Η ορθή χρήση του ηλεκτρονικού υπολογιστή

Οι ηλεκτρονικοί υπολογιστές έχουν σίγουρα ‘λύσει τα χέρια’ όλων μας, καθιστώντας πιο εύκολη την καθημερινή ζωή, όχι μόνο στη δουλειά αλλά και στο σπίτι. Ωστόσο, η τακτική και πολύωρη χρήση τους έχει αποδειχθεί ότι ενδέχεται να προκαλέσει επίπονες και, πολλές φορές, χρόνιες διαταραχές του νευρικού και του μυϊκού συστήματος, όπως οι τενοντίτιδες, το σύνδρομο του καρπιαίου σωλήνα και η οσφυαλγία.

Οι απόψεις των ειδικών σχετικά με τις βαθύτερες αιτίες που οδηγούν στις εν λόγω διαταραχές ποικίλουν. Παράγοντες, όπως η φυσική κατάσταση του οργανισμού, το στρες αλλά κυρίως η τοποθέτηση του σώματος μπροστά στον ηλεκτρονικό υπολογιστή, είναι ικανές να επηρεάσουν σε καθοριστικό βαθμό την υγεία του χρήστη.

Επομένως, η ορθή στάση μπροστά στην οθόνη αλλά και η χρήση των κατάλληλων μέσων προστασίας είναι μερικές μόνο από τις μεθόδους πρόληψης. Στη συνέχεια του άρθρου παρατίθεται μια σειρά οδηγιών που πρέπει να ακολουθούνται πιστά, ώστε να αποφεύγονται οι βλαβερές επιδράσεις των μηχανημάτων που κατά τ’ άλλα έκαναν τη ζωή μας ευκολότερη.

Α. Η ορθή τοποθέτηση του σώματος

Ο τρόπος με τον οποίο το σώμα σας τοποθετείται μπροστά στην οθόνη έχει μεγάλη σημασία όχι μόνο για την υγεία αλλά και για την παραγωγικότητά σας. Για το λόγο αυτό, η καθήλωση στην καρέκλα για πολλές ώρες θα πρέπει να αποφεύγεται. Τα συχνά διαλείμματα είναι επιβεβλημένα, ενώ θα πρέπει να φροντίσετε οπωσδήποτε για τα παρακάτω:

– Επιλέξτε μια καρέκλα, η οποία να παρέχει υποστήριξη στη μέση σας, ώστε να αποφύγετε την οσφυαλγία.

– Προσαρμόστε το ύψος της καρέκλας, ώστε τα μάτια σας να είναι στην ίδια ευθεία με την οθόνη και τα χέρια σας να φθάνουν με ευκολία το ποντίκι, το πληκτρολόγιο και τα άλλα αντικείμενα στην επιφάνεια του γραφείου.

-Αφαιρέστε όλα τα αντικείμενα που βρίσκονται κάτω από το γραφείο, ώστε τα πόδια σας να μετακινούνται άνετα. Αν το κρίνετε απαραίτητο μπορείτε να χρησιμοποιήσετε ένα υποπόδιο.

– Τοποθετήστε το πληκτρολόγιο και το ποντίκι στο ίδιο ύψος, δηλαδή στο επίπεδο των αγκώνων σας, ώστε τα χέρια σας να εκτείνονται ευθεία κατά μήκος του γραφείου και να μην κουράζονται κατά την πληκτρολόγηση.

– Όταν γράφετε κάποιο κείμενο, φροντίστε ώστε το πληκτρολόγιο να βρίσκεται ακριβώς μπροστά σας και το ποντίκι σχεδόν δίπλα, ώστε η πρόσβαση σε αυτό να είναι εύκολη.

– Διατηρήστε τους καρπούς σας σε ευθεία θέση, φροντίζοντας να μην κάμπτονται προς καμία κατεύθυνση. Σε περίπτωση που το κρίνετε απαραίτητο, χρησιμοποιήστε τα ειδικά στηρίγματα που βρίσκονται κάτω από το πληκτρολόγιο, ώστε να το τοποθετήσετε σε επικλινή θέση εμπρός σας.

– Όταν πληκτρολογείτε, φροντίστε ώστε τα χέρια σας να βρίσκονται πάνω από τα πλήκτρα. Τα πιο απομακρυσμένα από αυτά θα πρέπει να τα χρησιμοποιείτε κινώντας ολόκληρο το χέρι και όχι τεντώνοντας τα δάχτυλά σας.

– Τοποθετήστε την οθόνη ακριβώς μπροστά από εσάς ώστε να αποφεύγετε την πολύωρη κλίση του κεφαλιού δεξιά ή αριστερά και σε απόσταση που να μην υπερβαίνει το μήκος του χεριού σας σε πλήρη έκταση εμπρός. Σε περίπτωση που χρησιμοποιείτε έγγραφα, στα οποία η προσοχή σας είναι επικεντρωμένη για περισσότερο χρόνο απ’ ό,τι στην ίδια την οθόνη, τοποθετήσετε την τελευταία ελαφρώς στο πλάι.

– Χρησιμοποιήστε ένα αναλόγιο, ώστε τα έγγραφά σας να βρίσκονται στην ευθεία των ματιών σας και να μη χρειάζεται να σκύβετε για να τα διαβάσετε.

– Η κορυφή της οθόνης θα πρέπει να βρίσκεται στο ύψος των ματιών. Αν φοράτε διπλοεστιακά γυαλιά (μυωπίας και πρεσβυωπίας σε ένα ζευγάρι φακών) θα πρέπει να συμβουλευθείτε τον οφθαλμιατρό σας σχετικά με τη χορήγηση κατάλληλων φακών.

– Αποφύγετε την αντανάκλαση των διαφόρων πηγών φωτός στην οθόνη (λάμπες, ηλιακό φως). Ελέγξτε την πρόσβαση του φωτός στο χώρο που εργάζεστε, τοποθετώντας κουρτίνες ή περσίδες στα παράθυρα, αν αυτό κρίνεται απαραίτητο. Αν έχετε κάποια λάμπα στην επιφάνεια του γραφείου, θα είναι καλό να βρίσκεται πίσω από την οθόνη και να είναι στραμμένη μακριά από τα μάτια σας, ώστε να φωτίζει δίχως να ενοχλεί.

– Μην ξεχνάτε να καθαρίζετε συχνά τη γυάλινη επιφάνεια της οθόνης καθώς και τα γυαλιά σας, αν φοράτε. Τέλος, ρυθμίστε τα επίπεδα αντίθεσης (contrast), φωτεινότητας (brightness) και το μέγεθος των γραμματοσειρών που χρησιμοποιείτε, ώστε να αισθάνεστε όσο το δυνατόν πιο άνετα κατά τη χρήση του υπολογιστή σας.

Β. Εξασφαλίστε την άνεσή σας

Οι περισσότεροι άνθρωποι θεωρούν ως επικίνδυνες μόνο τις βλάβες που μπορούν να προκληθούν από ένα ατύχημα ή ένα τραυματισμό. Ωστόσο, έχει αποδειχθεί ότι η μακρόχρονη χρήση ενός ηλεκτρονικού υπολογιστή ενδέχεται να προκαλέσει σοβαρά προβλήματα στα άκρα, πονοκέφαλο ή ακόμη και έντονη κόπωση, που αθροίζεται με την πάροδο του χρόνου. Οι παρακάτω ενέργειες μπορούν να αποδειχθούν σωτήριες:

– Πληκτρολογείτε με ήπιο τρόπο, διατηρώντας χαλαρά τα χέρια και τα δάχτυλά σας. Την ίδια, απαλή πίεση ασκείστε και στα κουμπιά του ποντικιού ή του joystick, αν έχετε την τάση να ασχολείστε με τα ηλεκτρονικά παιχνίδια.

– Όταν πληκτρολογείτε, μην ακουμπάτε τα χέρια σας στην επιφάνεια του γραφείου. Καλό θα είναι να διαθέτετε πληκτρολόγιο με προεκτεταμένη βάση ή να προμηθευτείτε από τα καταστήματα ηλεκτρονικών ειδών μια ειδική επιφάνεια σιλικόνης, που θα σας βοηθήσει πολύ να αποφύγετε το σύνδρομο καρπιαίου σωλήνα.

– Ρυθμίστε κατάλληλα την καρέκλα σας, ώστε να μην ασκείται πίεση στο πίσω μέρος των γονάτων και να μην αναγκάζεστε να στηρίζετε το βάρος του σώματός σας στα πόδια.

Γ. Κάντε συχνά διαλείμματα

Η ολιγόωρη διακοπή της εργασίας μπροστά από έναν ηλεκτρονικό υπολογιστή είναι πολύ σημαντική και η συχνότητά της εξαρτάται κατά κύριο λόγο από το χαρακτήρα της δουλειάς που επιτελείται.

Για το λόγο αυτό:

– Οργανώστε εξαρχής τη δουλειά σας, ώστε να μη χρειαστεί να επιτελέσετε την ίδια δραστηριότητα για πολύ χρόνο.

– Χρησιμοποιείστε όλες τις δυνατές μεθόδους που σας παρέχει ο υπολογιστής για την επιτέλεση μιας συγκεκριμένης ενέργειας. Για παράδειγμα, αν θέλετε να μετακινηθείτε κατά μήκος της οθόνης, χρησιμοποιήστε τόσο τον ειδικό τροχό του ποντικιού όσο και τα βέλη του πληκτρολογίου ή τα πλήκτρα Page Up/Page Down.

Το ίδιο μπορείτε να κάνετε όταν θέλετε να επιλέξετε κάποια εντολή από το Μενού Έναρξης (Start Menu), καθώς η πρόσβαση επιτρέπεται τόσο μέσω της χρήσης του ποντικού, όσο και της αντίστοιχης συντόμευσης στο πληκτρολόγιο.

– Μην παραλείπετε να διαβάζετε τα εγχειρίδια που συνοδεύουν το software και hardware που εγκαθιστάτε στον υπολογιστή σας, ώστε να κάνετε τη χρήση τους πιο εύκολη για εσάς.

Δ. Φροντίστε την υγεία σας

Απαραίτητη προϋπόθεση για τη διεξαγωγή των καθημερινών εργασιών μπροστά από έναν υπολογιστή είναι πρωτίστως η γενικότερη υγεία του οργανισμού. Γι’ αυτό, αν ξοδεύετε πολλές ώρες πάνω από ένα πληκτρολόγιο, θα πρέπει να φρονίζετε για τα εξής:

– Ακολουθήστε μια ισορροπημένη δίαιτα και μην παραλείπετε να βρίσκετε χρόνο για ξεκούραση.

– Προσπαθήστε να γυμνάζεστε τακτικά, ώστε να διατηρήσετε τη φυσική κατάσταση και την ελαστικότητα του σώματός σας. Μην παραλείπετε να ενημερώνεστε από κάποιον ειδικό σχετικά με τις ασκήσεις που ταιριάζουν στον προσωπικό τρόπο ζωής σας και τις σωματικές ανάγκες σας.

– Μάθετε τρόπους ελέγχου του καθημερινού στρες. Δύο από αυτούς είναι ο σωστός προγραμματισμός και η οργάνωση του χώρου εργασίας, έτσι ώστε να ελαχιστοποιήσετε τους παράγοντες που αποσπούν την προσοχή σας.

– Ζητήστε τη γνώμη των ειδικών σχετικά με το ρόλο του παθολογικού ιστορικού σας στην εκδήλωση παθήσεων του μυϊκού και νευρικού συστήματος. Παρότι οι απόψεις είναι αντικρουόμενες, κοινός τόπος μεταξύ των αρμόδιων ιατρών είναι η άποψη ότι αυτές συνδέονται συχνά με νόσους, όπως ο σακχαρώδης διαβήτης και η ρευματοειδής αρθρίτιδα, καθώς και από άλλους οργανικούς παράγοντες, όπως οι ορμονικές αλλαγές που συμβαίνουν στη γυναίκα κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης ή ένας παλαιός τραυματισμός.

health.in.gr