Κουβεντιάζοντας με τα παιδιά για τον Αϊ-Βασίλη

Ο δημοφιλέστερος άγιος των απανταχού πιτσιρικάδων είναι ο Αϊ-Βασίλης, τον οποίο τα παιδιά περιμένουν με ανυπομονησία όλο το χρόνο· φυσικά, η αγωνία τους κορυφώνεται την περίοδο των γιορτών. Η εικόνα του Αϊ-Βασίλη, που έρχεται φορτωμένος με τον τεράστιο σάκο του και μπαίνει από τις καμινάδες των σπιτιών για να μοιράσει δώρα στα καλά παιδάκια, είναι ανεξίτηλη.

Τι γίνεται όμως αν δεν έχετε εξάψει την περιέργεια των παιδιών σας, ούτε έχετε καλλιεργήσει την αναμονή του ερχομού του Αϊ-Βασίλη; Το πιθανότερο είναι ότι χάρη στη μαγεία των χριστουγεννιάτικων ταινιών και των διαφημίσεων το παιδί σας θα έχει μπει στο πνεύμα των ημερών και θα ανυπομονεί για την εμφάνιση του αγίου, καθώς πιστεύει στην ύπαρξή του. Και τι συμβαίνει όταν το παιδί από μόνο του, ή μέσω ενός καλοθελητή, αποκαλύπτει ασυνέπειες και λογικά κενά στην όλη ιστορία; Τι πρέπει να του πείτε;

Κατ’ αρχάς, δεν υφίσταται ένα γενικό ‘πρέπει’ ή μια ορισμένη αντιμετώπιση. Ανάλογα με την περίπτωση, ο γονιός θα χρειαστεί να καταφύγει σε διαφορετικές στρατηγικές. Οι ψυχολόγοι δεν ορίζουν την ηλικία στην οποία είναι ‘σωστό’ να φανερώσει κανείς σε ένα παιδί ότι δεν υπάρχει Αϊ-Βασίλης. Το σημαντικότερο είναι να σεβόμαστε το παιδί, τις σκέψεις και τις ανάγκες του, και να παραμερίσουμε τις απόψεις και τα πιστεύω μας.

Ένα μικρό παιδί ενδέχεται να μην παρατηρήσει λογικές αντιφάσεις που πιθανόν θα εντοπίσει ένα μεγαλύτερης ηλικίας παιδί, αλλά, παρ’ όλα αυτά, θα έχει ερωτήσεις και απορίες ‘τεχνικής’ φύσης, για το έλκηθρο, την εμφάνιση του αγίου ταυτόχρονα σε πολλά μέρη της Γης κ.λπ.

Οι ερωτήσεις αυτές συνήθως επικεντρώνονται σε κάποιο αντικειμενικό στοιχείο ή λεπτομέρεια και στόχο τους έχουν την πληροφόρηση του παιδιού. Ενδείκνυται, λοιπόν, να ρωτά ο γονιός: ‘Εσύ τι νομίζεις;’. Στη συνέχεια, χρειάζεται να απαντά με βάση το τι πιστεύει το ίδιο το παιδί και όχι με βάση το τι νομίζει ο γονιός ότι θέλει να ακούσει το παιδί.

Σε άλλες περιπτώσεις, όμως, ένα παιδί ίσως αρχίσει να ρωτά πώς προλαβαίνει ο Αϊ-Βασίλης να πάει σε όλα τα σπίτια και να μοιράσει δώρα, τι γίνεται με τα σπίτια που δεν έχουν τζάκι και καμινάδα κ.λπ. -αυτές οι απορίες δηλώνουν ότι το παιδί αντιλαμβάνεται ασυνέπειες και αντιφάσεις στην παράδοση και θέλει να τις ελέγξει.

Ωστόσο, ακόμα και τέτοιου είδους ερωτήσεις δεν είναι σίγουρο ότι έχουν ως στόχο την επιβεβαίωση ή μη της ύπαρξης του Αϊ-Βασίλη. Αν το παιδί δεν είναι έτοιμο να το δεχτεί, είτε δεν θα ‘ακούσει’ ότι δεν υπάρχει Αϊ-Βασίλης, είτε θα προσπεράσει την απάντηση, είτε θα έχει ένα ξέσπασμα κακής συμπεριφοράς!

Η ηλικία δεν παίζει καθοριστικό ρόλο στην απάντηση που θα δώσουμε στο παιδί σχετικά με την ύπαρξη του αγίου. Σημασία έχει το εξελικτικό στάδιο του παιδιού, αλλά και η στάση του απένταντι στο συγκεκριμένο θέμα. Είναι πολύ σημαντικό να ελέγξουμε τη συναισθηματική κατάσταση του παιδιού και εάν έχει ανάγκη να συνεχίσει να πιστεύει σε αυτή την παράδοση. Αν το παιδί δεν είναι έτοιμο να αφήσει τους ενηλίκους να χαλάσουν τη μαγεία της παράδοσης, δεν χρειάζεται να παρέμβουν οι γονείς για να εκλογικεύσουν τα γεγονότα ή να κάνουν μια ένεση ρεαλισμού στο παιδί τους.

Όταν, επομένως, το παιδί είναι έτοιμο να ακούσει την αλήθεια, θα το δηλώσει με τις ερωτήσεις του. Αν όμως δεν συμβαίνει κάτι τέτοιο, τότε απλώς δεν θα δεχτεί οποιαδήποτε λογική εξήγηση.

Ποια είναι, τελικά, η σωστότερη αντιμετώπιση του ζητήματος;

Δεν αρκεί, λοιπόν, να ενημερώσει κανείς το παιδί για την ύπαρξη ή όχι του Αϊ-Βασίλη, καλό είναι να εντάξει τον άγιο στο εορταστικό πνεύμα των ημερών. Οι γονείς μπορούν να πουν στα παιδιά τους ότι το τελετουργικό που συνδέεται με τον Αϊ-Βασίλη αποτελεί έναν από τους πολλούς τρόπους για να εκφράσει κάποιος τη χαρά της προσφοράς και την αγάπη για τους άλλους.

Επίσης, είναι απαραίτητο να τους δείξουν νέους δρόμους έκφρασης των συναισθημάτων τους, όπως να συμμετέχουν σε εθελοντικές προσπάθειες, με επισκέψεις και προσφορά δώρων στα άτομα σε ιδρύματα.

Η παράδοση του Αϊ-Βασίλη δεν είναι μόνο η εγωκεντρική εικόνα του προσηνούς γεράκου που έρχεται από το Βόρειο Πόλο κουβαλώντας δώρα για όλο τον κόσμο έχει σχέση με τον άγιο που όλοι κρύβουμε μέσα μας, ο οποίος ψάχνει τρόπο να εκφράσει το χριστουγεννιάτικο πνεύμα της αγάπης και της προσφοράς προς τον άλλο.

health.in.gr