20 Ιουλίου 1944: Ο Χίτλερ, ο Κλάους φον Στάουφενμπεργκ και η… Θεία Πρόνοια

Λίγο μετά το μεσημέρι της 20ής Ιουλίου 1944 ο συνταγματάρχης του Γερμανικού Στρατού Κλάους φον Στάουφενμπεργκ (Claus Schenk Graf von Stauffenberg), ενεργώντας ως επικεφαλής ενός ολόκληρου μηχανισμού που είχε εκπονήσει σχέδιο ανατροπής του Αδόλφου Χίτλερ, επιχείρησε να δολοφονήσει διά της χρήσεως εκρηκτικού μηχανισμού το διαβόητο ηγέτη των ναζί εντός του Γενικού Στρατηγείου του στο Ανατολικό Μέτωπο, της περίφημης Φωλιάς του Λύκου, στο Ράστενμπουργκ της ανατολικής Πρωσίας.

Η εν λόγω δολοφονική απόπειρα τελικώς απέτυχε, ο Χίτλερ επέζησε ελαφρά τραυματισμένος, ορισμένοι δε από όσους είχαν συνωμοτήσει εναντίον του ναζιστικού καθεστώτος, μεταξύ αυτών και ο ίδιος ο φον Στάουφενμπεργκ, εκτελέστηκαν με συνοπτικές διαδικασίες στο Βερολίνο την ίδια νύχτα.

Την αμέσως επόμενη ημέρα, την Παρασκευή 21 Ιουλίου 1944, η εφημερίδα «Ελεύθερον Βήμα» είχε συμπεριλάβει στο πρωτοσέλιδό της την είδηση που αφορούσε την αποτυχημένη δολοφονική απόπειρα κατά του ηγέτη της ναζιστικής Γερμανίας. Στο περιορισμένης έκτασης σχετικό δημοσίευμα, που συνιστούσε ανταπόκριση της προτεραίας και έφερε τον τίτλο «Δολοφονική απόπειρα εναντίον της ζωής του καγκελαρίου Χίτλερ», αναφέρονταν επί λέξει τα εξής:

Εκ του Γενικού Στρατηγείου του Φύρερ: «Απόπειρα εγένετο εναντίον της ζωής του Φύρερ δι’ εκρηκτικών μέσων. Εκ της ακολουθίας του ετραυματίσθησαν σοβαρώς ο αντιστράτηγος Σμουντ, ο συνταγματάρχης Μπραντ, ο αντισυνταγματάρχης Χόρκμαν και ο συνεργάτης Μπέργκερ. Ελαφρώς ετραυματίσθησαν ο αντισυνταγματάρχης Γιοντλ, οι στρατηγοί Κόρτεν, Μπούλε, Μπόντενσατς, Χοϊζέγκερ, Σερφ και οι ναύαρχοι Φος και φον Πουτκάμερ. Ο Φύρερ εκτός ελαφρών εγκαυμάτων και μωλωπισμών ουδέν άλλο έπαθε. Αμέσως μετά ταύτα ανέλαβεν εργασίαν και, ως αναφέρεται εν τω δελτίω, εδέχθη τον Ντούτσε εις συνομιλίαν. Ολίγον μετά την απόπειραν έφθασεν ο στρατάρχης Γκαίριγκ εις το Στρατηγείον του Φύρερ».

«ΕΛΕΥΘΕΡΟΝ ΒΗΜΑ», 21.7.1944, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» & «ΤΑ ΝΕΑ»

Τη μεθεπόμενη μέρα, το Σάββατο 22 Ιουλίου, η αποτυχούσα απόπειρα και οι λεπτομέρειες αυτής, καθώς και σχετικές αντιδράσεις υψηλόβαθμων αξιωματούχων στη Γερμανία και στην κατεχόμενη Ελλάδα, κατείχαν ευλόγως κυρίαρχη θέση στο πρωτοσέλιδο του «Ελευθέρου Βήματος».

Το μεγαλύτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει το κεντρικό άρθρο της εφημερίδας, που έφερε τον τίτλο «Πώς εσχεδιάσθη και εξετελέσθη η αποτυχούσα δολοφονική απόπειρα κατά του Χίτλερ».

Εκεί διαβάζουμε την ομιλία που είχε εκφωνήσει ο Χίτλερ διαμέσου του Γερμανικού Ραδιοφωνικού Σταθμού το βράδυ της Πέμπτης 20ής Ιουλίου.

«ΕΛΕΥΘΕΡΟΝ ΒΗΜΑ», 22.7.1944, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» & «ΤΑ ΝΕΑ»

Απευθύνοντας το ραδιοφωνικό μήνυμά του στο γερμανικό λαό, ο Φύρερ ανέφερε μεταξύ άλλων τα ακόλουθα:

«Αν εγώ σήμερον σας ομιλώ, τούτο συμβαίνει ιδία διά δύο λόγους: 1ον) Ίνα σεις ακούσητε την φωνήν μου και γνωρίσητε ότι εγώ ο ίδιος είμαι σώος και υγιής. 2ον) Ίνα όμως και πληροφορηθήτε τας λεπτομερείας εγκλήματος το οποίον εν τη Γερμανική Ιστορία δεν έχει το όμοιόν του. Μικρά κλίκα φιλοδόξων ασυνειδήτων και ταυτοχρόνως εγκληματιών ηλιθίων αξιωματικών έχει σφυρηλατήση συνωμοσίαν διά να με θέση εκποδών και ίνα μαζί με εμέ εκριζώση το Επιτελείον των Γερμανικών Ενόπλων Δυνάμεων. Η βόμβα, η οποία ετέθη υπό του συνταγματάρχου κόμητος φον Στάουφενμπεργκ, εξερράγη εις απόστασιν δύο μέτρων προς τα δεξιά μου. Ετραυμάτισε πολλούς των πιστών μου συνεργατών βαρύτατα, εις δε εξ αυτών απέθανεν.

Εγώ ο ίδιος είμαι τελείως σώος, εκτός πολύ μικρών εκδορών, μωλώπων ή εγκαυμάτων. Θεωρώ τούτο ως επιβεβαίωσιν της εντολής της Θείας Προνοίας όπως συνεχίσω τον σκοπόν της ζωής μου, καθώς έχω πράξει μέχρι τούδε. Διότι δύναμαι να διακηρύξω πανηγυρικώς ενώπιον ολοκλήρου του έθνους ότι από της ημέρας καθ’ ην εισήλθον εις την Βίλχελμστρασε μίαν και μόνην σκέψιν είχον, όπως εκτελέσω το καθήκον μου εγνωσμένως και ευσυνειδήτως και ότι, αφ’ ότου κατέστη δι’ εμέ σαφές ότι ο πόλεμος ήτο αναπόφευκτος και δεν ήτο δυνατόν πλέον να αναβληθή, μόνον φροντίδας και εργασίαν εγνώρισα και επί απειραρίθμους ημέρας και αγρύπνους νύκτας έζων μόνον διά τον λαόν μου.

Εις ώραν κατά την οποίαν τα γερμανικά στρατεύματα συνάπτουν σφοδροτάτους αγώνας, όπως και εν Ιταλία, ευρέθη τώρα και εν Γερμανία μικρά ομάς, ήτις τώρα, όπως και κατά το έτος 1918, ενόμισεν ότι δύναται να πλήξη διά του εγχειριδίου εις τα νώτα. Αλλά την φοράν αυτήν επλανήθη σοβαρώς. Οι διισχυρισμός των σφετεριστών τούτων, ότι εγώ δεν ζω πλέον, ανασκευάζεται ήδη την στιγμήν ταύτην, διότι εγώ ομιλώ προς σας αγαπητοί μου συμπατριώται. Ο κύκλος τον οποίον οι σφετερισταί ούτοι αποτελούν είνε ασημάντως μικρός. Ούτος εις ουδεμίαν σχέσιν ευρίσκεται με τας Γερμανικάς Ενόπλους Δυνάμεις και προ πάντων με τον κατά ξηράν Γερμανικόν Στρατόν. Είνε μικρά ομάς εγκληματικών στοιχείων, ήτις τώρα θα εκριζωθή άνευ οίκτου. […]

Έχω την πεποίθησιν ότι με το να θέσωμεν εκποδών την ασημάντως μικράν ταύτην κλίκα προδοτών και συνωμοτών δημιουργούμεν τέλος και εις το εσωτερικόν της χώρας την ατμόσφαιραν την οποίαν χρειάζονται οι μαχηταί του μετώπου. Διότι είνε αδύνατον εκατοντάδες χιλιάδων και εκατομμύρια γενναίων ανδρών να δίδουν το παν, ενώ εις το εσωτερικόν ασημάντως μικρά ομάς φιλοδόξων οικτρών πλασμάτων να προσπαθή συνεχώς να αντιπράξη εις την στάσιν ταύτην. Την φοράν αυτήν θα λογαριασθώμεν με αυτούς με τον τρόπον με τον οποίον ημείς ως εθνικοσοσιαλισταί είμεθα συνηθισμένοι. Είμαι πεπεισμένος ότι πας αξιοπρεπής αξιωματικός, πας γενναίος στρατιώτης θα κατανοήση τούτο την στιγμήν ταύτην.

Ποία θα ήτο η τύχη της Γερμανίας αν η απόπειρα επετύγχανε σήμερον, ίσως ελάχιστοι δύνανται να αντιληφθούν. Εγώ ο ίδιος δεν ευχαριστώ την Θείαν Πρόνοιαν και τον Δημιουργόν μου διότι με διεφύλαξε –η ζωή μου είνε μόνον εργασία διά τον λαόν μου– αλλά τον ευχαριστώ διότι μου έδωσε την δυνατότητα να δύναμαι να φέρω και εις το μέλλον τας φροντίδας ταύτας και να συνεχίσω την εργασίαν μου όσον το δυνατόν ευσυνειδήτως. Πας Γερμανός […] έχει το καθήκον να αντιδράση ανεπιφυλάκτως εναντίον των στοιχείων τούτων, είτε να τα συλλάβη αμέσως, αν δε ήθελον προβάλη οιανδήποτε αντίστασιν να τα φονεύση άνευ άλλων διατυπώσεων. Εδόθησαν διαταγαί εις όλα τα στρατιωτικά τμήματα. Θα εκτελεσθούν τυφλώς, συμφώνως προς την πειθαρχίαν την οποίαν γνωρίζει ο Γερμανικός Στρατός.

Δύναμαι ιδιαιτέρως σάς, παλαιοί μου συμμαχηταί, να σας χαιρετίσω ευφροσύνως άλλην μίαν φοράν, διότι μου παρεσχέθη πάλιν η δυνατότης να αποφύγω μοίραν ήτις δεν έκρυπτε δι’ εμέ το φρικώδες, αλλά θα έφερε την φρίκην εις τον γερμανικόν λαόν. Διαβλέπω εκ τούτου ωσαύτως νεύμα της Θείας Προνοίας όπως συνεχίσω το έργον μου, και συνεπώς θα το συνεχίσω και εν τω μέλλοντι.