Μακεδονική σαλάτα και με τη ρηματική διακοίνωση – Πώς αποκρυπτογραφείται το κείμενο

Ο Νίκος Βούτσης την Παρασκευή έδωσε το χρονοδιάγραμμα ψήφισης της συμφωνίας των Πρεσπών λέγοντας με σιγουριά ότι αυτό θα γίνει μέχρι το τέλος της εβδομάδας.

Αυτό σημαίνει ότι για πέντε ημέρες η συμφωνία θα εξετάζεται στις αρμόδιες επιτροπές και στην Ολομέλεια της Βουλής και θα υπάρξει χρόνος για τα κόμματα να εκφράσουν τις απόψεις τους.

Η κυβέρνηση αποφάσισε να δώσει χρόνο για να γίνει διάλογος παρά το γεγονός ότι η ίδια διέρρεε ότι θα πάει σε fast track διαδικασίες.

Ωστόσο, φαίνεται ότι με τη συμφωνία και τη ρηματική διακοίνωση που ήρθε προχθές στην Αθήνα, επικρατεί χάος. Διαφορετικές ερμηνείες, σημεία που χρήζουν πολλών επεξηγήσεων.

Όπως αναφέρουν τα «ΝΕΑ», στη ρηματική διακοίνωση (note verbale), με την οποία η κυβέρνηση της Πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας (ΠΓΔΜ) ενημέρωσε την ελληνική για την ολοκλήρωση των συνταγματικών αλλαγών γίνονται δύο διευκρινίσεις τόσο επί του όρου «nationality» όσο και επί του θέματος της γλώσσας.

Ο όρος «nationality». Αναφορικά με το πρώτο, η κυβέρνηση Ζάεφ σημειώνει ότι «σύμφωνα με το γράμμα και το πνεύμα της Συμφωνίας (σ.σ.: των Πρεσπών), είναι κατανοητό ότι ο όρος «nationality» του Δεύτερου Μέρους όπως ορίζεται στο Αρθρο 1 (3) (β) της Συμφωνίας ως «μακεδονική / πολίτης της Δημοκρατίας της Βόρειας Μακεδονίας» αναφέρεται αποκλειστικά στην υπηκοότητα και δεν ορίζει ή προκαθορίζει εθνοτικό δεσμό / εθνότητα (ethnicity), όπως αυτή καθορίζεται στο Αρθρο 2 (2) του Συνταγματικού Νόμου για την εφαρμογή των τροπολογιών ΧΧΧΙΙΙ, ΧΧΧΙV, ΧΧΧV και ΧΧΧVI του Συντάγματος της Δημοκρατίας της Μακεδονίας».

Δεν αλλάζει

Σύμφωνα με τη ΝΔ, η ρηματική διακοίνωση των Σκοπίων δεν μεταβάλλει την κατάσταση που διαμορφώνει η Συμφωνία των Πρεσπών στο παραμικρό: η Ελλάδα αναγνωρίζει για πρώτη φορά μακεδονική ταυτότητα και γλώσσα. Η αξιωματική αντιπολίτευση επιμένει δε ότι στη διακοίνωση γίνεται δύο φορές αναφορά σε «μακεδονικό λαό». Προφανώς, η ΝΔ αναφέρεται στην τροπολογία ΧΧΧVI, με την οποία άλλαξε το Αρθρο 49 του Συντάγματος της γειτονικής χώρας. Ωστόσο, η μία από αυτές τις αναφορές συνδέεται με τα χαρακτηριστικά της «ιστορικής και πολιτισμικής κληρονομιάς», για την οποία όμως υπάρχει ολόκληρο άρθρο στη Συμφωνία των Πρεσπών (Αρθρο 7) που διακρίνει μεταξύ αρχαίας ελληνικής ιστορίας και ιστορίας του γειτονικού κράτους. Επιπλέον, η δεύτερη αναφορά σε «μακεδονικό λαό» συνδέεται με τη διασπορά των πολιτών της χώρας.

Σύμφωνα με τη δεύτερη διευκρίνιση, η οποία βασίζεται στο Αρθρο 1 (3) (γ) και στο Αρθρο 7, με έμφαση στις παραγράφους (3) και (4), «η «μακεδονική γλώσσα» αναφέρεται στην επίσημη γλώσσα του Δεύτερου Μέρους όπως αναγνωρίστηκε στην Τρίτη Συνδιάσκεψη για την Τυποποίηση των Γεωγραφικών Ονομάτων, η οποία πραγματοποιήθηκε στην Αθήνα το 1977, που ανήκει στην ομάδα των νοτιοσλαβικών γλωσσών». Το ζήτημα της γλώσσας, όπως και αυτό της ιθαγένειας, δεν εντασσόταν ευθέως στην εντολή για την επίλυση του Ονοματολογικού. Ωστόσο, οι παρακολουθούντες τις διαπραγματεύσεις γνωρίζουν ότι όλα αυτά τα χρόνια τα θέματα αυτά ήταν παρόντα στο τραπέζι των συνομιλιών. Αυτός ήταν και ο λόγος που η Αθήνα είχε επιδιώξει παλαιότερα «να τετραγωνίσει τον κύκλο» προτείνοντας όρους όπως π.χ. «makedonski». Οι προσπάθειες αυτές είχαν προσκρούσει στην αδιαλλαξία της άλλης πλευράς.

Ειδικότερα, τέλος, το ζήτημα της ιθαγένειας – διότι περί αυτού πρόκειται και όχι περί εθνότητας – συνδέεται ευθέως με το τι θα αναγράφεται στα διαβατήρια της γειτονικής χώρας. Αυτός ήταν και ο λόγος που η κυβέρνηση Ζάεφ δέχθηκε να αναγράφεται επίσης στην αλβανική γλώσσα ο όρος «μακεδονική / πολίτης της Δημοκρατίας της Βόρειας Μακεδονίας» στα ταξιδιωτικά έγγραφα των Αλβανών της ΠΓΔΜ. Αλλωστε, όπως έχει ήδη γραφεί στον δημόσιο διάλογο, η Ελλάδα, ως κράτος, δεν μπορεί να αναγνωρίσει κάποιο έθνος, πόσω μάλλον την ταυτότητα αυτού. Αναγνωρίζει και υπογράφει συμφωνίες με άλλα κράτη ως υποκείμενο του διεθνούς δικαίου. Το διεθνές δίκαιο ασχολείται με έθνη μόνο σε επίπεδο μειονοτήτων, αλλά σε αυτό το επίπεδο η κατακλείδα της τροπολογίας ΧΧΧVI του Αρθρου 49 του Συντάγματος της ΠΓΔΜ αναφέρει ότι «η Δημοκρατία δεν θα αναμειγνύεται στα κυριαρχικά δικαιώματα άλλων κρατών και στις εσωτερικές τους υποθέσεις».

Κατά την αντιπολίτευση θα έπρεπε να γράφεται «πολίτης της Βόρειας Μακεδονίας», ώστε να καλύπτονται όλες οι εθνοτικές ομάδες που υπάρχουν.

Επίσης από στελέχη της αντιπολίτευσης τονίζεται ότι υπάρχει κι ένα ακόμη γκρίζο σημείο. Υπάρχει μια παραβίαση της Συμφωνίας, καθώς τόσο οι συνταγματικές τροπολογίες όσο και ο συνταγματικός νόμος, αναφέρουν ότι θα τεθούν σε εφαρμογή όχι όταν τεθεί σε ισχύ η Συμφωνία αλλά και όταν ολοκληρωθεί από την Ελλάδα η κύρωση του πρωτοκόλλου ένταξής της χώρας στο ΝΑΤΟ. Η Συμφωνία των Πρεσπών προέβλεπε ότι πρέπει να ολοκληρωθεί όλη η διαδικασία πριν έρθει η Συμφωνία για κύρωση στην Ελληνική Βουλή.

Όμως αναφορά που παραπέμπει σε «Μακεδονική» εθνότητα και οντότητα δεν υπάρχει μόνο στο κείμενο της Συμφωνίας αλλά και στο αναθεωρημένο Σύνταγμα καθώς η τροπολογία 36 (που θα αντικαταστήσει το άρθρο 49 του Συντάγματος) αναφέρεται σε «ιδιαιτερότητες, ιστορική και πολιτιστική κληρονομιά του Μακεδονικού Λαού» και επίσης κάνει διαχωρισμό σε Διασπορά του «Μακεδονικού Λαού» και σε Διασπορά «μέρους του αλβανικού λαού, του τουρκικού λαού, βλάχικου λαού, σερβικού λαού…».

Πάντως, αλγεινή εντύπωση προκάλεσε και το γεγονός ότι στη διακοίνωση αναφέρεται το «Υπουργείο Εξωτερικών της Δημοκρατίας της Μακεδονίας», όπως και το «μακεδονικός λαός».

Τι γίνεται στα Σκόπια

Σε ανακοίνωσή του το αντιπολιτευτικό κόμμα VMRO-DPMNE επιτίθεται στην κυβέρνησης Ζάεφ με αφορμή τη ρηματική διακοίνωση.

Όπως αναφέρει: «Η επιστολή του Ντιμιτρόφ προς το Ελληνικό Υπουργείο Εξωτερικών επιβεβαιώνει για μία ακόμα φορά ότι η Συμφωνία των Πρεσπών όχι μόνο αλλάζει το συνταγματικό όνομα, αλλά αλλάζει και την “μακεδονική” ταυτότητα, διαγράφει την γλώσσα, την ιστορία και τον πολιτισμό. Με άλλα λόγια, ο Ζάεφ και ο Ντιμιτρόφ απαρνήθηκαν κάθε τι “μακεδονικό”.

Ο νόμος για τις γλώσσες, η αλλαγή του συνταγματικού ονόματος δεν αποτελούσαν μέρος του προγράμματος του SDSM, αλλά ήταν μέρος των παραχωρήσεων του Ζάεφ. Το “μακεδονικό” κράτος είναι όμηρος των υποθηκών του Ζάεφ, υποθήκες και παραχωρήσεις που δόθηκαν με μοναδικό σκοπό την έλευση στην εξουσία, παρά το γεγονός ότι η πλειοψηφία των “Μακεδόνων” πολιτών δεν του έδωσαν την εμπιστοσύνη τους.

Μαυρίλα αιωρείται πάνω από την “Μακεδονία” από την μέρα που ο αμνηστευθείς Ζάεφ κάθισε στον πρωθυπουργικό θώκο. Οι πολίτες γίνονται πιο φτωχοί, η οικονομία βρίσκεται σε κατάρρευση, οι φόροι προς το κράτος αυξάνονται, δεν υπάρχουν νέα έργα, η υγεία και η εκπαίδευση βυθίζονται. Η “Μακεδονία” είναι ταπεινωμένη και γονατισμένη, ξεπουλιούνται τα κρατικά και εθνικά συμφέροντα. Τα χρήματα των πολιτών καταλήγουν στις τσέπες ανώτατων κρατικών και κομματικών αξιωματούχων, επινοούνται κρατικά αξιώματα, διασπαθίζονται χρήματα του προϋπολογισμού μέσω εγκληματικών συμβάσεων και επιχορηγήσεων. Το φάρμακο για την μαυρίλα του Ζάεφ είναι ο “Μακεδόνας” πολίτης, που στις επόμενες εκλογές θα στείλει τον Ζάεφ σε πολιτική σύνταξη», αναφέρει η αντιπολίτευση.