Εκατοντάδες θανάτους προκαλεί το νέφος στην Αθήνα

Αθήνα: Τα μικροσκοπικά σωματίδια που αιωρούνται στην ατμόσφαιρα της Αθήνας σχετίζονται με πάνω από 800 θανάτους ανά έτος, προκύπτει από μελέτη ευρωπαϊκού προγράμματος. Η Ελλάδα είναι από τις ελάχιστες χώρες της ΕΕ όπου οι εκπομπές αέριων ρύπων αυξάνονται.

Σύμφωνα με Τα Νέα της Δευτέρας, οι ερευνητές εκτιμούν ότι αν το νέφος της πρωτεύουσας μειωθεί σύμφωνα με τις συστάσεις της ΕΕ, ο μέσος Αθηναίος θα κέρδιζε περίπου ένα χρόνο ζωής.

Όπως όμως προκύπτει από τις ετήσιες μετρήσεις, οι συγκεντρώσεις των αιωρούμενων σωματιδίων PM10 και PM2,5 στην Αθήνα ξεπερνούν πολύ συχνά το ανώτατο όριο των 70 μικρογραμμαρίων ανά κυβικό μέτρο αέρα.

Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία του ευρωπαϊκού προγράμματος APHEIS, που αφορά τις επιπτώσεις της ρύπανσης σε πάνω από 30 ευρωπαϊκές πόλεις, από τους 100.000 θανάτους που καταγράφονται ετησίως στην Αθήνα οι 873 σχετίζονται με την ατμοσφαιρική ρύπανση.

Όπως προκύπτει από τη μελέτη, αν οι συγκεντρώσεις των ΡΜ 10 και ΡΜ 2,5 μειώνονταν στα 15 μικρογραμμάρια ανά κυβικό μέτρο, από 52,12 σήμερα κατά μέσο όρο, ο μέσος 30χρονος Αθηναίος θα μπορούσε να κερδίσει έως και 1,62 χρόνια ζωής. Το αντίστοιχο «κέρδος» στην ηλικία των 65 ετών είναι 1,28 χρόνια.

Η μελέτη βασίζεται σε επεξεργασία στοιχείων για το 2001, χρονιά χαρακτηριστική για την πρωτεύουσα: σε όλους τους σταθμούς μέτρησης τα σωματίδια PM10 ξεπέρασαν τα 70 μικρογραμμάρια ανά κυβικό μέτρο αέρα, για περισσότερες από 35 ημέρες τον χρόνο.

Στοιχεία που δημοσιεύει η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Περιβάλλοντος δείχνουν την τελευταία δεκαετία ότι στη χώρα μας τα PM10 αύξάνονται αντί να μειώνονται. Το διάστημα 1990 -2001, η Ελλάδα σημείωσε αύξηση των ΡΜ 10 κατά 5%, ενώ όλες οι άλλες χώρες εμφανίζουν μικρές ή μεγάλες μειώσεις. Σε χειρότερη θέση βρίσκεται μόνο η Πορτογαλία που έχει αυξήσει τους ρύπους κατά 21%.

Μάλιστα η Ελλάδα είναι πολύ μακριά από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο των 15 χωρών, ο οποίος δείχνει μείωση των ρύπων περίπου κατά 30%. Άλλωστε, από τις ετήσιες μετρήσεις σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη σχεδόν κάθε χρόνο παρατηρούνται υπερβάσεις των ορίων των αιωρούμενων σωματιδίων.

Την καλύτερη επίδοση πάντως στην Ευρώπη έχουν η Δανία, η Μεγ. Βρετανία και η Γερμανία με μειώσεις από 30% έως 55%.

Τα ΡΜ 10 και ΡΜ 2,5 είναι σωματίδια (σκόνη κ.λπ.) με διάμετρο μικρότερη των 10 και 2,5 εκατομμυριοστών του μέτρου αντίστοιχα. Όσο μικρότερη διάμετρο έχουν, τόσο βαθύτερα εισέρχονται στο αναπνευστικό σύστημα του ανθρώπου. Για τα αιωρούμενα σωματίδια μεγάλες επιδημιολογικές μελέτες σε Ευρώπη και Ηνωμένες Πολιτείες απέδειξαν ότι σε μεγάλες συγκεντρώσεις προκαλούν ακόμη και θανάτους.

Ουραγός στην καταπολέμηση του νέφους

Και σε άλλες κατηγορίες ρύπων, οι μειώσεις που έχει επιτύχει η Ελλάδα είναι μικρές. Την τελευταία δεκαετία, το διοξείδιο του θείου μειώθηκε κατά μόλις 2%, ενώ οι ειδικοί της υπηρεσίας περιβάλλοντος προβλέπουν περαιτέρω αύξηση των ρύπων έως το 2010.

Τόσο η αύξηση αιωρούμενων σωματιδίων όσο και η μικρή μείωση διοξειδίου του θείου οφείλονται στο γεγονός ότι «η Ελλάδα εξακολουθεί να έχει μεγάλες βιομηχανίες- όπως τσιμεντοβιομηχανίες- που εκπέμπουν τέτοια σωματίδια» εξηγεί στα Νέα ο καθηγητής φυσικής της ατμόσφαιρας στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο κ. Ιωάννης Ζιώμας. Άλλη αιτία είναι η αύξηση των ντιζελοκίνητων αυτοκινήτων που δεν χρησιμοποιούν πετρέλαιο με χαμηλή περιεκτικότητά του σε θείο.

Αύξηση αντί για μείωση παρουσιάζει η Ελλάδα και στις εκπομπές οξειδίων του αζώτου. Oι περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες κατάφεραν να μειώσουν τις εκπομπές έως και 40%. Η Ελλάδα, ωστόσο, αύξησε τις εκπομπές κατά περίπου 17%, ενώ η πρόβλεψη για το 2010 είναι ότι η αύξηση θα διατηρηθεί και θα επεκταθεί.

Απογοητευτικές οι επιδόσεις της χώρας μας και στη μείωση του όζοντος. Η Ελλάδα είναι μια από τις τρεις χώρες που δεν μείωσαν αλλά αύξησαν τις εκπομπές όζοντος και κατατάσσεται τρίτη από το τέλος με αύξηση των ρύπων κατά 10%. Μόνο η Ελλάδα και η Πορτογαλία παρουσιάζουν αύξηση.

health.in.gr