκού τραπεζικού κλάδου.

Σήμερα, Τετάρτη, θα ανακοινωθεί από την ΕΚΤ το συνολικό ποσό που θα δοθεί στις τράπεζες, στην πρώτη δημοπρασία που θα γίνει στο πλαίσιο του νέου προγράμματος που αποφάσισε η ευρωτράπεζα στις 8 Δεκεμβρίου, όταν μείωσε το βασικό επιτόκιο της στο 1%.

Κατά μέσο όρο, οι αναλυτές εκτιμούν ότι οι τράπεζες θα δανεισθούν περί τα 200 – 250 δισ. ευρώ.

Στόχος είναι οι τράπεζες με το φθηνό χρήμα της ΕΚΤ να αγοράσουν κρατικά ομόλογα και να στηρίξουν τις ευρωπαϊκές οικονομίες, ωστόσο υπάρχουν πολλές αμφιβολίες κατά πόσο αυτό θα υλοποιηθεί στην πράξη.

Χθες, Τρίτη, οι ευρωπαϊκές τράπεζες μείωσαν σχεδόν στο μισό τα κεφάλαια που άντλησαν στο πλαίσιο των εβδομαδιαίων πράξεων χρηματοδότησης της ΕΚΤ.

Συγκεκριμένα, εν αναμονή της κίνησης της κεντρικής τράπεζας, οι τράπεζες περιόρισαν το ύψος της εβδομαδιαίας χρηματοδότησής τους στα 169,024 δισ. ευρώ.

Με τα δάνεια της ΕΚΤ (Long Term Refinancing Operation – LTROs) οι εμπορικές τράπεζες μπορούν να δανειστούν όσα κεφάλαια θέλουν για 1.134 ημέρες, έναντι 13 μηνών που ήταν το ανώτατο χρονικό όριο στα δάνεια που έδινε η ευρωτράπεζα πριν τις 8 Δεκεμβρίου.

Οι τράπεζες έχουν τη δυνατότητα να επιστρέψουν πίσω αυτά τα κεφάλαια μετά από 12 μήνες αν θέλουν.

Το επιτόκιο είναι το το ίδιο με το επιτόκιο παρέμβασης (1%) και οι τράπεζες μπορούν να ζητήσουν όσα χρήματα επθυμούν, εφόσον βεβαίως μπορούν να διαθέσουν τις απαραίτητες εγγυήσεις.

Συνεπώς, το ποσό που θα δανεισθούν εξαρτάται από τις εγγυήσεις που θα παρέχουν στην ΕΚΤ. Υπενθυμίζεται ότι η ΕΚΤ έχει «χαλαρώσει» τα κριτήρια για τις αποδεκτές εγγυήσεις, ώστε οι τράπεζες να έχουν περισσότερα μέσα στη διάθεση τους για να δανεισθούν.

Η ΕΚΤ στοχεύει με αυτή την κίνηση να προσφέρει φθηνή ρευστότητα στις τράπεζες της Ευρωζώνης ώστε να μπορούν να αναχρηματοδοτήσουν τις υποχρεώσεις τους.

Σε ό,τι αφορά τις ελληνικές τράπεζες, εκτιμάται ότι κάποιες θα συμμετέχουν στη σημερινή δημοπρασία, ωστόσο οι ανάγκες σε ρευστότητα καλύπτονται από τον μηχανισμό έκτακτης παροχής ρευστότητας (Emergency Liquidity Assistance) της Τράπεζας της Ελλάδος.

Μέσα στο 2012 πρέπει να αποπληρώσουν χρέος ύψους 600 δισ. ευρώ (35% υψηλότερα από εφέτος), εκ του οποίου το 75% είναι μη εξασφαλισμένο, σύμφωνα με μελέτη της Τράπεζας της Αγγλίας.

Μόνο στο πρώτο τρίμηνο λήγουν τραπεζικά ομόλογα 230 δισ. ευρώ, είπε νωρίτερα αυτή την εβδομάδα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ο πρόεδρος της ΕΚΤ Μάριο Ντράγκι.

Ορισμένοι αναλυτές κάνουν λόγο για ένα «μπαζούκα από την πίσω πόρτα», εννοώντας ότι η ΕΚΤ αντί να δανείζει απευθείας τα κράτη (κάτι που απαγορεύεται από το καταστατικό της) ή να αγοράζει «απεριόριστες» ποσότητες κρατικών ομολόγων στη δευτερογενή αγορά, δανείζει τις τράπεζες (με 1%) ώστε αυτές με τη σειρά τους να αγοράζουν κρατικά ομόλογα (με αποδόσεις άνω του 4%).

Θεωρητικά, οι τράπεζες εξασφαλίζουν ένα «σίγουρο» κέρδος (carry trade), ωστόσο αυτό ισχύει μόνο εάν τελικώς με αυτά τα χρήματα αγοράσουν ομόλογα.

Στην πράξη, οι τράπεζες θα καλύψουν τις υφιστάμενες θέσεις τους στα κρατικά ομόλογα της Ευρωζώνης, όπου καταγράφουν μεγάλες απώλειες.

Εκτιμάται ότι θα στραφούν κυρίως -αν όχι αποκλειστικά- στα ομόλογα με διάρκεια έως 3 έτη, ώστε να μην έχουν ρίσκο, καθώς με τα έσοδα από τα ομόλογα που λήγουν θα αποπληρώνουν τα δάνεια που πήραν από την ΕΚΤ.

Αυτό άλλωστε έχει φανεί και στην αγορά τις τελευταίες εβδομάδες, καθώς για παράδειγμα στα 2ετή ιταλικά και ισπανικά κρατικά ομόλογα οι αποδόσεις έχουν υποχωρήσει πάνω από 1% από τις 8 Δεκεμβρίου.

Έτσι, οι περισσότεροι αναλυτές εκτιμούν ότι τα αποτελέσματα του νέου εργαλείου που χρησιμοποιεί η ΕΚΤ θα είναι βραχυπρόθεσμα, καθώς οι τράπεζες μειώνουν την έκθεση τους στα κρατικά ομόλογα της Ευρωζώνης και δεν είναι διατεθειμένες να αναλάβουν περισσότερο ρίσκο απ΄αυτό που ήδη έχουν.

Το σημαντικότερο όφελος των τριετών δανείων είναι ότι ουσιαστικά βάζουν φρένο στις ανησυχίες για πιστωτικό κραχ στον ευρωπαϊκό τραπεζικό κλάδο μέσα στο 2012.

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ