Εκείνο το βράδυ της 7ης Δεκεμβρίου 2011 στα Milk Studios στη Νέα Υόρκη όλα ήταν λαμπερά. Οι καλεσμένοι -μοντέλα και σχεδιαστές στην πλειονότητά τους-, το σκηνικό, η δεξίωση. Στην πρεμιέρα του μικρού μήκους ντοκιμαντέρ Letters to Haiti παραβρέθηκε ο πιο όμορφος κόσμος της Νέας Υόρκης για έναν ακόμα πιο όμορφο σκοπό. Τη συγκέντρωση χρημάτων για τη στήριξη των παιδιών που χτύπησε ο καταστροφικός σεισμός στην Αϊτή το 2010. Το φιλμ γυρίστηκε τον Ιανουάριο του 2011 στην Αϊτή και το υπογράφουν η Κοκό Ρόσα και ο interior designer σύζυγός της Τζέιμς Κόνραν. Το ζευγάρι ταξίδεψε εκεί μαζί με το μοντέλο Μπεχάτι Πρίνσλου -στενή φίλη της Κοκό- και τρεις ακόμα φίλους για να παραδώσουν παιχνίδια αλλά και γράμματα που συγκέντρωσαν απ’ όλο τον κόσμο για τα παιδιά της Αϊτής. Λίγες μέρες μετά την πρεμιέρα το Μarie Claire εντόπισε την Κοκό για να μας μιλήσει αποκλειστικά για τις λεπτομέρειες αυτού του αποκαλυπτικού ταξιδιού.
Η στράτευσή της στην υπόθεση της Αϊτής ξεκινάει πολύ πριν το ταξίδι της εκεί. Στις 13 Ιανουαρίου του 2010 έχει μόλις επιστρέψει από το Μόντρεαλ και βρίσκεται στο αεροδρόμιο της Νέας Υόρκης. H Εβδομάδα Μόδας πλησιάζει κι εκείνη δεν σταματάει να στέλνει επαγγελματικά SMS από το κινητό της. Η φωνή του newscaster στην οθόνη της αίθουσας του αεροδρομίου τραβάει την προσοχή της. Ένας σεισμός 7,3 Ρίχτερ έχει χτυπήσει την Αϊτή και έχει προκαλέσει ολοκληρωτική καταστροφή. Τα συντρίμμια, οι νεκροί, τα ορφανά, ο πόνος συγκλονίζουν τη Ρόσα. «Τηλεφώνησα αμέσως στον Τζέιμς. Του είπα πως έπρεπε να κάνουμε οπωσδήποτε κάτι γρήγορα. Δεν μπορούσα πια να σκεφτώ τη δουλειά ή τις προετοιμασίες του γάμου μας. Έπρεπε να βρω άμεσα τρόπο να βοηθήσω», μου λέει όταν τη ρωτάω πώς άρχισαν όλα. Η Κοκό αναζητάει οργανώσεις στη Νέα Υόρκη που να ασχολούνται με το πρόβλημα και ενώνει τις δυνάμεις της με τη μη κυβερνητική οργάνωση LakayPam που παρέχει τροφή, στέγη, περίθαλψη και εκπαίδευση σε 500 ορφανά. Μαζί οργανώνουν φιλανθρωπικές εκδηλώσεις για να συγκεντρώσουν χρήματα.
«Πηγαίναμε πολύ καλά αλλά είχα την αίσθηση πως δεν ήταν αρκετό. Ένιωθα πολύ μακριά από τους ανθρώπους και τα παιδιά της Αϊτής. Έπρεπε να τους δω. Έτσι με τον Τζέιμς αποφασίσαμε να πάμε οι ίδιοι εκεί και αρχίσαμε να οργανώνουμε το ταξίδι μας», μου εξηγεί. Η Κοκό ζητάει από τη φίλη της Μπεχάτι να γίνει η φωτογράφος της αποστολής. Ο Τζέιμς Κόνραν μαζί με το σκηνοθέτη Γκίλμπερτ Λε και τον οπερατέρ Μπεν θα καταγράψουν το ταξίδι τους με κάμερες.
ΖΗΤΟΥΝΤΑΙ PEN-PAL
Η Κοκό αρχίζει να συγκεντρώνει παιχνίδια για τα παιδιά αλλά καθώς τα κοιτάζει δεν της φαίνονται αρκετά. «Σκέφτηκα πως αυτά τα παιδιά είχαν χάσει τόσα αγαπημένα πρόσωπα και αυτό που θα είχαν περισσότερο ανάγκη ήταν η αγάπη και το ενδιαφέρον ενός άλλου ανθρώπου. Τότε μου ήρθε η ιδέα για τα γράμματα. Θα χρησιμοποιούσα το blog μου για να συγκεντρώσω επιστολές απ’ όλο τον κόσμο που θα απευθύνονταν σε αυτά τα παιδιά για να τους μεταφέρουν λίγες λέξεις ελπίδας και συμπαράστασης. Δεν πρόλαβα να το ποστάρω και γράμματα απ’ όλα τα σημεία του πλανήτη άρχισαν να πλημμυρίζουν το διαμέρισμά μου στη Νέα Υόρκη», μου λέει.
Την τελευταία εβδομάδα πριν από το ταξίδι η Κοκό περνάει τα περισσότερα βράδια της διαβάζοντας και μεταφράζοντας τα γράμματα στα γαλλικά ώστε τα παιδιά να μπορέσουν να τα διαβάσουν. «Θυμάμαι τα γράμματα από ένα σχολείο στον Καναδά. Ήταν από παιδιά Α΄ ή Β΄ Δημοτικού. Έγραφαν το όνομα, την τάξη τους, πόσα αδέλφια έχουν, πόσο πολύ θα ήθελαν ένα σκύλο, το αγαπημένο τους χρώμα και πως η σκέψη τους είναι στα παιδιά της Αϊτής και τα διαβεβαίωναν ότι όλα θα πάνε καλά. Ένα πολύ συγκινητικό γράμμα μου έστειλε και η θεία μου η Ρόζμαρι που ήταν πάντα από τις αγαπημένες μου pen-pal. Όλοι όσοι μας έγραψαν κατάλαβαν πως αυτά τα παιδιά χρειάζονταν ελπίδα και όχι οίκτο. Στα γράμματά τους υπήρχε μια αληθινή εκδήλωση φιλίας που τα παιδιά την ένιωσαν».
Το ταξίδι της Κοκό, του Τζέιμς, της Μπεχάτι, του Γκίλμπερτ, του Μπεν και του Μίκι, ατζέντη της Κοκό, είναι προγραμματισμένο για τις 23 Ιανουαρίου 2011. «Το προηγούμενο βράδυ καθόμουν στο κρεβάτι μου μουδιασμένη. Δεν ήξερα τι να περιμένω ούτε πώς να προετοιμάσω τον εαυτό μου ψυχικά ή σωματικά», θυμάται η Κοκό. «Καθώς προσγειωνόμαστε στο Πορτ-ο-Πρενς, την πρωτεύουσα της Αϊτής, η πόλη από ψηλά έμοιαζε σαν τροπικός παράδεισος: μαγευτικές παραλίες, γαλάζια θάλασσα και πράσινο παντού. Αλλά αυτό που από μακριά έμοιαζε με οικισμό από κοντά ήταν χιλιάδες σκηνές η μία δίπλα στην άλλη». Στην πόλη επικρατεί το απόλυτο χάος. Κομμάτι του αεροδρομίου είναι κατεστραμμένο. Η κυκλοφορία στους δρόμους δεν υπακούει σε κανέναν κανονισμό. Εκεί που κάποτε βρισκόταν ένα όμορφο πάρκο τώρα υπάρχουν παντού σκηνές που προσφέρουν πρόχειρη στέγη σε εκατοντάδες ανθρώπους. «Παντού μύριζαν σκουπίδια και μια μητέρα έκανε μπάνιο το παιδί της στο πεζοδρόμιο», θυμάται η Κοκό.
ΣTHN ΚΑΡΔΙΑ ΤΟΥ ΠΟΡΤ-Ο-ΠΡΕΝΣ
Την επόμενη μέρα η ομάδα επισκέπτεται τις εγκαταστάσεις του ορφανοτροφείου και του σχολείου που χρηματοδοτεί η LakayPam. Αντιγράφω από το blog της Κοκό: «Πολλά παιδιά έχουν φτάσει το τελευταίο διάστημα στο ορφανοτροφείο εξαιτίας των βιασμών που ακολούθησαν το χάος της καταστροφής. Τα μισά κοιμούνται. Κάποια παίζουν ήσυχα αλλά ένα δεν σταματάει να κλαίει. Μου εξηγούν πως μόλις έχει φτάσει και δεν έχει καταλάβει ακόμα τι του συμβαίνει. Κανείς δεν τον κρατάει αγκαλιά και έχει έκζεμα σε όλο του το σώμα. Προσπαθώ να τον παρηγορήσω περνώντας τα δάχτυλά μου ανάμεσα στα δικά του. Είναι συγκλονιστικό να τον βλέπεις να υποφέρει τόσο μόνος».
Έξω στο προαύλιο οι μαθητές του σχολείου έχουν σχολάσει και παίζουν. Η Κοκό και η Μπεχάτι μπαίνουν στο παιχνίδι. Στο φιλμ τις παρακολουθούμε να γελούν, να διασκεδάζουν και να είναι τόσο κοντά στα παιδιά που αναρωτιέμαι τι να περνάει εκείνη τη στιγμή από το μυαλό τους. Η δυστυχία αυτών των παιδιών ή η χαρά τους; «Φυσικά και δεν μπορούσα παρά να νιώσω θλίψη για την τύχη αυτών των παιδιών. Φαίνονταν όμως τόσο χαρούμενα και αισιόδοξα. Το κέφι τους ήταν μεταδοτικό. Ευτυχώς, μέσα στην ατυχία τους τα παιδιά είχαν τη φροντίδα που έπρεπε από ανθρώπους που νοιάζονταν γι’ αυτά. Ήμουν πολύ ικανοποιημένη που έβλεπα ότι τα χρήματα που μαζεύαμε εξασφάλιζαν μια ήρεμη και αξιοπρεπή ζωή για τα παιδιά», μου λέει.
Λίγο μετά η ομάδα βρίσκεται κάποια χιλιόμετρα μακριά σε ένα άλλο ορφανοτροφείο να μοιράζει αεροπλανάκια, γιο-γιο, μπάλες, σετ ζωγραφικής και αυτοκόλλητα. Οι άνδρες της παρέας δεν χάνουν την ευκαιρία να πετάξουν τα αεροπλανάκια μαζί με τα αγόρια του ορφανοτροφείου. Τα κορίτσια δεν βλέπουν την ώρα να χρωματίσουν με τις μπογιές. Μόλις καταλαβαίνουν ότι μπορούν να κρατήσουν τα παιχνίδια, η χαρά τους δεν περιγράφεται.
Πίσω στο σχολείο στο Πορτ-ο-Πρενς έχει έρθει η μεγάλη ώρα. Η παράδοση των γραμμάτων. «Είχαμε πάρει μαζί μας ένα χάρτη για να εξηγήσουμε στα παιδιά από πού είχε φτάσει κάθε γράμμα. Τα πιο μικρά δεν καταλάβαιναν την ιδέα του pen-pal αλλά απολάμβαναν τη διαδικασία και τη χαρά των υπολοίπων. Τα πιο μεγάλα άρχισαν να διαβάζουν και να δείχνουν το ένα στο άλλο τα γράμματα ενθουσιασμένα. Βλέποντας αυτή την εικόνα κατάλαβα πόσο άξιζαν όλες οι ώρες που πέρασα για να τα μεταφράσω», μου εξηγεί η Κοκό.
Φεύγοντας από την Αϊτή η Κοκό Ρόσα δεν ήταν ο ίδιος άνθρωπος. Αν και τις τέσσερις μέρες που η ομάδα έμεινε εκεί έγιναν πολλά, η Κοκό στον επίλογο του blog της θέλησε να μοιραστεί την ανησυχία της για όσα δεν έγιναν. «Αν ρωτήσεις το μέσο Καναδό σίγουρα πιστεύει πως τα χειρότερα για την Αϊτή έχουν τελειώσει. Όμως έχει περάσει πάνω από ένας χρόνος από το σεισμό και τίποτα δεν μοιάζει να γίνεται για να ανασυγκροτηθεί η χώρα. Ελπίζω να μην επιτρέψουμε να μεγαλώσει στο χάος μια ολόκληρη γενιά. Αν αυτό το ταξίδι με έμαθε κάτι, αυτό είναι πως τα παιδιά της Αϊτής μας χρειάζονται ακόμα και πως εγώ δεν θα τα παρατήσω».
Λουκία Λυκίδη
woman.in.gr