Έβη Τουλούπα: Οι άνθρωποι, στη ζωή μας, μετράν

Στις 10 Οκτωβρίου 2021 έφυγε από τη ζωή η Έβη Τουλούπα, μια σημαντική προσωπικότητα της ελληνικής αρχαιολογίας, που συνέβαλε ουσιωδώς, με την όλη σταδιοδρομία της και το πρωτοποριακό έργο της, στην προστασία και την ανάδειξη του πολιτισμικού αποθέματος της χώρας μας.

Η Έβη (Παρασκευή) Στασινοπούλου, η οποία έφερε έως το τέλος του μακρότατου βίου της το επώνυμο του συζύγου της (του εκλιπόντος από το 1978 ευρυτάνος νομικού και αντιστασιακού Δημητρίου/Τάκη Τουλούπα), είχε γεννηθεί στην Αθήνα στις 8 Ιουλίου 1924.

Πηγή: «Ανθέμιον»/ΕΦΑ

Αποφοίτησε από τη Γερμανική Σχολή Αθηνών το 1942 και στη συνέχεια σπούδασε στο Ιστορικό Τμήμα της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών.

Πηγή: «Ανθέμιον»/ΕΦΑ

Αφού πρώτα εργάστηκε στην ιδιωτική εκπαίδευση και έκανε ως υπότροφος μεταπτυχιακές σπουδές στη Ρώμη (1953-1954), η Τουλούπα άρχισε να εργάζεται από το 1955 (έως τότε ήταν σε ισχύ ο αποκλεισμός των γυναικών από την Αρχαιολογική Υπηρεσία) ως συμβασιούχος αρχαιολόγος (έκτακτη Επιμελήτρια Αρχαιοτήτων) στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο. Επί μία πενταετία, έως το 1960, μυήθηκε στον πλούτο των συλλογών του Μουσείου, με ακάματη αφοσίωση και εργασίες που την προίκισαν με στέρεη γνώση, αρχαιολογικό ένστικτο και αγάπη για τα κατάλοιπα των αιώνων.

Πηγή: «Ανθέμιον»/ΕΦΑ

Πηγή: «Ανθέμιον»/ΕΦΑ

Πηγή: «Ανθέμιον»/ΕΦΑ

Ακολούθως υπηρέτησε ως Επιμελήτρια Αρχαιοτήτων στην Κέρκυρα (1961-1962) και στη Θήβα (1963-1965), ενώ επέστρεψε κατόπιν διαγωνισμού το 1965 στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, όπου υπηρέτησε ως Επιμελήτρια Αρχαιοτήτων μέχρι το 1972.

Πηγή: «Ανθέμιον»/ΕΦΑ

Στα κατοπινά χρόνια υπηρέτησε ως Έφορος Αρχαιοτήτων στα Ιωάννινα (1972-1974, 1981-1982) και στη Χαλκίδα (1976-1981), ενώ διετέλεσε και Βοηθός Γενικού Διευθυντού Αρχαιοτήτων στην Κεντρική Υπηρεσία του ΥΠΠΟ (1975-1976).

Πηγή: «Ανθέμιον»/ΕΦΑ

Ιδιαίτερης αναφοράς χρήζει η υπηρεσία της στην Εύβοια, όπου εργάστηκε άοκνα (Ερέτρια, Λευκαντί κ.α.) για τη διάσωση και την ανάδειξη των μνημείων.

Πηγή: «Ανθέμιον»/ΕΦΑ

Από το 1982 έως το 1990 η Τουλούπα διετέλεσε Έφορος Αρχαιοτήτων στην Εφορεία Ακροπόλεως. Με την εν λόγω ιδιότητά της μερίμνησε για το αναστηλωτικό έργο στην Ακρόπολη, για τα έργα συντήρησης και εκμάγευσης των γλυπτών, καθώς και για την αποκατάσταση και υποδειγματική χρήση του κτιρίου Weiler.

Πηγή: «Ανθέμιον»/ΕΦΑ

Μετά τη συνταξιοδότησή της η επίτιμη Έφορος Ακροπόλεως Εύη Τουλούπα ενίσχυσε το έργο της Ένωσης Φίλων Ακροπόλεως (ΕΦΑ), η οποία ιδρύθηκε το 1988 κατόπιν δικής της εμπνεύσεως. Επίσης, συνέχισε το ερευνητικό και συγγραφικό της έργο, ενώ αρθρογράφησε στην εφημερίδα «Τα Νέα».

Πηγή: «Ανθέμιον»/ΕΦΑ

Πέραν όλων των προαναφερθέντων, η Τουλούπα υπήρξε και εκδότρια του ενημερωτικού δελτίου της Ένωσης Φίλων Ακροπόλεως, που τιτλοφορείται «Ανθέμιον».

Πηγή: «Ανθέμιον»/ΕΦΑ

Στο υπ’ αριθμόν 24 τεύχος του «Ανθεμίου» (2013-2014), ο αείμνηστος Γεώργιος Κριμπάς (1936-2025), τότε ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών και πρόεδρος της ΕΦΑ, είχε γράψει τα ακόλουθα —λόγια μεστά και συγκινητικά— για την Έβη Τουλούπα:

Αντί για Χρόνια Πολλά – Η Έβη με Τρείς Λέξεις

Η πρώτη λέξη λέγεται εγώ, όμως στην Έβη δεν είναι το εγώ του εγωιστή αλλά το εγώ του εθελοντή, που βγαίνει πρόθυμος μπροστά, στα δύσκολα πιο πρόθυμος, πιο πρόσχαρος.

Πηγή: «Ανθέμιον»/ΕΦΑ

Η δεύτερη λέξη λέγεται εμείς, όμως στην Έβη δεν είναι το εμείς της σύγχυσης και της αοριστίας μήτε το εμείς της ανευθυνότητας —το όλοι εμείς εκτός από μένα— είναι το εμείς της συλλογικότητας, το εμείς της φιλίας και της αλληλεγγύης, το εμείς το ερωτικό — το εμείς που οδηγεί στην τρίτη λέξη.

Πηγή: «Ανθέμιον»/ΕΦΑ

Η τρίτη λέξη λέγεται μαζί, όμως στην Έβη δεν είναι το μαζί της άτακτης αγέλης, το μαζί χωρίς εγώ, που σε πάει ως θέλει κι όπου θέλει, είναι το ίδιο το πατριωτικό και λατρευτικό μαζί που δίνει στο εγώ και στο εμείς τον απέραντο τόπο και χρόνο, την ιστορία μας και το μέλλον μας, κάνοντας το παρόν ζωντανό.

Πηγή: «Ανθέμιον»/ΕΦΑ

Πολλοί είναι οι μυθολογικοί χαρακτήρες που μοιάζουν στην Έβη, γιατί πολλά είναι τα χαρακτηριστικά της, που στην κάθε στιγμή αστράφτουν σαν τις σπίθες της πεταλούδας, μη χάνοντας όμως τη δύναμη του συγκεκριμένου, όπως το ανάλαφρο μα τόσο θεληματικό βάδισμά της. Αυτή η μικρόσωμη, χαριτωμένη γυναίκα έδωσε πολλά. Είναι η ίδια επικύρωση της ρήσης «οι άνθρωποι, στη ζωή μας, μετράν». Και συνεχίζει!

Στην κεντρική φωτογραφία του παρόντος άρθρου, η Έβη Τουλούπα ξεναγεί τους Φίλους της Ακροπόλεως στο Θησείο το 1999 (πηγή: «Ανθέμιον»/ΕΦΑ).