Νίκος Γαβριήλ Πεντζίκης: Πάντα μοντέρνος
Έδωσε όνομα και υπόσταση στα πιο μικρά αντικείμενα που μας περιβάλλουν
Το περιοδικό «Γράμματα και Τέχνες» αφιερώνει το τεύχος 26 στον πεζογράφο, ποιητή και ζωγράφο Ν. Γ. Πεντζίκη. Είναι μια ελάχιστη τιμή στο μεγαλύτερο ζωντανό συγγραφέα της χώρας μας. Στον άνθρωπο που έδωσε όνομα και υπόσταση στα πιο μικρά αντικείμενα που μας περιβάλλουν.
Από το πρώτο βιβλίο του «Αντρέας Δημακούδης» (κυκλοφόρησε το 1935 με το ψευδώνυμο Σταυράκιος Κοσμάς) έδειξε ότι πηγαίνει την πεζογραφία μας σε δρόμους ανεξερεύνητους —ίσαμε τότε— ακόμα έδειξε ότι δεν τον συνέδεε τίποτα με τους άλλους πεζογράφους εκείνης της εποχής. Μόνος προχώρησε σε μια θρησκευτικότητα για τη δουλειά του και μια ορθοδοξία κιβωτό, συχνά χλευαζόμενος από το λεγόμενο κατεστημένο και πολλούς «προοδευτικούς» σκοταδιστές. Αυτόν τον ερωτικότερο των Ελλήνων δεν τον καταλαβαίνουν, ακόμη και σήμερα, μερικοί αμαθείς — ρεκάζοντες (σ.σ. που κραυγάζουν ή σκούζουν) φιλόλογοι (που ευτυχώς δεν αντιπροσωπεύουν τίποτα στην πνευματική ζωή του τόπου).
Όποιος δεν έχει διαβάσει τους καταλόγους ονομάτων, αντικειμένων, φυτών, κοχυλιών, πόλεων, αγίων, θαυμάτων, χρωμάτων του Ν. Γ. Πεντζίκη, δεν έχει προσευχηθεί ποτέ. Όποιος δεν έχει δει τη ζωγραφική του, τα πλουμίδια της, τα σύμβολα —εκείνο το γαλάζιο της υπέρβασης που καθαρίζει τον άνθρωπο από τις αμαρτίες του— ακόμη τα σχέδια με σινική που τα νιώθεις στο σώμα σου, δεν πιστεύει την αγάπη.
Τα ποιήματά του βυζαντινό τείχος, που κλείνει μέσα όλα τα παραπάνω και άλλα πολλά. Μένει ο προφορικός του λόγος σε πυκνή ύφανση, με γεώδη χρώματα (όποιος πει ότι κουράστηκε να ακούει τον Ν. Γ. Πεντζίκη να μιλάει —και μιλάει ώρες ατέλειωτες— δε θα περάσει στην άλλη ζωή με τα λευκά, αλλά με τα χοντρά ρούχα που του φόρεσαν οι άλλοι).
Αυτός ο «τρελός» φαρμακοποιός της Θεσσαλονίκης, ο μοναχός, ο βοτανολόγος, ο βυζαντινός καλλιγράφος, ο πάντα μοντέρνος (ένας φίλος μου όταν τον είδε, μου είπε: είναι αρχιμουσικός), που δε θα τον νιώσουν ποτέ αυτοί που επιδιώκουν την εξουσία: εντέλει τον συγγραφέα Ν. Γ. Πεντζίκη που δεν μπορώ να περιγράψω, προσκυνώ και φιλώ την δεξιάν του.
Αυτό ήταν το σημείωμα του επιμελητή του προαναφερθέντος αφιερώματος (Φεβρουάριος 1984) στον Ν. Γ. Πεντζίκη, του ποιητή και πεζογράφου Γιάννη Κοντού (1943-2015), εξέχουσας μορφής της Γενιάς του ’70.
Ο Γιάννης Κοντός
Ο θεσσαλονικιός πεζογράφος, ποιητής και αυτοδίδακτος ζωγράφος Νίκος Γαβριήλ Πεντζίκης (Ν. Γ. Πεντζίκης) γεννήθηκε στις 17/30 Οκτωβρίου 1908 και απεβίωσε στις 13 Ιανουαρίου 1993 συνεπεία καρδιακής ανακοπής.
Ήταν το στερνοπούλι και το μοναδικό αγόρι της εύπορης αστικής οικογένειας του φαρμακοποιού Γαβριήλ και της διδασκάλισσας Μαίρης Πεντζίκη (μία από τις αδελφές του, η Χρυσούλα, έγινε αργότερα γνωστή ως η ποιήτρια Ζωή Καρέλλη).
Κύρια χαρακτηριστικά του πολύμορφου έργου του Πεντζίκη, ο οποίος ανήκει χρονολογικά στην περίφημη Γενιά του ’30, είναι η ευρεία θεματική, η συνειρμική γραφή, η συχνή χρήση του εσωτερικού μονολόγου και της μεταφοράς, η θρησκευτική προσήλωση και η μεγάλη αγάπη του για τη γενέτειρά του, τη Θεσσαλονίκη.
Όλες οι φωτογραφίες του παρόντος άρθρου προέρχονται από το υπ’ αριθμόν 26 αφιερωματικό τεύχος του περιοδικού «Γράμματα και Τέχνες» (στην κεντρική εικονίζεται ο Ν. Γ. Πεντζίκης στην Αρετσού Θεσσαλονίκης το 1958).
- Ιταλία: Κύμα σφοδρής κακοκαιρίας πλήττει την ευρύτερη περιοχή στη Γένοβα
- Τερματοφύλακας προκαλεί σε εκτέλεση πέναλτι και μετά δεν ξέρει που να… κρυφτεί! (vid)
- Τοντ Σνάιντερ: Πέθανε ο τραγουδιστής του «Alright Guy» σε ηλικία 59 ετών
- Νότια Αφρική: 153 Παλαιστίνιοι μεταφέρθηκαν στη χώρα μέσω ΜΚΟ «φάντασμα» που συνεργάζεται με το Ισραήλ
- Θρίλερ με την εξαφάνιση Αυστριακού τουρίστα στη Μαγνησία: Αγνοείται 40 ημέρες – Βρέθηκε το όχημά του
- Ελλάδα – Σκωτία: Αναγκαστική αλλαγή ο Παυλίδης, ντεμπούτο με θερμό χειροκρότημα για Τεττέη (vid)
Αγορές: Μπορούν οι ευρωπαϊκές μετοχές να ξεπεράσουν τις αμερικανικές;
Ακολουθήστε το in.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
![Άκρως Ζωδιακό: Τα Do’s και Don’ts στα ζώδια σήμερα [Σάββατο 15.11.2025]](https://www.in.gr/wp-content/uploads/2025/11/lucas-marconnet-Kls_Hq8p-xI-unsplash-315x220.jpg)
![Γάζα: Αυτό είναι το αμερικάνικο σχέδιο διχοτόμησής της σε «πράσινη» και «κόκκινη ζώνη» [Χάρτης]](https://www.in.gr/wp-content/uploads/2025/11/2025-11-11T121255Z_1719846202_RC22NHAJPKYJ_RTRMADP_5_ISRAEL-PALESTINIANS-GAZA-ELECTRICITY-315x220.jpg)
Αριθμός Πιστοποίησης Μ.Η.Τ.232442