Τιμωρούν τους εργαζόμενους όταν γεράσουν – Στη Νότια Κορέα όσο μεγαλώνει η ηλικία, τόσο μειώνεται ο μισθός

Σκεφτείτε να εργάζεστε σχεδόν 40 χρόνια στην ίδια εταιρεία και σταδιακά να χτίζετε μια καριέρα, με προαγωγές και καλύτερες αμοιβές. Αλλά αυτό μέχρι κάποια ηλικία. Εκεί, γύρω στα 55, ο μισθός σας να μειώνεται κατά 20% και κάθε χρόνο μετά, κατά 10%. Έως ότου συνταξιοδοτηθείτε. Αυτό συμβαίνει στη Νότια Κορέα.

Στην ασιατική χώρα ισχύει ο «νόμος των μέγιστων μισθών», ο οποίος υιοθετήθηκε σε μια προσπάθεια να αυξήσει τις προσλήψεις νέων εργαζομένων και την παραγωγικότητα. Ωστόσο, γύρισε μπούμερανγκ για τους μεγαλύτερης ηλικίας εργαζόμενους, οι οποίοι ωθούνται σε χαμηλότερα αμειβόμενες και περισσότερος επισφαλείς θέσεις εργασίας.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα ο ασφαλιστικός υπάλληλος G Young Soo (δεν είναι αυτό το πραγματικό όνομά του). Δουλεύει από τα 23 του στην ίδια εταιρεία και σταδιακά κατόρθωσε να αναδειχθεί σε διευθυντή υποκαταστήματος. Καθώς πλησιάζει τα 60, ο μισθός του είναι μικρότερος από αυτόν που έπαιρνε στα 55 του. Για την ακρίβεια, εξαιτίας του  νόμου των μέγιστων μισθών, αμείβεται 48% λιγότερο.

Σύνταξη στα 60 με χαμηλότερο μισθό

Τα σφάλματα του συστήματος στη Νότια Κορέα ανέδειξε έκθεση του Human Rights Watch (HRW), η οποία διαπιστώνει ότι οι νόμοι περί απασχόλησης της Νότιας Κορέας αναγκάζουν εκατομμύρια ανθρώπους να συνταξιοδοτηθούν στα 60.

Οι εταιρείες στη Νότια Κορέα μπορούν να επιλέξουν εάν θα ορίσουν ηλικία συνταξιοδότησης. Το 95% των επιχειρήσεων με περισσότερους από 300 υπαλλήλους επιλέγουν συνήθως την ηλικία των 60 ετών, επηρεάζοντας 3,1 εκατομμύρια εργαζόμενους. Οι μικρότερες εταιρείες είναι λιγότερο πιθανό να ορίσουν ηλικίες συνταξιοδότησης λόγω έλλειψης εργατικού δυναμικού.

Το σύστημα μέγιστων μισθών σχεδιάστηκε για να χρησιμοποιήσει τις εξοικονομήσεις από τη μείωση των μισθών των ηλικιωμένων εργαζομένων για να προσλάβει νεότερους υπαλλήλους σε μια προσπάθεια να ενισχύσει την παραγωγικότητα.

Το αποτέλεσμα ήταν να αυξηθεί το ποσοστό φτώχειας ηλικιωμένων, το οποίο είναι ένα από τα υψηλότερα μεταξύ των ανεπτυγμένων χωρών. Στη Νότια Κορέα, το 38% των ατόμων άνω των 65 ετών ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας. Οι εργαζόμενοι άνω των 60 ετών κερδίζουν κατά μέσο όρο 29% λιγότερα από τους νεότερους συναδέλφους τους, με σχεδόν το 70% να βρίσκεται σε επισφαλή απασχόληση.

Η ηλικία ως μέσο διακρίσεων

Σύμφωνα με την Μπρίτζετ Σλιπ, συντάκτρια της έκθεσης, αυτά τα μέτρα σχεδιάστηκαν για να προστατεύσουν τους εργαζόμενους, αλλά αντίθετα κάνουν το αντίθετο.

«Αρνούνται στους μεγαλύτερους σε ηλικία εργαζόμενους την ευκαιρία να συνεχίσουν να εργάζονται στις κύριες θέσεις εργασίας τους, τους πληρώνουν λιγότερο και τους ωθούν σε χαμηλότερα αμειβόμενες, επισφαλείς εργασίες. Η κυβέρνηση θα πρέπει να σταματήσει να τιμωρεί τους εργαζόμενους επειδή γερνούν», επισημαίνει.

Τα ευρήματα έρχονται σε μια περίοδο που η Νότια Κορέα αντιμετωπίζει αυξανόμενες πιέσεις για αύξηση της ηλικίας συνταξιοδότησης. Η χώρα αντιμετωπίζει το χαμηλότερο ποσοστό γεννήσεων στον κόσμο, παράλληλα με έναν ταχέως γερασμένο πληθυσμό, δημιουργώντας αυξανόμενες οικονομικές πιέσεις. Οι συνέπειες για ο συνταξιοδοτικό σύστημα είναι τεράστιες, με το Εθνικό Συνταξιοδοτικό Ταμείο, ένα από τα μεγαλύτερα στον κόσμο, να κινδυνεύει με κατάρρευση σε μερικές δεκαετίες.

Ο πρόεδρος της Νότιας Κορέας, Λι Τζε Μιουνγκ,  δεσμεύτηκε κατά τη διάρκεια της προεκλογικής του εκστρατείας να αυξήσει σταδιακά την υποχρεωτική ηλικία συνταξιοδότησης στα 65 έτη. Πρόκειται για πρόταση που έχει γίνει δεκτή με ικανοποίηση από θεσμούς όπως η συμβουλευτική επιτροπή της κυβέρνησης και η επιτροπή ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Αυτοί που αντιδρούν όμως είναι οι νεότεροι εργαζόμενοι. Φοβούνται ότι, με τους ισχύοντες εργασιακούς νόμους, θα περιοριστούν οι επαγγελματικές προοπτικές τους και θα μειωθεί η παραγωγικότητά τους.

Κίνδυνος αύξησης διακρίσεων

Και παρά το γεγονός ότι οι μελέτες δείχνουν ότι η παραγωγικότητα δεν συνδέεται με την ηλικία, μια απλή αύξηση στην ηλικία συνταξιοδότησης θα μπορούσε να επιδεινώσει τις διακρίσεις.

Ο εργατολόγος Κιμ Κι-ντουκ, εξηγεί ότι η προτεινόμενη μεταρρύθμιση χάνει την ουσία, διότι «το ίδιο το συνταξιοδοτικό σύστημα είναι προβληματικό».

Και εξηγεί γιατί: «Η απλή αύξηση της ηλικίας συνταξιοδότησης στα 65 έτη θα έδινε στις εταιρείες περισσότερα χρόνια για να εφαρμόσουν μεροληπτικές μειώσεις μισθών βάσει του ισχύοντος συστήματος».

Υποστηρίζει ότι «οι εργαζόμενοι θα πρέπει να μπορούν να συνεχίσουν για όσο διάστημα μπορούν να εκτελούν τα καθήκοντά τους».

Από τη δική της πλευρά, η HRW επισημαίνει ότι η υποχρεωτική συνταξιοδότηση σε οποιαδήποτε ηλικία παραβιάζει το διεθνές δίκαιο ανθρωπίνων δικαιωμάτων και θα πρέπει να καταργηθεί εντελώς. Επιπλέον, η Νότια Κορέα έχει υπογράψει τις διεθνείς συμβάσεις που ορίζουν ότι τυχόν αποφάσεις για την απασχόληση που βασίζονται στην ηλικία πρέπει να δικαιολογούνται ως απαραίτητες και αναλογικές.